'Vragen blijven stellen is van levensbelang
Een maatschappij die steeds meer draait om empirische feiten en wetenschappelijke bewijzen, loopt het risico het vermogen te verliezen om te discussiëren over goed en kwaad. Het leidt bijvoorbeeld tot rechtspositivisme: een handeling is goed omdat het in de wet staat. Wat legaal is, is ook automatisch legitiem. Maar als enkel het strafrecht nog kaders stelt, gaat er toch echt iets mis.
Deze juridische kaders zijn namelijk enkel de uitdrukking van een morele consensus. Zodra we een gemeenschappelijke moraliteit verliezen, verliest het strafrecht dus ook zijn fundament en zeggingskracht. Juist in een sterk individualistische en cultureel diverse samenleving waarin niet langer één traditie als morele autoriteit optreedt, is het dan ook van levensbelang om vragen rond moraliteit te blijven stellen: Wie zijn ‘wij’? Waar staan ‘wij’ voor? Wat zijn de onderlinge verschillen en hoe kunnen we daarover in gesprek blijven?
De weerstand ten opzichte van religie is op diverse punten begrijpelijk. Maar religieuze tradities – net als filosofie, ethiek en andere niet-religieuze levensbeschouwingen – helpen mensen om zingevingsvragen te formuleren en beantwoorden, zowel op persoonlijk als op intermenselijk niveau. In een tijd waarin mensen steeds meer op zichzelf zijn teruggeworpen, lijkt dat geen overbodige luxe'.
Ton Bernts is godsdienstsocioloog en publiceert over kerkelijke en religieuze ontwikkelingen, en over geestelijke verzorging. Liesbeth Jansen is theoloog en programmamaker bij Radboud Reflects. Daarnaast schrijft zij over de relatie tussen religie en liefde.
10-07-2023 om 09:18
geschreven door Gust Adriaensen
|