|
X/28
Vrijdag 27 november 2015
IJveraars voor vrede en verzoening
.Woensdagavond kwamen moeder Agnes-Mariam en zr. Carmel toe met een groep vredesactivisten en ijveraars voor verzoening, onder leiding van de Ierse Nobelprijswinnares Mairead Maguire. Andere leden waren Maria, een Russische, een Sharmine, een Iraanse, Justina, een Poolse, de Anglicaanse priester father Andrew van Winchester, de Engelse father Timothy Radcliffe, de voormalige generale overste van de dominicanen, een Libanees afkomstig uit Ma’aloula (Syrië), Marco, een Belgische (de enige) politicus... allen samen vijftien mensen. Later kwamen nog twee Indiërs, een hindoe en een moslim. De groep had zich een week eerder aangemeld maar dan werd hun visum ingetrokken en op het laatste nippertje weer gegeven. De voorbije dagen was er hard gewerkt om binnen de beperkte ruimtes waarover we in deze oorlogstijd kunnen beschikken, voldoende kamers te voorzien. Deze morgen hadden we nog in allerijl een kamer ontruimd, geschilderd, geschuurd en als slaapkamer ingericht. Tijdens het avondgebed kwam de groep in de kerk toe. Daarna kregen ze een summiere rondleiding en een goed avondmaal in het atrium. Het licht viel meerdere keren uit zodat er kaarsen werden voorzien. Het was erg boeiend om kennis te maken. Father Timothy was voor het eerst in Syrië en voelde zich thuiskomen, zo zei hij, omdat hier de wieg van het christelijk geloof staat. Hij kende ook een van onze Antwerpse, diocesane priesters die naar de dominicanen was overgegaan. Mairead Maguire zou graag zien dat het hoogste kerkelijk gezag Jesus’ boodschap van “no violence, no war”” in een duidelijke verklaring zou geven. De man uit Ma’aloula vertelde hoe de terroristen, toen ze het dorp innamen, alle christelijke verwijzingen uit de 1e en 2e eeuw hebben vernietigd. Sommige kostbare kunstschatten uit latere eeuwen werden ongemoeid gelaten, maar de minste verwijzing naar het allereerste christendom werd uitgewist. Hierachter ziet hij het sluwe plan van zionisten om tot een groot, zuiver joods Israël te komen. De jonge Russische vrouw leeft in Optina, in de schaduw van een orthodox klooster met 200 monniken, waarmee ze verbonden is en waar ze ook haar geestelijke leidsman heeft. Vooraleer we naar onze slaapstede trokken, bad zij nog een lang avondgebed voor in het Russisch, bij de ikoon van onze patroonheilige St. Jaak, waaraan we met enkelen deelnamen.
Donderdag en vrijdag zijn we met de groep meegereisd. Vrijdag was een heel bijzondere dag. ’s Morgens arriveerde de patriarch waarmee we naar Homs en verschillende plaatsen in Tartous reisden en meerdere boeiende ontmoetingen hadden. Deze internationale groep zal met een sterke boodschap van hier vertrekken. Daarover hopen we volgende keer te schrijven. We kwamen vrijdagavond laat en moe thuis, zodat ik mijn wekelijks bericht ook niet eerder kon versturen.
(N.B. Ter informatie. Onze Portugese medezuster Myri schreef op maryakub.net, Franse website veertien dagen geleden een goed artikel over de situatie van de christenen in onze streek en de wijze waarop we kunnen helpen: La situation précaire dans notre région).
De strijd tegen het terrorisme: één grote leugen
Rusland heeft met de steun van Iran, Hezbollah en in samenwerking met Syrië en Irak een radicale ommekeer bewerkt. Onze Atlantische pers blijft dit zo veel mogelijk verzwijgen of bekladden door valselijk te berichten dat Rusland Daesh niet bestrijdt maar burgers doodt. Toch weten de grootmachten zeer goed dat Rusland grondig en systematisch de terroristen uitschakelt. Daarom willen ze nu plots meedoen om de eer voor zich op te eisen en... Syrië verder te vernielen. De VS, Turkije, Frankrijk, Engeland, Saoedi-Arabië, Qatar... ze willen hier allemaal (nog meer) komen vechten. Zullen zij, die vijf jaar lang onafgebroken aan de ontwrichting van Syrië gewerkt hebben, nu Syrië komen bevrijden van terroristen? Hoe kun je terroristen blijven steunen, bewapenen, beschermen en dan zeggen dat je ze komt bestrijden? Draai eerst de kraan dicht vooraleer je begint op te ruimen!
In feite is de derde oorlog tegen Syrië begonnen. De eerste oorlog was de zogenaamde “Arabische lente” van februari 2011 tot januari 2013, gelanceerd door de VS en hun vrienden (o.a. de NAVO) om de Arabische lekenregeringen omver te werpen en te vervangen door moslimbroeders (de Jasminrevolutie in Tunesië, de Lotusrevolutie in Egypte, de chaos in Libië en Syrië). Syrië hield echter stand. Hierop volgde de tweede oorlog tegen Syrië, van juli 2012 tot oktober 2015, gelanceerd door Frankrijk en de VS (Hillary Clinton, J. Feltman, D. Petraeus...), geholpen door Israël, Turkije, Saoedi-Arabië, Qatar en multinationals zoals Exxon-Mobil. Het doel was niet meer de president omverwerpen maar het land laten leegbloeden met aanslagen, vooral door het Syrische leger uit te schakelen. Veruit het grootste deel van alle slachtoffers in Syrië zijn soldaten (mogelijk meer dan 100.000!) De Russen hebben dit plan verijdeld. Daarop is, sinds deze maand, de derde oorlog tegen Syrië begonnen met dezelfde actoren maar nu vooral geanimeerd door Israël en Frankrijk. Nadat Poetin met duidelijke beelden heeft aangetoond hoe de gestolen petroleum vervoerd wordt naar Turkije en illegaal verkocht, is er een akkoord om de petroleumvrachtwagens van de familie Erdogan te vernietigen. Er schijnt ook een akkoord te zijn om het geld van de banken van Daech te blokkeren (?) Verder is er de UNO-resolutie 2249 van 20 november 2015. Rusland heeft meerdere pogingen gedaan om tot een gezamenlijk akkoord te komen om Daech te bestrijden, maar de gezonde voorstellen van Rusland werden telkens afgewezen. Uiteindelijk is de internationale gemeenschap er in geslaagd om een voorstel van Frankrijk goed te keuren, waardoor iedere militaire actie gerechtvaardigd is om Daech te verslaan. De dubbelzinnigheid zit hierin dat deze resolutie kan geïnterpreteerd worden als zelfverdediging (daarvoor moesten de aanslagen in Parijs dienen) zodat in feite de soevereiniteit van Syrië en Irak omzeild, dus ontkend wordt. Het eerste wat Fr. Hollande ook zei na de aanslagen in Parijs was: B. al Assad is de schuld van deze aanslagen! De grootmachten zullen nu Noord Syrië van de terroristen bevrijden. Denk niet dat het hun bedoeling is Noord Syrië terug aan Syrië te geven, integendeel. Rabin Wright publiceerde in 2013 al een kaart van het herschikte Midden Oosten. Hierin is een Soennistan voorzien, te paard op Syrië en Irak zodat deze landen al in stukken gebroken worden. Dit is het werk van het islamitisch kalifaat vanaf juni 2014. Verder is er echter een groot onafhankelijk Koerdistan voorzien, geleid door Massoud Barzani, agent van de Mossad, door Engeland en de VS reeds geïnstalleerd. Voor Israël en Frankrijk moet dit gerealiseerd worden in 2016, hoewel het geen enkele wettelijke grond heeft. Het is pure colonisatie. Hiermee zou in werkelijkheid het “Grote Israël” verder worden voorbereid. Verder is er op deze kaart een onafhakelijk gebied voorzien voor allawieten en druzen ten westen van Syrië. Voor christenen is er geen eigen ruimte voorzien omdat zij te zeer bewerkers zijn van vrede, strabiliteit en soevereiniteit. Bovendien zijn zij bij uitstek de getuigen van het onrecht van het westen. Zij moeten dus verdwijnen of uitgemoord worden (Th. Meyssan, La France et Israël lancent une nouvelle guerre en Irak et en Syrie, réseau voltaire, 32 november 2015). Bidden en hopen dat Rusland ook deze derde oorlog samen met het Syrische volk kan verijdelen
Obama en Hollande hebben dus besloten een grote coalitie op te zetten tegen Daesch. En nu gaan ze Rusland uitnodigen om mee te doen. Hierbij hebben ze natuurlijk wel voorwaarden voor Rusland. Alleen Daesh mag bestreden worden en niet de “gematigde” rebellen. En verder moet de huidige president weg. Heel onze Atlantische pers trapt er in. Toppunt van huichelarij! Dit is zo potsierlijk dat het misschien toch een ommekeer kan bewerken zodat men moreel verplicht wordt met Syrië en Rusland samen te werken. Dat hopen we.
.
De bijbel als wereldliteratuur (III)
René Girard (° Avignon, 25 december 1923 + Stanford, 4 november 2015) is het grondig oneens met de moderne wetenschap, voor zover ze aan de bijbelse openbaring geen wetenschappelijke waarde wil toekennen. Volgens hem moet de bijbel ook gelezen kunnen worden zoals de grote werken van de wereldliteratuur. Hierbij ontdekt hij een soort bijbelse of evangelische antropologie. De bijbel werpt voor hem een geheel nieuw licht op de samenleving en bewerkt een breuk in de geschiedenis van de mensheid. Het gaat dus niet over de christelijke boodschap vanuit het geloof of vanuit het kerkelijk leergezag. Hij spreekt deze ook niet tegen, integendeel. Hij toont hoe geloof en rede, wanneer ze authentiek zijn, elkaar verrijken.
Een ommekeer
De verhalen uit de bijbel tonen helder aan hoe het nabootsend verlangen, nl. de slechte navolging, in de samenleving bron van geweld wordt. Adam en Eva mogen onbeperkt van alle bomen eten in het paradijs, maar wel in respect voor God die de boom van het leven en van de kennis van goed en kwaad heeft geplant. Eva neemt echter het verlangen van de duivel over door juist van die verboden boom te eten. En Adam neemt gewoon het verlangen van Eva over. De breuk met God bewerkt de breuk in alle andere relaties. Kaïn is jaloers op het welbehagen dat rust op het offer van zijn broer Abel. Abel als model wordt rivaal “en toen zij buiten waren, viel Kaïn zijn broer aan en vermoordde hem” (Genesis 4, 8).
De aartsvader Jozef is de lieveling van zijn vader Jakob. De broers zijn zeer jaloers en verkopen hem als slaaf. Na veel lijden wordt Jozef uiteindelijk onderkoning in Egypte en zorgt voor de bevoorrading op het ogenblik dat een algemene hongernood uitbreekt. Ook zijn broers komen ten slotte bij hem graan halen om te overleven. Hij herkent hen, zij herkennen hem niet. Zij vertellen hem dat nog één broer thuis is, de (andere) lieveling van zijn vader, Benjamin. Jozef maakt het hen moeilijk, lokt hen in de val, eist dat de volgende keer Benjamin er bij is, laat hen bij hun terugtocht overvallen en laat uit de zak van de onwetende Benjamin de koninklijke beker halen. Zij worden aangeklaagd als dieven en Benjamin zal de grote schuld moeten dragen. Terug in het paleis van Jozef krijgen de broers aan tafel hun plaats in de juiste volgorde van hun leeftijd. Benjamin, de laatste, krijgt vijfmaal zoveel eten en drank als de anderen. Eens wekte Jozef zelf de heftige jaloezie op van zijn broers. Toen ze Jozef aan Egyptenaren verkochten, zonden ze zijn kleed, met wat bloed besmeurd, naar hun vader: de oude zal wel zien dat het van zijn lievelignszoontje is! Niemand bekommerde zich om het leed noch van Jozef, noch van hun vader. Zullen zij zich nu ook uit jaloezie in opstand komen tegen Benjamin? Neen, er heeft zich een grondige ommekeer voorgedaan. Alle broers zijn bekommerd om Benjamin en om hun vader. Juda zorgt voor de ontknoping door zichzelf op te offeren: “Laat uw dienaar als slaaf van mijn heer achterblijven, in plaats van deze jongen; maar laat hem terugkeren met zijn andere broers. Hoe zou ik zonder de jongen bij mijn vader durven terugkomen? Het leed dat mijn vader dan treft zou ik niet kunnen aanzien” (Genesis 44, 33-34).
Het verhaal van Salomo met de twee prostitués is een schitterende illustratie van de mimesis (nabootsing) en werpt tevens al licht op de oplossing. Beide vrouwen hebben in dezelfde tijd en hetzelfde huis een kind gebaard, waarvan een kind gestorven is. Nu brengen ze voor de koning hetzelfde verhaal: haar kind is dood en het mijne leeft. En Salomo beslist: laten we met het zwaard het levende kind in twee snijden, dan heeft ieder de helft. De ene vrouw is onmiddellijk akkoord. Het kind, het zogenaamde voorwerp van haar verlangen, heeft geen belang meer. De andere vrouw zal dan niet meer hebben dan zij. De tweede vrouw echter offert zich op om het leven van het kind te redden en zegt: “... geef het levende kindje maar aan haar en maak het niet dood” (1 Kon 3, 26) en meteen weet Salomo wie de echte moeder is.
Juda en deze prostitué-moeder tonen reeds de kern van de boodschap van Jezus “Indien het maar tot u doorgedrongen was wat het zeggen wil ‘ik wil liever barmhartigheid dan offers’ (Hosea 6, 6), dan zoudt gij deze onschuldigen niet veroordeeld hebben” (Mattheus 12, 7).
Geen offers meer maar liefde
Alle culturen, en niet alleen de westerse, zoals de intellectuele mode het nu graag voorstelt, heeft zijn onschuldige slachtoffers en zijn zondebok, aldus R. Girard. De bijbelse boodschap, met als hoogtepunt de evangelieverhalen over de kruisiging van Jezus, is de openbaring van “de godsdienst van alle godsdiensten”, “de uiteindelijke openbaring van al het religieuze”. “De vier evangelieverhalen over de kruisiging hebben een eigen wetenschappelijke waarde – ik wil dit benadrukken – niet alleen omdat zij de waarheid vertellen, maar omdat zij het onopgeloste raadsel van de mythen leren ontcijferen. Dat is in mijn ogen de echte ontdekking van mijn werk, nl. de bijbelse rechtzetting van de leugens van de mythen” (Les origines de la culture, Desclée De Brouwer, Parijs, 2004, blz. 265-6). In de mythen hebben de moordenaars altijd gelijk en de slachtoffers ongelijk. En het onrecht wordt als een daad van rechtvaardigheid voorgesteld. In de bijbel en het Evangelie is het omgekeerd. Oidipoes brengt vloek over Thebe omdat hij met zijn moeder getrouwd is, maar noch hij, noch zijn moeder zijn zich hiervan bewust. Hij werd als kind te vondeling gelegd. Wanneer hij uitgeschakeld is, als de oorzaak van alle ellende, komt er weer even rust. Wanneer Jezus gekruisigd is, komt er helemaal geen rust. De evangelieverhalen tonen overduidelijk aan dat zijn veroordeling het grootste onrecht is en dat Hij geheel onschuldig is. Met zijn dood en de uitstorting van de heilige Geest zal het christelijk geloof zich over de hele wereld beginnen te verspreiden. In het christendom wordt de zondebok “gedesacraliseerd” en erkend voor wat het werkelijk is, een onschuldig slachtoffer dat onrechtvaardig werd vermoord. “Door de onschuld van Jesus aan te duiden, openbaren de Evangelies de onschuld van alle gelijkaardige slachtoffers, veroordeeld door het unanieme geweld en valse lynchpartijen, vanaf de grondvesting van de wereld” (ibidem, blz. 269). Vanuit het geloof voegen we daaraan het volgende toe. Met zijn sterven op het kruis heeft Jezus alle onschuldige slachtoffers van de mensheid tot zich getrokken, vanaf de grondvesting der wereld tot het einde der tijden.
De geschiedenis van alle menselijke beschavingen is in wezen dezelfde. Uit het (slechte) nabootsend verlangen komen na-ijver en jaloezie voort. Rivaliteit wordt geweld dat eindigt in doodslag . Omwille van de invloed van het christendom is het nu niet meer zo gemakkelijk om unaniem een onschuldig slachtoffer aan te wijzen en uit te schakelen. Van dit bloeddorstig mechanisme kunnen we bevrijd worden door de goede navolging, die de bijbelse openbaring brengt en op sublieme wijze geopenbaard wordt in de leer, het leven en de Persoon van Jezus Christus. In het Oude Verbond wordt reeds gesteld dat de mens zijn verlangen niet mag zetten op het huis van een ander, op de vrouw, op het bezit van een ander (Exodus 20, 17). Het eerste mensenpaar is gezwicht voor het “mimetisch verlangen” van de duivel. Jezus zal in de woestijn eveneens verleid worden om het verlangen van de duivel na te volgen, maar Hij zal hieraan weerstaan: “Toen zei Jezus hem: Weg, satan; er staat geschreven: de Heer uw God zult gij aanbidden en Hem alleen dienen” (Mattheus 4, 10, zie Deut. 6, 13). Jezus maakt duidelijk dat wij als mensen de problemen willen oplossen door anderen als schuldigen aan te wijzen en met sacrificiële offers willen uitschakelen. En dit offer, het vermoorden van onschuldigen, wordt altijd als een goed voorgesteld, een daad van rechtvaardigheid. Wanneer de farizeeën bij Jezus een vrouw brengen die betrapt is op overspel, moet zij volgens hen, volgens de wet van Mozes gestenigd worden. Jezus zegt: “Laat degenen onder u die zonder zonden is, het eerst een steen op haar werpen” (Johannes 8, 7). Allen druipen af. Hiermee openbaart Hij het geweld in het hart van ieder van hen. Allen dragen de bittere nasmaak van de verboden vrucht in zich, de navolging van het verlangen van de duivel, dat eindigt in het aanklagen en uitschakelen van een slachtoffer. Jezus brengt een nieuwe wereldorde, die de slachtoffers vervangt door de liefde. Het voorbeeld van Juda en van de prostitué-moeder, zijn hiervan een voorafbeelding. Jezus’ kruisdood, in liefde en vrijheid aanvaard, openbaart de extreme wreedheid van het menselijk mechanisme van het nabootsend verlangen, dat gericht is op een zondebok. Mythen zijn leugens die de onschuld van hun slachtoffers verbergen en zich scharen aan de kant van de moordenaars. Jezus zet zich aan de kant van de onschuldigen en vertegenwoordigt alle onschuldige slachtoffers van de gehele mensheid. Ook wij dragen de neiging in ons om te leven vanuit het nabootsend verlangen door het verlangen van de duivel na te volgen, tot geweld over te gaan en een schuldige aan te klagen en uit te schakelen. Deze neiging welbewust afzweren en Jezus’ voorbeeld navolgen, dat heet bekering.
In een laatste bezinning hopen we na te gaan, hoe de oude mechanismen van de heidense culturen nog steeds werkzaam blijven in onze samenleving.
P. Daniel
28-11-2015 om 16:22
geschreven door Gust Adriaensen
|
