Wie bepaalt de grenzen?
Ik kan me niet van de indruk ontdoen dat de media-aandacht voor de 93-jarige Antwerpse vrouw die de wens uitgedrukt heeft geëuthanaseerd te worden, vooral dient om een volgende fase in de versoepeling en verruiming van de euthanasiewetgeving voor te bereiden.
Een jaar geleden diende Claus' dood en vooral de heisa errond een vergelijkbaar opzet. Voor kort waren kinderen en jongeren aan de orde. Nu de bejaarden die medisch gesproken eigenlijk niet echt ziek zijn, maar de last van de ouderdom niet meer kunnen of willen dragen.
Het probleem van de levensmoeheid bij vele 80-plussers heeft altijd bestaan, is algemeen gekend en is niet zo abnormaal in onze laatste levensfase. Momenteel zijn er, vergelijkbaar met deze vrouw, duizenden in Vlaanderen, miljoenen in West-Europa en de VS. Het wettelijk mogelijk maken dat op deze mensen, op hun vraag, euthanasie toegepast kan worden, zal logischerwijze leiden tot een golf van euthanasieverzoeken.
Ongetwijfeld zullen er al vlug weer andere 'maatschappelijke debatten' gecreëerd worden, om verdere versoepelingen en verfijningen, zoals dat dan heet, in de euthanasiewetgeving, te bepleiten. Want de vragen zijn onafwendbaar. Waarom niet iedereen met suïcidale neigingen of psychische problemen, de wettelijke mogelijkheid tot levensbeëindiging bieden? Wat mag/moet de 'graad' van psychische, sociale, fysische handicap zijn om aanspraak te kunnen maken op een wettelijk uitgevoerde levensbeëindiging? Moet nog rekening gehouden worden met leeftijdsgrenzen? Kan 'ondraaglijk lijden' eigenlijk wel gedefinieerd en ingevuld worden? enz., enz.
Ik kan me moeilijk voorstellen dat bv. dr. Distelmans er zich niet van bewust is dat onze samenleving zich wat leven en dood betreft, op een steeds maar erger hellend vlak voortbeweegt. Hij weet dat. En het is overduidelijk dat ook hij geen zicht meer heeft op scherpe grenzen. Waar stopt het? Wil of durft hij nog wel grenzen trekken?
Het hek is van de dam. En zeker in West-Europa is er een destructiedynamiek, zowel wat het levensbegin als het levenseinde betreft, op gang gekomen die blijkbaar moeilijk te stoppen is. De druk om steeds maar meer 'mensencategorieën' onder de (te verruimen) abortus- of euthanasiewetgeving te doen vallen, wordt verantwoord geacht omdat 'echte bekommernis om de mensen' de drijfveer zou zijn, omdat 'nodeloos' (wat de precieze inhoud van 'nodeloos' ook moge zijn) lijden vermeden moet worden. Maar zou ook niet sterk kunnen meespelen, dat wij, als individu's, dat onze samenleving, zo weinig mogelijk last willen hebben van oude, fysisch en psychisch gehandicapte medemensen?
Het eindpunt van die op gang gebrachte dynamiek is de totale zelfbeschikking waarmee vaak wat graag geschermd wordt. Voor al degenen die nog niet of niet meer in staat zijn 'zelf te beschikken' , zijn het evenwel de nabestaanden en de professionals die beslissen over leven en dood. Totale zelfbeschikking? Zogenaamd. Want het is de samenleving die via wetten en uitvoerders ervan, de ultieme verantwoordelijkheid op zich neemt.
24-03-2009 om 12:24
geschreven door Gust Adriaensen
|