Dikmutsen betekent treuren, door je gelaatsuitdrukking te kennen geven dat je je verongelijkt of niet prettigvoelt. Het werd ook voor (ziekelijke) kippen gebruikt. Gêloewegen (geelogen) drukt naast het begrip niksen, werkeloos toekijken in het Reties ook uit dat je alleen maar verlangend mag of kan toekijken wanneer anderen iets lekkers krijgen of eten. Het versterkend bijwoord alênig (heel, zeer, erg) is waarschijnlijk een vervorming van aelheelick (algeheelijk).
Wanneer vooral kinderen vroegen hoe laat het was, werd wel eens geantwoord: e ketiêr vù t zot wonnen (een kwartier voor het zot worden) of e ketiêr vù t knajnegat (konijnengat), waaraan dan vaak werd toegevoegd: zie ginder komt het ôngedabd. Een persoon die zich energiek engageert, vol inzet aan een taak begint springt in de kawer. Iemand echter die een aangegaan engagement of contract eenzijdig beëindigt,springt ùt de kawer.Wanneer je door woord of gedrag buiten de schreef gaat of de goegemeente (lichtjes) choqueert, dan makte strùssel (strooisel). Stékt ew óngewajde (ongewijd) poewe?en (poten) dower nie ôn is een krachtige , overigens niet altijd agressief en onbeschoft bedoelde , uitnodiging om iets niet aan te raken of niet te doen of om je afzijdig te houden. Zen kas ópfrê?en (opvreten) doet iemand wanneer hij mokt, gefrustreerd, geïrriteerd, ongeduldig is. Kas wordt hier gebruikt in de betekenis van borstkas, lichaam. Wanneer er maar weinig voedsel op je bord komt of kleine hapjes geserveerd worden is dat van aard om ew ba?es alliejen mèr te trêteren (uw bakkes treiteren) of is het de moeite niet om ewe mónd er vù vol (vuil) temô?en.Een persoon die veel woorden gebruikt om weinig of niets inhoudelijks te zeggen, een blablafiguur kan je misschien de mond snoeren met de prachtige uitdrukking: das zawek (zeik) scheppen meej ne riek. Bitterheid en ontgoocheling klinken door in dùr ew âjgen vloewen (vlooien) wojnde t hètsten gebee?en wanneer je door naaste familieleden onrechtvaardig of oneerlijk behandeld wordt.
Tot slot nog deze interessante aanvulling, die Nest Van den Eynde me bezorgde, bij de uitdrukking de dôgen léngen meej nen hônenschruûwin vorig nummer van Zeven Neten. Nest vertelde me dat ookde variante meej lichtmis (2 februari) zèn de dôgen nen hônenkréj (hanenkraai) geléngd gebruikt werd. Hiermee wordt aangeduid dat begin februari de dagen sinds eind december ongeveer drie kwartier langer geworden zijn. Het is namelijk zo dat er s morgens vroeg een zekere regelmaat in het hanengekraai te constateren valt. Een haan zet het gekraai in(afhankelijk van de tijd van het jaar wat vroeger of later in de nanacht) en wordt gevolgd door andere hanen in de buurt. Dergelijke kraaienreeks wordt ongeveer om de 45 minuten herhaald tot de nieuwe dag duidelijk aangebroken is.
20-05-2009 om 13:57
geschreven door Gust Adriaensen
18-05-2009
De fatsoensrakkers
Dedecker en Bourgeois over fatsoen in het verkiezingsprogram van Terzake.
Het schorremorrie keihard aanpakken, die delinquenten desnoods in boot camps stoppen. Dat is de boodschap van Jean-Marie: het Grote Fatsoen, de Heilige Verontwaardiging, de Vervolgde Kruisvaarder, de Onvermoeibare Klokkenluider, de Pure Eerlijkheid zelve. Zo, althans, stelt hij zichzelf wat graag voor.
Bourgeois is wolliger, diplomatischer. Maar een pedagogische tik is zeker soms verantwoord. En degenen die onze Vlaamse normen en waarden (er blijken volgens Bourgeois inderdaad typisch Vlaamse normen en waarden te zijn) overtreden of in gevaar brengen, moeten met harde hand aangepakt worden.
Ferme woorden dus aan het adres van de (kleine) criminelen en afschuw voor het ongemak dat ze de brave Vlaamse burger bezorgen.
Maar hoe mild en goedkeurend laten Dedecker en Bourgeois zich uit over de onfatsoenlijk hoge vergoedingen voor topmanagers! Bijvoorbeeld over die van een opgeblazen ex-manager, die enkele minuten het scherm onveilig mocht maken. Wat schrijf ik? Onfatsoenlijk? Dat is ongetwijfeld volgens Dedecker en Bourgeois een uiting van afgunstcultuur. Want de superverloning van iemand, aldus deze superfatsoenlijke politici, heeft niets met fatsoen of ethiek te maken.
De bemerking van professor Devos was dan ook terecht: volgens Dedecker en Bourgeois is fatsoen toch vooral iets voor de kleine man.
18-05-2009 om 00:00
geschreven door Gust Adriaensen
16-05-2009
Wenen en de Jakobsweg (slot)
Twee tanka's
Wenen
Zon over Wenen, schitter van edelstenen, keizerlijke pracht. Breughel en Hundertwasser: het alledaagse her-dacht.
Jakobsweg
Vuursalamander, kwetsbaar op de weg naar Melk. Volmaakte schoonheid. De Jakobsweg, die wij gaan, kwetsbaar alleen, tezamen.
16-05-2009 om 07:54
geschreven door Gust Adriaensen
13-05-2009
De merkwaardige logica van gynaecologe en senatrice Marleen Temmerman
In 'De Standaard' van 10-11 mei laat de bekende gynaecologe en senatrice Marleen Temmerman volgende uitspraak optekenen:
'Over seksualiteit weet het Vaticaan per definitie niets want ze hebben zichzelf door het celibaat tot aseksuele wezens verklaard. De paus is onbevoegd als het over voortplanting en seksualiteit gaat. Hij hoeft op dat gebied dus geen adviezen te verstrekken.'
Mevrouw Temmerman zal, technisch gezien, wel een goede gynaecologe zijn (als senator heeft ze tot nu toe amper van zich laten horen), haar kennis van en opvattingen over de menselijke seksualiteit, psyche en geestelijke vrijheid, zijn daarentegen, zo blijkt uit die uitspraak, eenzijdig, denigrerend en intolerant.
Het geeft te denken dat een academica stelt dat het celibaat ipso facto leidt tot volslagen onwetendheid omtrent seksualiteit en dat ze de celibataire medemens het label van 'aseksuele wezens' opspeldt. Dat zijn enormiteiten die je niet voor mogelijk acht, zelfs niet uit de pen of de mond van een totaal ongeschoold iemand.
Dergelijke stellingname is ook uitermate denigrerend ten aanzien van de talloze mensen die celibatair leven, of ze nu tot de religieuze of lekenstand behoren.
Temmerman verliest de trappers helemaal wanneer ze de paus autoritair en onverdraagzaam het recht ontzegt adviezen te verstrekken omtrent voortplanting en seksualiteit. Hoogstmerkwaardig voor iemand die in heel wat situaties energiek opkomt voor de vrijheid van meningsuiting. Gaat het in die gevallen dan toch in de eerste plaats om haar eigen vrijheid?
Tot slot: mevrouw Temmerman zou er goed aan doen in een degelijk woordenboek de precieze inhoud van de woorden 'aseksueel' en 'onbevoegd' eens op te zoeken. Dan dringt het besef wellicht tot haar door dat ze die woorden toch wel bijzonder lichtvaardig gebruikt.
13-05-2009 om 15:56
geschreven door Gust Adriaensen
11-05-2009
De weddes van de Vlaamse parlementsleden
In 'De Standaard' verschijnt vandaag een lijst met de weddes van de Vlaamse parlementsleden.
De krant pakt duidelijk graag uit met de exclusieve publicatie van deze lijst. En om het belang nog wat te versterken wordt vermeld dat CD&V-parlementslid Decaluwé zelfs gedreigd zou hebben met juridische stappen, mocht de lijst gepubliceerd worden.
Waarop Decaluwé zijn eventuele juridische stappen tegen de publicatie van de weddes van 'volksvertegenwoordigers' zou steunen, is me een volkomen raadsel en zijn reactie zegt veel over de democratische en deontologische opvattingen van de man.
In een commentaarstuk klaagt hoofdredacteur Peter Vandermeersch terecht aan dat de wedderegeling voor de parlementsleden geen rekening houdt met hun kwaliteit en werkkracht. Dat is een constatering die ook geldt voor heel wat andere sectoren dan de politiek.
De conclusie die 'De Standaard' trekt en die ook dient als titel, nl. Parlementsleden slecht betaald, deed me evenwel de wenkbrauwen fronsen. Parlementsleden slecht betaald: hoezo? Hoe kun je dat stellen zonder ook maar enige serieuze vergelijking met bv. de Nederlandse parlementsleden? Of, om in België te blijven, een vergelijking met het gemiddelde inkomen van het overgrote deel van de bevolking?
Een ding staat als een paal boven water: een wedde van netto tussen de 3500 en 4500 euro per maand voor de parlementsleden, is een verloning waarvan de meeste Vlamingen alleen maar kunnen dromen.
11-05-2009 om 12:17
geschreven door Gust Adriaensen
09-05-2009
Wenen en de Jakobsweg (9)
Het benedictijnenklooster Melk werd in 1089 gesticht. Tussen 1702 en 1736 kwam de huidige abdij tot stand, met haar 362 meter lange gele zuidgevel, twee symmetrische barokke torens en haar koepel, een der mooiste barokabdijen van Europa.
De abdijgemeenschap is nog altijd erg actief op het vlak van de zielzorg en het onderwijs. Ze bezit uitgestrekte landbouwgronden, bossen en een wijngaard, vooral in het noordoosten van Oostenrijk.
De gids leidt ons door de modern ingerichte museumzalen en de prachtige bibliotheek. De kerk schittert van het bladgoud.
Terug richting Duitsland. We logeren op de grens aan de oever van de Inn. De volgende morgen, heel vroeg, bezoeken we nog even Schärding, een Oostenrijks stadje aan de andere oever. Het is bekend om het 'Hoge Plein' dat opvalt door zijn felgekleurde, rijkelijk versierde huizen.
Daarmee eindigt onze week Oostenrijk: Wenen een keizerlijke stad en de deugddoende ervaring van stappen op de Oostenrijkse Jakobsweg in de wondermooie streek die de Wachau is.
09-05-2009 om 09:05
geschreven door Gust Adriaensen
08-05-2009
Wenen en de Jakobsweg (8)
De laatste stapdag. Van Achsbach Dorf naar Melk. In de Kartäuserkirche vlak bij het hotel, is er een korte bezinning. En dan gaat het berop het bos in en ...verdwalen we. Of beter gezegd, we vinden geen begaanbare weg naar de Donau.
Uiteindelijk lukt dat toch. Kilometers over het fiets-wandelpad langs de 'schöne, blaue Donau'. Blau is de rivier allerminst, schön alleszins. Vooral de 'Auwälder' zijn fauna- en floraparadijzen. Waar het wandelpad evenwel aan de vrij drukke verkeersweg paalt, is het minder aangenaam wandelen.
Na enkele uren stevig stappen bereiken we de machtige benedictijnerabdij van Melk. Wereldwijd bekend geworden door de roman en de film 'De naam van de roos'.
08-05-2009 om 23:21
geschreven door Gust Adriaensen
07-05-2009
De nephosties van Goedele
De Belgische bisschoppen protesteren terecht tegen het feit dat bij het laatste nummer van Goedele, een aantal nephosties werden gevoegd. Welke stunts een zgn. 'glossy' magazine al niet moet uithalen om de aandacht te trekken.
Onvoorstelbaar platvloers, uitermate dom,extreem puberale drang om te provoceren: ziedaar Goedele. Doet veiligheidshalve wel aan nestbevuiling. Want van de grote tolerantie en/of onverschilligheid van de meeste christenen is ze zeker.
Zit waarschijnlijk al te sidderen van angst bij de gedachte wat de reactie van bv. joden of moslims zou zijn bij een vergelijkbare 'stunt'.
Bah!
07-05-2009 om 19:42
geschreven door Gust Adriaensen
06-05-2009
Wenen en de Jakobsweg (8)
Een heerlijke stapdag. De autocar brengt ons naar Schengenbrünn en van daaruit trekken we het Dunkelsteinwald in. De dagelijkse korte bezinning in een enig mooi natuurkader. Prachtig weer. Magnifieke paden. Op de Kreuzberg genieten we van een weids uitzicht.
De picknick vindt plaats op het grasveld voor de bedevaartplaats Maria Langegg. In 1605 werd er in Maria Langegg een kapel gebouwd als dank voor een wonderbare genezing. Dat was het begin van het belangrijke bedevaartsoord. Het is werkelijk een idyllische plek.
's Namiddags passeren we de burchtruïne Aggstein, waar een folkloristisch-historisch-commercieel retrofeest plaatsheeft. Het gaat nu bergaf naar het Donaudal tot in Aggsbach Dorf en het hotel.
06-05-2009 om 15:04
geschreven door Gust Adriaensen
05-05-2009
De schaamte voorbij
Het degoutante getouwtrek tussen Open VLD en LDD omtrent parlementslid (!?) Vijnck, is extreem beschamend en beschadigend.
Hoe durven deze partijen het nog hebben over geloofwaardigheid? En kan deze meneer Vijnck nog ooit beschouwd worden als een beetje te respecteren politicus?
Dit hele gedoe is ook enorm beschadigend voor de politiek en de democratie. Het versterkt in hoge mate het in ruime kring reeds heersende misprijzen voor ons politieke systeem.
De beste actie tegen deze ondermijners van de democratie is dat op 7 juni deze in politiek opzicht criminele paljassen worden weggestemd.
05-05-2009 om 22:07
geschreven door Gust Adriaensen
03-05-2009
Het paniekvirus
Frank Fureda, auteur van 'Cultuur van Angst', relativeert in 'De Standaard' de reële dreiging van de zgn. varkensgriep en hekelt de paniek en angst die rond dit griepvirus gecreëerd worden.
Je kan hem geen ongelijk geven. En het zijn vooral de media die geen moeite sparen om de mensen het gevoel te geven dat een apocalyptische pandemie dreigt. Zij besteden nu al dagenlang onevenredig veel aandacht aan de Mexicaanse griep. Onevenredig omdat de omvang van die mediabelangstelling veel groter is dan het tot nu toe geconstateerde en het te verwachten gevaar van het virus.
Bij heel wat extreem tragische, destructieve en omvangrijke rampen, ebt de media-aandacht al vlug weg. De jaarlijkse griepaanvallen, die duizenden slachtoffers eisen, krijgen nauwelijks een plaats in de media.
Wie of wat bepaalt in al deze situaties de omvang en intensiteit van de mediabelangstelling? Waarom komen er in sommige gevallen zeer snel draconische maatregelen van overheidswege en laat in andere situaties hoogstdringende hulp op zich wachten?
03-05-2009 om 17:22
geschreven door Gust Adriaensen
01-05-2009
Wenen en de Jakobsweg (7)
We logeren in Aggsbach Dorf in een eenvoudig hotel op wandelafstand van de Donau. Ik bestel een glas witte streekwijn en de waard schenkt een troebele, erg jonge, frisse wijn van het vat.
De volgende morgen brengt de autocar ons naar Stift Göttweig. Daar start onze driedaagse tocht op de Oostenrijkse Jakobsweg.
Het is een indrukwekkend benedictijnenklooster op de top van een heuvel, 500 meter boven zeeniveau. In 2000 werd het als deel van het cultuurlandschap Wachau samen met de abdij van Melk opgenomen op de culturele erfgoedlijst van de UNESCO. Uit een gesprek met een praagrage monnik in de crypte, blijkt dat Göttweig nog een bijzonder actief klooster is. Er zijn nog 50 oudere én jonge monniken. De abdij bezit ook wijngaarden in de Kremsvallei.
Een steile afdaling over een heerlijk bergpaadje voert ons naar het dal en de wijngaarden. We stappen door Mautern, volgen een heel end de zgn. 'Weinstrasse'. Op vele plaatsen zie je 'Heuriger'-affiches. 'Heuriger' is de naam voor de jonge wijn, van het jaar waarin hij geschonken wordt, uit de omgeving van Wenen en van de Wachau. Ook de wijnbars waar deze wijn geserveerd wordt, worden vaak 'Heuriger' genoemd.
Na de picknick volgt er een stevige klim richting Oberbergern en daarna weer het woud in. De laatste kilometers leggen we af in een druilerige regen op een zacht stijgende weg tot aan de kapel in Schengenbrünn. We hebben er dan ruim 20 kilometers opzitten.
01-05-2009 om 21:19
geschreven door Gust Adriaensen
29-04-2009
Het Retiese dialect (32)
En zwálie is een ovenpaal, een platte houten schop met lange steel waarmee het brood in de oven geschoten en eruit gehaald wordt. Het woord is een afleiding bij zwelen (zengen, schroeien, verschroeien). En vreewis duidt een tak (vaak werd de kop gesplit waarin dan bv. een bosje gras geklemd werd) aan dieaangaf dat een pas ingezaaide akker niet mocht betreden worden. Ook markeerde dergelijke twijg (ofook een strobos) de scheiding tussen twee percelen.Het eerste deel vree gaat terug op het Middelnederlandse vreden,dat omheinen, afschutten betekent. De betekenisontwikkeling van vreden is vrede bewerken, beveiligen, afrasteren. Wis komt van het Middelnederlandse wisch (strobos, twijg). De buikriem van een paard, achter de voorste poten gespannen en aan de berries van de kar bevestigd,werd ne stùlpriem genoemd. Stulpen betekent omkeren, storten. Een stulpkar is een stortkar, kiepkar. Een stulpriem moest in het bijzonder verhinderen dat, bv. bij verschuiven van de lading, een tweewielkar omkeerde, kantelde.
De dialectische vervorming van vleermuis is flieremojs. Een jonge, ongezouten haring werd lêmme?e zoet genoemd. De oorsprong van deze merkwaardige combinatie ligt waarschijnlijk bij het woordbokking (gezouten en gerookte haring). Bokking is afgeleid van bok (mannetje van de geit),waarbij het punt van overeenkomst de kwalijke lucht is. In de Kempense dialecten werd lam, lêmme?en ook wel gebruikt om het jong van een geit aan te duiden.
Een vrouw die in manieren, kledij, opmaak nogal verwaand, opzichtig, zelfingenomen overkwam,werden scheet genoemd. Het verkleinwoord e schéjen legt nog meer de nadruk op het nuffige, kokette, aanstellerige van in het bijzonder jongedames. En (zotte) bèl duidt een slordige vrouw aan. Soms ook wel een losse, frivole vrouw, in het ergste geval een slet. Waarschijnlijk is het woord een afleiding van het element bal (slecht), dat aanwezig is in bv. baldadig, balorig. Denk ook aan totebel, lellebel. En slób, ne slóbber duiden een persoon aan die gulzig, slordig eet. Figuurlijk ook iemand die uit is op geld, een vrek. De woorden gaan terug op slobberen (drinken of eten op hoorbare wijze, zoals de dieren). En kieme, nen kiemen, en diffecille, nen diffecillen zijn mensen die erg kieskeurig, nauwgezet zijn, bv. in verband met eten. Het algemeen Nederlandse woord kribbenbijter met als betekenis paard dat de slechte gewoonte heeft in zijn ruif of kribbe te bijten en figuurlijk gemelijk, slecht gehumeurd mens duidt in ons dialect iemand aan die tot vervelens toe op hetzelfde terugkomt, aanklampt. En sintedutsel is een sullige, kwezelachtige vrouw, seut. Het is een ironische afleiding van dutselen (sukkelen),dat op zijn beurt teruggaat op dutsen (suffen, dutten) en duts (sukkel). Ne môjsteek is gewestelijke taal voor wormsteek (gaatje, gangetje in vruchten door wormen veroorzaakt) maar wordt in ons dialect ook overdrachtelijk gebruikt om een fysisch zwakke, onvolgroeide , tengere persoon (en óndèùgd) aan te duiden.
29-04-2009 om 08:51
geschreven door Gust Adriaensen
28-04-2009
Wenen en de Jakobsweg (6)
Enkele slotindrukken:
Wenen is een wereldstad met ruim 1,5 miljoen inwoners, waar belangrijke internationale instellingen gevestigd zijn.
Wat de toeristen naar Wenen trekt is echter de keizerlijke allure van de oude stad. Indrukwekkende paleizen en musea. Uitgestrekte parken en tuinen. Brede lanen. Een middeleeuws hart heeft Wenen niet (meer). De Habsburgers hebben tot op het einde van hun rijk geprobeerd Wenen om te vormen tot een stad die diende om indruk te maken, te pronken. Wenen moest het waardige kader zijn voor hun keizerlijke status. Het gevolg is dat de stad naar mijn gevoel intimiteit mist, geen warmte en geborgenheid biedt.
Opvallend is ook dat de stad in vergelijking met vele Europese steden, weinig of niet 'gekleurd' is. Zwarte mensen zie je bijna niet, Aziaten zijn er meer: zij doen onderhoudswerk of helpen in de horeca.
Hoe dan ook, Wenen loont meer dan de moeite. De kunstschatten, de concerten, de monumenten zijn van een uitzonderlijk hoog niveau. En wandelend door deze keizerlijke stad, voel je je ook een beetje Habsburger, een beetje Mozart, een beetje wereldburger, een beetje...
28-04-2009 om 22:29
geschreven door Gust Adriaensen
27-04-2009
Wenen en de Jakobsweg (5)
De laatste dag in Wenen, terug naar de Hofburg. Op het binnenplein bij de presidentiële vertrekken, staat een erewacht en een militaire muziekkapel opgesteld. Er is hoog bezoek. En inderdaad, even later lopen de Oostenrijkse president en een Arabisch staatshoofd in djellaba langs de soldaten en weerklinken de nationale hymnes.
De Schatzkammer is indrukwekkend en oogverblindend. Hier bevindt zich de belangrijkste collectie van koninklijke en keizerlijke machtssymbolen ter wereld. En ook bijzonder fraaie en kostbare religieuze schatten. Een letterlijk en figuurlijk schitterende expositie van goud, zilver, edelstenen, staatsiekledij, wandtapijten, kazuivels,...
We bekomen in een eenvoudig koffiehuis bij een 'kleiner Brauner'. Het is de gewoonte dat er een glas koud water bij geserveerd wordt. Slokje koffie, slokje water...
's Namiddags is er een autocartour over de Ringstrasse, die voor Wenen is wat de Champs-Elysées zijn voor Parijs of Unter den Linden voor Berlijn. Het is een vier kilometer lange en drukke boulevard, met een resem indrukwekkende gebouwen in diverse historische stijlen. We passeren de Staatsoper, diverse musea, het parlement, das neue Rathaus, de universiteit, het Burgtheater...
De tocht voert ons ook buiten de Ring. Door het enorme park dat het Prater is. We werpen een blik op het zgn. Riesenrad, dat we kennen uit Orson Welles' 'The Third Man' en bereiken Schloss Belvedere. Van bij het Obere Belvedere heb je een prachtig uitzicht op de aflopende tuinen, het Untere Belvedere en de Weense binnenstad.
Laatste stop is bij het Hundertwasserhaus in de Löwengasse, een complex van gemeentewoningen gebouwd in 1985. Architect en kunstenaar Friedensreich Hundertwasser (1928-2000) had een hekel aan de blokkendozen van de moderne architectuur. Zijn afkeer voor de rechte lijn -'een door de mens gemaakt gevaar'- is af te lezen aan zijn sprookjesachtige en bizarre bouwwerken waarvoor hij inspiratie haalde in Noord-Afrika en bij de Spanjaard Gaudi. Vreemde lijnen, rare rondingen, opvallende kleuren waren zijn kenmerk.
27-04-2009 om 12:11
geschreven door Gust Adriaensen
25-04-2009
Wenen en de Jakobsweg (4)
Een bezoek aan het Kunsthistorische Museum mag niet ontbreken. We beperken ons tot de Gemäldegalerie en in het bijzonder de zalen met Vlaamse, Hollandse, Duitse, Italiaanse, Spaanse en Engelse meesters. Topwerken van Memling, Rogier van der Weyden, Jan van Eyck, Rubens, Rembrandt, Vermeer, Caravaggio, Dürer, Velasquez, Gainsborough... Maar verbluffend en indrukwekkend is het aantal schilderijen van Pieter Breughel de Oudere. Een kwart van het nog bestaande werk van deze grootmeester bevindt zich in Wenen.
Op weg naar het museum hebben we aan het standbeeld van Mozart van een in een Mozartpakje gestoken jongeman tickets voor een concert in de orangerie van Schönbrunn gekocht.
's Avonds met de metro naar Schönbrunn. In de foyer lees ik op een groot spandoek dat de orangerie de enige historisch vaststaande plek is waar Salieri en Mozart muzikaal met elkaar in de clinch gingen. Zonder dat op dat moment de Weense muzikale topklasse daar ook maar enige notitie van nam.
Een kamerorkest, een sopraan en een bariton, twee balletdansers brengen werk van Mozart, Haydn, Strauss. Het is een op toeristen afgestemd, lichtvoetig concert op een hoog professioneel niveau. Een heerlijke afsluiter van een drukke dag.
25-04-2009 om 21:31
geschreven door Gust Adriaensen
Wenen en de Jakobsweg (3)
Midden in de brede verkeersvrije 'Graben' bevindt zich de barokke, 17de-eeuwse 'pestzuil'. Even het kerkje van de Malteser Orde binnengestapt, die in Oostenrijk nog erg actief is. Het doel van de Orde is, lees ik, te strijden 'gegen dat 8-fache Elend:
-Krankheit und Verlassenheit -Lieblosigheit und Schuld -Heimatlosigheit und Hunger -Gleichgültigkeit und Unglauben
Via de Kohlmarkt, waar de luxueuze modehuizen en de beroemde Konditorei 'Demel' te vinden zijn, bereiken we de Hofburg.
De Hofburg: een reusachtig complex met 18 zijvleugels, 19 binnenplaatsen en ruim 2500 vertrekken. De Spaanse rijschool met de beroemde Lippizaner is er nog altijd te vinden. De vertrekken van de keizerlijke familie en vooral van Sissi trekken veel bezoekers. Momenteel wordt er een nieuwe film over Sissi opgenomen. Enorme camera's op liftwagens, belichtingsmaterieel. Acteurs, actrices. Wanneer we op de Jozefsplatz de rij mobilhomes voor het filmpersoneel passeren, komt uit een ervan ontegenzeggelijk 'Sissi': juiste look, en volgens sommigen de historische lengte van 1,72m en het gewicht van 50 kg, zeer dicht benaderend.
De Kaisergruft in de Kapuzinerkirche is sinds 1633 de grafkelder van de Habsburgers. Niet minder dan 147 sarcofagen, waarvan die van Keizer Karel VI en zijn vrouw Maria-Elisabeth, samen met de dubbelsarcofaag van hun dochter Maria-Theresia en haar echtgenoot, de imposantste zijn. Nog altijd is de Kaisergruft de grafkelder van de Habsburgers. De laatste bijzetting is die van Carl-Ludwig (1918-2007), de 4de zoon van de laatste keizer.
25-04-2009 om 08:39
geschreven door Gust Adriaensen
23-04-2009
Segregatie van bejaarden
Uit een onderzoek blijkt dat 98% van de Vlaamse bejaarden niets liever wenst dan in hun eigen leef- en woonomgeving te blijven.
In 'De Morgen' schrijft Hilde Kieboom daar haar commentaar bij. En die is snoeihard en diepmenselijk.
Het is niet zo, aldus Kieboom, dat mensen op leeftijd van ganser harte naar een bejaardenhuis- of hoe die instellingen tegenwoordig eufemistisch ook genoemd (moeten) worden- gaan. Het is de samenleving en in de eerste plaats de naaste familie die ze daar naartoe dirigeert.
Het is om hun bestwil, wordt gezegd en geschreven. Dat is in de meeste gevallen een flagrante leugen. Een leugen om de bestwil, niet van de bejaarden maar van degenen die de morele plicht blijven hebben om zich te bekommeren om hun ouders.
Bejaarden zijn in vele gevallen lastposten. Ze hinderen hun kinderen en kleinkinderen bij carrière en ontspanning. Ze passen niet meer in het levenspatroon van hun nakomelingen.
En wat doen wij, die nakomelingen, dan? We besteden de zorg om onze ouders uit. We stoppen ze weg in vaak grote instellingen. In bejaardenghetto's.
En we maken onszelf wijs dat die evolutie niet tegen te houden is of dat een bejaardenhuis echt datgene is wat die wat sukkelachtig wordende vader of moeder nodig heeft, bijna een hemel op aarde. Het allerbeste voor ze.
Het allerbeste? Niet voor hen. Voor ons. Voor onze levensstijl.
Het is goed dat Hilde Kieboom ons geweten nog eens aanspreekt op die massale leugen: zeggen dat we iets doen voor het goed van onze ouders terwijl het zeer vaak heel eenvoudig om ons eigen comfort gaat. Cru gezegd: we dumpen ze omdat het hinderlijke wezens zijn.
23-04-2009 om 19:17
geschreven door Gust Adriaensen
Wenen en de Jakobsweg (2)
Met de metro naar de Karlsplatz. De Karlskirche, in de 18de eeuw gebouwd door Fischer von Erlach, die zich liet inspireren door de Sint-Pieters, het Pantheon en de zuil van Trajanus in Rome, domineert het plein.
Via de Kärtner Strasse wandelen we naar de Stephansplatz. Op een reuzenzeil tegen een van de gevels is te lezen:
Ich bin Hans Hollein, der mir das Haas Haus geplant hat, und der Steffl mit seiner Pummerin, die deshalb so heisst, weil sie so klingt. Ich bin alle Wiener. Ich bin der Stephansplatz und das seit 1147.
Het 'Haas Haus' (1990) is het enige moderne bouwwerk op het plein. 'Der Steffl' is de 137 meter hoge zuidelijke toren van de Dom. En de 'Pummerin' is de 21 ton wegende bronzen klok, gegoten uit 180 buitgemaakte Turkse kanonnen.
Vanaf het begin van de 14de eeuw werd de oorspronkelijke 12de-eeuwse romaanse basiliek, geleidelijk omgevormd tot een gotische kathedraal. Opmerkelijk is het enorme veelkleurige en geglazuurde dak. Je waant je in Bourgondië. Binnenin is de stenen preekstoel de blikvanger. De bouwmeester Anton Pilgram heeft zichzelf afgebeeld, terwijl hij uit een raam kijkt: der Fenstergucker. Op de leuning van de preekstoel zijn kikkers en hagedissen aangebracht. Zij symboliseren het kwade.
23-04-2009 om 00:00
geschreven door Gust Adriaensen
22-04-2009
Wenen en de Jakobsweg
De Oostenrijkse hoofdstad ligt niet bij de deur. Een hele dag autocarrijden, dwars door Duitsland en dan is het welletjes. We logeren in Pocking, een stadje vlak bij de Oostenrijkse grens.
Twee dingen treffen me op het rustige, grote kerkplein. Een levensgroot bronzen beeld van een op zijn rug liggend paard. Pocking blijkt in het verleden enige bekendheid in de streek verworven te hebben door paardenhandel. En een monument dat herinnert aan de 'Raub',zo staat het er, van vroegere oostelijke gebiedsdelen van Duitsland na de nederlaag in de Tweede Wereldoorlog.
Tussen Pocking en Amstetten wordt het landschap gekenmerkt door gigantische vierkantsboerderijen. Vanop de snelweg zien we links van ons de machtige abdij van Melk. Voorbij Sant Pölten duiken we het Wiener Wald in en wat later rijden we de Weense agglomeratie binnen.
Een bezoek aan Schönbrunn staat op het program. Een enorm paleiscomplex, het Weense Versailles. Een barok landschapspark met diverse monumentjes en fonteinen, grotendeels aangelegd onder leiding van de Nederlandse hovenier Adriaan van Steckhoven.
Schönbrunn begon in de 16de eeuw als een lustslot in een geliefd jachtgebied. Keizer Leopold I liet het uitbouwen tot een vorstelijk paleis . En Keizerin Maria-Theresia maakte er haar hoofdresidentie van en liet het aanpassen aan haar voorkeur voor barok en rococo. De zachtgele kleur van de buitengevels van het paleis heeft in Oostenrijk furore gemaakt.
We wandelen door de vertrekken van Maria-Theresia en haar echtgenoot, van Keizer Frans-Jozef en Sissi. Door de indrukwekkende zalen voor ontvangsten, banketten, bals. We kunnen niet anders dan ons vergapen aan de enorme rijkdom die overal uitgestald is. Goud, zilver, edelgesteenten, de duurste houtsoorten, wandtapijten...
In de Wagenburg staan ruim honderd koetsen, sleeën en draagstoelen opgesteld. Er is een zware gouden koets met beschilderde deuren, die vier ton weegt. Er zijn de zwarte kronings- en huldigingskoets, de gouden slee voor het winterweer, de galakoets van Maria-Theresia...
Je hapt naar adem bij zoveel pracht en praal, bij zoveel pompeusheid.
Verfrissend zijn dan ook een aantal teksten uit een dagboek van een dochter van Sissi, die je op zuilen in de Wagenburg kan lezen.
Over de dames die uitgenodigd worden op de hofbals, klinkt het oneerbiedig: 'Sie sind nur fett und dumm!'. En Sissi, haar moeder, zou gezegd hebben: 'Het huwelijk is een onzinnige instelling. Je tuimelt er op je 15de in, zonder van iets te weten. En dan volgen 35 jaar van ontgoocheling, miserie, frustratie.' Dat geeft alleszins een ander beeld dan in de Sissi-films!
22-04-2009 om 20:31
geschreven door Gust Adriaensen
De laatste stapdag. Van Achsbach Dorf naar Melk. In de Kartäuserkirche vlak bij het hotel, is er een korte bezinning. En dan gaat het berop het bos in en ...verdwalen we. Of beter gezegd, we vinden geen begaanbare weg naar de Donau. 
Een heerlijke stapdag. De autocar brengt ons naar Schengenbrünn en van daaruit trekken we het Dunkelsteinwald in. De dagelijkse korte bezinning in een enig mooi natuurkader. Prachtig weer. Magnifieke paden. Op de Kreuzberg genieten we van een weids uitzicht.
We logeren in Aggsbach Dorf in een eenvoudig hotel op wandelafstand van de Donau. Ik bestel een glas witte streekwijn en de waard schenkt een troebele, erg jonge, frisse wijn van het vat. 
Enkele slotindrukken:
De laatste dag in Wenen, terug naar de Hofburg. Op het binnenplein bij de presidentiële vertrekken, staat een erewacht en een militaire muziekkapel opgesteld. Er is hoog bezoek. En inderdaad, even later lopen de Oostenrijkse president en een Arabisch staatshoofd in djellaba langs de soldaten en weerklinken de nationale hymnes. 
Een bezoek aan het Kunsthistorische Museum mag niet ontbreken. We beperken ons tot de Gemäldegalerie en in het bijzonder de zalen met Vlaamse, Hollandse, Duitse, Italiaanse, Spaanse en Engelse meesters. Topwerken van Memling, Rogier van der Weyden, Jan van Eyck, Rubens, Rembrandt, Vermeer, Caravaggio, Dürer, Velasquez, Gainsborough... Maar verbluffend en indrukwekkend is het aantal schilderijen van Pieter Breughel de Oudere. Een kwart van het nog bestaande werk van deze grootmeester bevindt zich in Wenen.
De Oostenrijkse hoofdstad ligt niet bij de deur. Een hele dag autocarrijden, dwars door Duitsland en dan is het welletjes. We logeren in Pocking, een stadje vlak bij de Oostenrijkse grens. 
