Het oponthoud in Ronda, bekend om zijn 'Puente Nuevo', de in 1751 voltooide brug die de 98 m wijde en 90 m diepe Tajokloof overspant, duurt niet lang en is minder aangenaam door een fikse onweersbui.
Granada, de stad van het 'Alhambra', is de volgende halteplaats. Het rode kasteel is een verzameling van schitterende paleizen en tuinen, die in de 14de eeuw op de heuvel gebouwd werden, aan de voet van Spanjes hoogste bergketen, de Sierra Nevada. In het bijzonder het filigraan van stuc en de stalactietgewelven in een aantal zalen, zijn van een ongeëvenaarde artistieke en technische kwaliteit. Een sprookje!
's Avonds woonden we een flamencoshow bij en maakten we na afloop een wandeling door het Albaicín, de oude Moors-Arabische wijk.
Para los barcos de vela, Sevilla tiene un camino; por el agua de Granada sólo reman los suspiros. Ay, amor que se fue y no vino!
(Aan schepen met zeilen biedt Sevilla doorgang; over het water van Granada roeien enkel zuchten. Ach, liefde die verdween en niet terugkwam!)
Federico Garcia Lorca (1898-1936) uit 'Baladilla de los tres rios'.
25-10-2008 om 00:00
geschreven door Gust Adriaensen
Ardennenhaiku
De herten burlen. Hinden luisteren schichtig, ver weg in het bos.
25-10-2008 om 00:00
geschreven door Gust Adriaensen
24-10-2008
Het Retiese dialect 18
Nen triezeej is een trijzel, een (ijzeren) zeef voor droge waar. Het woord gaat terug op het Middelnederlandse triselen, dat draaien betekent. Nen témst is de dialectische uitspraak van het algemeen Nederlandse woord teems, dat zeef, vergiet betekent. Het woord komt uit het middeleeuwse Latijn: tamisium. Passe-vite is Frans voor roerzeef. E scheel (deksel) is een samentrekking van schedel. E spinjen is een mandje dat op de schoot werd gezet om bv. aardappelen te schillen, erwten te doppen. Spint, spinde was oorspronkelijk een maat voor droge waren, het twintigste deel van een hectoliter. Een onderleggertje wordt en bèdde?en genoemd. Het Middelnederlandse berd betekent plank, tafel. En teloewer (bord, teljoor) komt van het Middelnederlandse taillioer (schotel vooral gebruikt voor het snijden van vlees), dat ontleend is aan het Franse tailloir (hakbord), waarmee het woord taille (middel) verwant is. Teljoor en taille: een toch wel betekenisvolle verwantschap. Als er niet veel op het bord komt, heb je geen reden om te zitten giêzen (begerig kijken naar). Het woord is verwant met gierig. Frinkèt of verkèt (vork) is de vervorming van het Franse fourchette, de verkleinvorm van fourche (hooivork, gaffel). E schowes (scheermes) is evenals schaar (om te knippen) en schaar (kerf, kras) van dezelfde basis als scheren. Een ragebol wordt naar de vorm en halve môn genoemd en ne wringer is een mangel om gewassen kleren glad te strijken of het meeste water eruit te verwijderen. Na gedane arbeid mag je uitrusten in de zùrg. Dat is de verkorte vorm van het algemeen Nederlandse woord zorgstoel, een leunstoel met hoge rug. En sazie (sarge, deken) komt van serge, een bepaald soort weefsel.
24-10-2008 om 20:38
geschreven door Gust Adriaensen
23-10-2008
In Booischot nam gisteren de voormalige BRT-directeur-generaal Cas Goossens een interview af van zuster Jeanne Devos. Zij zet zich sedert vele jaren in voor de huisarbeidsters, aanvankelijk voor die van Bombay en later van heel India. Die worden vaak behandeld als echte slavinnen. Jeanne Devos en haar steeds sterker wordende organisatie vechten voor een structurele verbetering van het lot van die vrouwen. De boerendochter uit het Vlaams-Brabantse Kortenaken is zeker in India uitgegroeid tot een gerespecteerde en vereerde, in sommige kringen ook gehate, voorvechtster van vrouwenrechten.
Uit het interview kwam zuster Devos naar voren als: -eenvoudig maar zelfbewust -moedig maar niet roekeloos -gehecht aan haar familie maar toch wereldburger -bezield maar niet zweverig -gelovig maar niet kwezelachtig -christelijk maar met respect voor andere godsdiensten.
Een sterke, inspirerende vrouw!
(Jeanne Devos: Een droom ontwaakte, een ideaal groeide, huisbedienden ontmoetten elkaar en begonnen actie te voeren om hun lot te verbeteren of om te vechten tegen onrechtvaardigheid en de slavernij te doorbreken. Kleine rimpeltjes van hoop die elkaar vanuit verschillende hoeken kruisen, kernen van energie en durf. Die rimpels veroorzaakten een stroming -een stroom en veegden discriminatie en eenzaamheid weg.)
Ondertussen heeft zuster Jeanne Devos ook 'De burgerschapsprijs' ontvangen. De Burgerschapsprijs wordt sinds 2005 jaarlijks uitgereikt aan personen, initiatieven of organisaties uit België of het buitenland, die zich inzetten voor een open, democratische en tolerante samenleving. Zuster Jeanne Devos is mensenrechtenactiviste en oprichtster van de National Domestic Workers Movement (NDWM). De jury looft Jeanne Devos omdat ze vanuit haar overtuiging, over de grenzen van culturen en religies heen een belangrijke bijdrage levert aan een wereld waar de waardigheid van elke persoon, los van leeftijd, geslacht, afkomst of religie, wordt erkend en beschermd.
(Kerknet)
23-10-2008 om 00:00
geschreven door Gust Adriaensen
22-10-2008
Financieel surrealisme
Begrijpe wie kan:
De regering heeft alle moeite en vele nachten beraad nodig om zogezegd 'een begroting in evenwicht' -weliswaar met miljoenen die nog niet zijn toegezegd- op te stellen. Het kost klaarblijkelijk geen noemenswaardige inspanning om in een mum van tijd miljarden te vinden om in de banken te pompen of om ze te nationaliseren. -------------------------- Een topman van Fortis, die mee verantwoordelijk wordt geacht voor het debacle, wordt de laan uitgestuurd met een ontslagvergoeding van miljoenen. Dezelfde kerel wordt sinds zijn ontslag riant verder betaald door Fortis als extern adviseur.
Kafkaiaans en crimineel!
22-10-2008 om 17:55
geschreven door Gust Adriaensen
21-10-2008
Sierra de Grazalema
Deze sierra (bergketen) dankt haar naam aan het pittoreske bergdorp Grazalema, een van de 'pueblos blancos' in Andalusië.
We logeerden er drie dagen in een landelijk hotel. 's Avonds zorgde een van de reisgenoten met zijn accordeon voor heel wat animatie, waarvan ook de enkele Franse, Engelse, Canadese en Nieuw-Zeelandse toeristen volop genoten.
Overdag was het evenwel stevig bergwandelen geblazen. Via wandelpaden vol rotsblokken naar hoogvlakten en dan weer moeizaam dalen. Inspannend maar wat een indrukwekkend decor dat nog aan apartheid won door de rondcirkelende vale gieren.
Dicht bij een van de dorpje passeerden we een slordig boerderijtje met welgevormde, zwarte varkens: de toekomstige 'pata negra'! De boer, die we een tijd voordien gezien hadden bij het laden van cactusvijgen in de rugzakken van zijn ezeltje, was zijn varkens de vijgen aan het voeren. Een bijna Bijbels tafereeltje.
21-10-2008 om 18:02
geschreven door Gust Adriaensen
20-10-2008
Het Retiese dialect 17
Wat we nu living noemen, werd vroeger hojs genoemd. De gój kômer of vaveur was de pronkkamer. De moos was de achterkeuken, waar groenten werden gewassen, de afwas gedaan, enz. Het woord betekent modder en behoort bij mos. Een oud dialectwoord voor keuken is den hèrd. Onontbeerlijk was het hèùsken, dat zich buiten bevond of bijvoorbeeld tussen twee varkenshokken. Huisje duidt de wc, het toilet aan. Er waren omstandigheden waarin het woord hèùsken als onfatsoenlijk werd aangevoeld. Dan werd het vervangen door gemak. In oude Kempense boerderijen was er een vapeur, wat oorspronkelijk damp betekende. Het waren rails waarover de koeketel, soms sopketel genoemd, naar de stal werd gereden. Een van de huidige betekenissen van het algemeen Nederlandse vapeur, is overigen spoortrein.
Bij de verwarmingstoestellen verdienen (Leuvense) stoof, cuisinière, duuveljen en grispot, vermelding. Een (Leuvense) stoof is een plattebuiskachel. Stoof is verwant met stuiven, waarbij de grondbetekenis wasemen, dampen, is. Een cuisinière is het Franse woord voor fornuis. Een kacheltje met een of meer kookplaten is een duuveljen. Zówen betekent koken, zieden. Een grispot is een vuurpot of lollepot. Kiliaan (16de eeuw) geeft als betekenis van lollen: de dijen koesteren, d.w.z. met gespreide benen het onderlijf warmen onder de rok boven een pot. Grissen heeft de meer algemene betekenis van zich rustig warmen dicht bij een vuur, gekregen. Hólie (steenkool) komt van het Franse houille en een keuterhôk is een koterhaak, pook. Het feit dat de waterketel vlug zwartgeblakerd was, gaf het ontstaan aan het woord moor. Het woord moor duidt oorspronkelijk een inwoner van Mauritanië aan, vandaar in 't algemeen zwarte.
20-10-2008 om 11:08
geschreven door Gust Adriaensen
16-10-2008
Sevilla
Sevilla: een magnifieke stad! De Rio Guadalquivir stroomt er statig doorheen. Er zijn brede lanen en smalle steegjes. Het openbaar vervoer is er supermodern, inclusief de elektrische fietsen die je via een betaalautomaat voor een tijd kan huren (er werd veelvuldig gebruik van gemaakt). De Jardines de los Reales Alcázares zijn bijzonder mooi met indrukwekkende, eeuwenoude magnoliabomen. De naar aanleiding van de Ibero-Amerikaanse tentoonstelling van 1929 aangelegde Plaza de España, is meer dan moeite (evenwel aan restauratie toe).
Maar de blikvangers zijn de kathedraal en de Reales Alcázares.
De Catedral de Santa Maria is de grootste gotische kerk ter wereld. Je komt ogen te kort. Het koorgestoelte uit de 15de eeuw, de capilla mayor met het hoogaltaar en een retabel bestaande uit 45 beeldengroepen en ontworpen door de Vlaming Pieter Dancart, het praalgraf van Christoffel Columbus, enz. We beklommen natuurlijk ook de 97 meter hoge 'Giralda', de vroegere minaret van de oude moskee, nu de klokkentoren van de kathedraal. Geen trappen maar een hellende weg met tientallen haarspeldbochten. Eeuwen geleden zo gebouwd om de muezzin de mogelijkheid te bieden te paard de minaret te bestijgen.
De Reales Alcázares behoren tot de mooiste wereldlijke gebouwen in mudéjarstijl, waarin elementen uit de islamitische en de Spaans-christelijke stijl versmelten tot een harmonisch geheel. Bijzonder indrukwekkend en mooi zijn de Sala de Audiencias en de Salón de ambajadores.
16-10-2008 om 00:00
geschreven door Gust Adriaensen
14-10-2008
Begroting in evenwicht ?
Het toppunt van federale rekenkunde én volksverlakkerij:
Zeggen dat de begroting in evenwicht is en daarbij rekenen op 500 miljoen euro van de Vlaamse regering, bedrag dat helemaal nog niet is toegezegd!
14-10-2008 om 18:32
geschreven door Gust Adriaensen
13-10-2008
Cordoba
Via de Puerta de Almovadar, met het beeld van Seneca, trekken we de 'Juderia', de oude joodse wijk, die in de 19de eeuw gerestaureerd werd, binnen. Een doolhof van steegjes en pleintjes en patio's vol bloemen. De synagoge, in mudéjarstijl, werd voltooid in 1315.
De grote trots van Cordoba is evenwel de 'Mezquita', de grote moskee. Gebouwd in de 8ste eeuw, werd ze tot het einde van de 10de eeuw altijd maar uitgebreid. Het resultaat was een haast eindeloos woud van zuilen, waarboven tweekleurige hoefijzerbogen in twee verdiepingen, de indruk wekken van gewichtloosheid, en de bogen als takken van dadelpalmen, de zaal waaiervormig naar boven lijken te openen. Zelfs nadat in de 16de eeuw in het midden van de mezquita, een christelijke kathedraal werd 'ingeplant', blijven er nog om en bij de 800 zuilen over.
De 'Mezquita': imponerend, geraffineerd, ontroerend. Een schitterend hoogtepunt van de superieure techniek en cultuur, in het bijzonder de bouwkunst, van de Moren in Andalusië gedurende de 8ste, 9de en 10de eeuw.
13-10-2008 om 13:43
geschreven door Gust Adriaensen
11-10-2008
Het Retiese dialect 16
-'t go rêgenen want de vèr?es loewepen meej stroêj (stro) in deren bék: Spottend gezegd tot of over iemand die met een dikke sigaar rondliep. -'t Vèr?en gôn verrowen (verraden), doewed duun èn afkappen: Afspreken met de slachter wanneer hij komt slachten. 's Anderendaags werd het varken in stukken gekapt. -Da paast as en táng óp e vèr?en: Dat past er helemaal niet bij, dat heeft er niets mee te maken. -Jeezes, Marja, Joozéf, wa ziede zwèt èn beschee?en van de vliêgen: Zegswijze, uitroep bij een onverwacht, tegenvallend huishoudelijk feitje, bv. wanneer de melk overkookt.
Nog enkele dierennamen: Hikster behoort waarschijnlijk tot een oudere dialectische laag dan roeter. Beide betekenen (Vlaamse) gaai. Etymologisch zijn hikster en ekster dezelfde woorden. Middelnederlands exter, haexster, Middelnederduits hegister. Waarschijnlijk zijn de woorden verwant met eg (scherpe kant), in welk geval de vogels naar hun snavel genoemd zijn. Ne kùbber is een kobber, doffer, mannetjesduif. E kwèbbe?en: een pasgeboren vogeljong. Ontstaan uit een basiswoord met de betekenis zacht, week. Ook kwab en kweb (moerassige grond) gaan daarop terug. En voêj, een vooi, moerkonijn. Komt van de stam van voeden. Ne rawer is een rammelaar, een mannetjeskonijn. Het woord komt van rijden in de betekenis van dekken, paren. Fenènt duidt allerlei ongedierte aan. Venijn (gif, laster) komt van het Latijnse venenum (sap, drank, toverdrank, vergif, verderf). De oorspronkelijke betekenis was echter liefdesdrank en het woord is verwant met venus.
11-10-2008 om 11:31
geschreven door Gust Adriaensen
10-10-2008
Toledo
Gelegen op een rotsplateau, verheft de oude, historische stad Toledo zich boven het omliggende vlakke land uit. Ze wordt aan drie kanten omringd door de rivier de Taag.
Vanop afstand is de skyline van Toledo ongemeen schitterend, je wordt er stil van. Maar ook de stad zelf bezit een uitzonderlijk karakter. Ze is algemeen bekend als de 'Stad van de Drie Culturen'. De christelijke, mohammedaanse en joodse culturen hebben hier inderdaad eeuwen samengeleefd. En in vele straten vind je dan ook een kerk in mudejar- of gotische stijl, een moskee, een oorspronkelijk Visigotisch of Romeins gebouw, een synagoge of een paleis in Renaissancestijl. In 1987 verleende de Unesco dan ook aan Toledo de titel van Cultureel Werelderfgoed.
We bezochten o.a. de oudste synagoge van Toledo, de Santa Maria la Blanca, gebouwd in de 12de eeuw en vanaf 1405 als kerk in gebruik. In een andere synagoge 'Transito' (1355) is het 'Sefardisch museum' gevestigd, met voorwerpen die vooral door de nazaten van de verdreven Sefardische joden aan het museum zijn geschonken. In de Santo Tomékerk hangt een van de meesterwerken van de van oorsprong Griekse schilder El Greco, die zich in 1577 in Toledo vestigde. Het zeer grote doek 'De begrafenis van graaf Orgaz', is een eerbewijs aan een van de grote weldoeners van de stad.
Op het stadhuis van Toledo staat in gebeitelde letters een fragment uit 'De tien geboden van het goed bestuur' van de dichter Diego Gómez Manrique (1412-1490) te lezen:
Nobles, discretos varones que gobernáis a Toledo, en aqestos escalones desechad las aficiones, codicia, amor y miedo. Por los comunes provechos dexad los particulares.
(Nobele, discrete mannen die Toledo besturen, doe op deze trappen afstand van uw voorkeuren, uw begeerten, uw liefde en uw vrees. En voor het goed van het algemeen, laat het persoonlijk voordeel varen.)
10-10-2008 om 13:57
geschreven door Gust Adriaensen
09-10-2008
De financiële crisis
Een aantal bedenkingen bij de huidige financiële crisis:
-Op korte tijd hebben de banken hun gedurende jaren zorgvuldig opgebouwde imago van solide, betrouwbare, onmisbare instellingen die alleen maar bekommerd waren om de welvaart en het welzijn van hun klanten, naar de bliksem geholpen.
-De banken en de verzekeringsmaatschappijen hebben tegen een verschroeiend tempo altijd maar nieuwe producten op de markt gegooid en hun personeel ertoe aangezet ze bij zoveel mogelijk klanten door de strot te rammen, onder het motto: 'Hoog rendement. Veilige Belegging'. Niemand, zeker niet de personeelsleden in de kantoren en nog minder de gemiddelde klant, was nog in staat een correcte en evenwichte evaluatie van al die producten te maken.
-De exuberant betaalde topbankiers, CEO's, bestuursleden, blijken, nu het echt nijpt, niet in staat de crisis onder controle te krijgen, laat staan met afdoende oplossingen voor de dag te komen. Buiten het debiteren van hooggeleerd financieel-economisch jargon, is er momenteel tussen hen en de gewone bankklant niet zoveel verschil.
-Het liberaal-economische adagium dat 'de vrije markt (ook die van het geldverkeer) zichzelf reguleert', is de grond ingeboord. Wanneer je tot voor kort zei dat het systeem ernstige mankementen vertoonde en dat er wellicht meer democratische staatscontrole nodig was, werd je al vlug voor een soort 'communist' versleten. Nu pompen de regeringen miljarden in de banksector en gaan in een aantal gevallen over tot nationalisatie. Paul De Grauwe, economieprofessor aan de K.U.L. stelt zelfs dat 'de enige oplossing om uit de financiële crisis te geraken de nationalisatie van de grote banken is'.
-Dat de beurswereld een virtueel gedoe is, die hoofdzakelijk drijft op stemmingen, gevoelens, gelanceerde geruchten, enz., komt de laatste weken extreem scherp tot uiting.
09-10-2008 om 19:44
geschreven door Gust Adriaensen
08-10-2008
Madrid
Vanuit Zaventem landden we in Madrid en na een picknick in het koninklijke park op een boogscheut van het koninklijke paleis (nu het grootste deel van het jaar toegankelijk voor het publiek, de Spaanse koning resideert ergens anders), stond er een rondrit door de hoofdstad op het program met een Nederlandstalige gids.
De stad was oorspronkelijk een Moorse vesting en werd als dusdanig voor de eerste keer vermeld in de 10de eeuw, met de benaming 'Majrit'. Dat betekent in het Arabisch: 'plaatsje met koel water in het midden van fruit- en groentetuinen'. Pas in 1607 werd Madrid officieel uitgeroepen tot hoofdstad van het Spaanse Rijk. Van toen af groeide de stad zonder ophouden en ze bereikte een hoogtepunt van welvaart in de 17de en 18de eeuw. Nu telt Madrid meer dan 2,5 miljoen inwoners.
De stad is een metropool, een wereldstad, die schittert zowel in haar historische en moderne architectuur als in haar ruimtelijke ordening. Ze wordt bovendien beschouwd als een van de groenste Europese hoofdsteden.
De tocht voerde ons langs vele schitterende pleinen, fonteinen en historische gebouwen. We bekeken het beroemde Museo del Prado (een bezoek zat er niet in), de stierengevechtenarena (waar in die periode het Daviscuptennistornooi werd gespeeld), de voetbaltempel van Real Madrid en de hypermoderne kantoorgebouwen (zo schuins dat ze de wetten van de zwaartekracht tarten) in de buurt ervan.
08-10-2008 om 19:25
geschreven door Gust Adriaensen
07-10-2008
Het Retiese dialect 15
-Hajlegen draajdeem (heilige driedeem): Demen zijn de spenen van zoogdieren, in het bijzonder van koeien. Zegswijze, uitroep bij onverwacht, tegenvallend, mislukkendhuishoudelijk feitje of klusje. Wellicht in oorsprong een eufemistische vervorming van Heilige Drievuldigheid. -Kwaak zeggen de kréjen (kraaien): Reactie op kinderlijk protest tegen bepaald voedsel. 'Damaak (lust ik) nie.' 'Kwaak zéggen de kréjen.' Kraaien roepen niet 'kwaak', kinderen horen niet 'dat lust ik niet' te zeggen. -Ge zult in de haaj (hei)nemiejer lammeren: Wanneer iemand overvloediggegeten had. Ooien die onvoldoende gegeten hadden, uitgeput waren, geraakten soms niet meer in de schaapskooi om te lammeren; zij lammerden in de hei. -'k Zal vùr èèw is ne wi?e mol vangen meej zwè?e blo?en èn en heitere snotbèl: Zegswijze om je dankbaarheid uit te drukken voor een bewezen dienst. -Alle bôten hélpen zeej de mug èn ze piêsde in de zieje èn iejest was ze vól èn tuun liep zeoover: Elke vorm van hulp, hoe klein ook, is welkom en nuttig. -Haj ét lèk en mus: Hij eet zeer weinig. -E meulepjèèd (molenpaard): Letterlijk betekent het: paard dat in een molen loopt of voor een molenkar gebruikt wordt; figuurlijk duidt het een vrouw van lompe, grove gestalte aan. -Pjè?jes snajen: Een boterham in partjessnijden waarvoor de dialectische uitspraak van 'paardjes' wordt gebruikt. -Ge zit er zjust óp lèk en pad óp ne stèk: In een heel ongewone, eigenaardige houdingergens op zitten, bv. op een fiets.
07-10-2008 om 20:17
geschreven door Gust Adriaensen
Spaanse steden
Enkele kenmerken hebben me in de bezochte steden getroffen.
Erg opvallend is de netheid van straten en pleinen. Weinig of geen zwerfvuil. Honden en hondendrollen zijn beperkt in aantal en de baasjes gebruiken gedisciplineerd het drollenzakje. Schoonmaakploegen zijn van 's morgens vroeg in de weer met vegen en sproeien. Kortom, de meeste steden in Vlaanderen en zeker Antwerpen en Brussel kunnen aan de properheid van de Spaanse steden niet tippen.
Het verkeer is druk maar zeker niet wanordelijker dan bij ons. Op zeer veel plaatsen geven de verkeerslichten de oversteektijd voor voetgangers aan, gecombineerd met geluid voor blinden en slechtzienden. Vaak magnifiek aangelegd zijn de talloze pleinen, dikwijls met schitterende fonteinen. Het straatmeubilair ( tegels, openbare verlichting, zitbanken...), is rijkelijk en meestal goed onderhouden. Veel aandacht wordt ook geschonken aan de groenvoorziening en de openbare parken.
Het historisch bouwkundig patrimonium is enorm maar tegelijk blinken bruisende grootsteden als Madrid en Valencia uit door talrijke gedurfde moderne architecturale hoogstandjes, waarbij het enige noemenswaardige voorbeeld dat we in Vlaanderen hebben, het Antwerpse justitiepaleis, zelfs verbleekt.
07-10-2008 om 09:31
geschreven door Gust Adriaensen
06-10-2008
Andalusië
De voorbije twee weken een aantal Spaanse steden bezocht. Madrid, Toledo, Cordoba,Sevilla, Ronda, Granada en Valencia kwamen aan de beurt. Maar ook stevig gestapt in de Sierra de Grazalema, de Sierra Nevada en de Sierra de Aitana.
Amper tv gezien, nauwelijks kranten gelezen. De schaarse berichten over het springen van het kartel, de financiële krisis, het derde huwelijk van Martens, kregen zo goed als geen aandacht van het reisgezelschap. De relativiteit van het belang dat aan de actualiteit wordt gehecht, toont zich scherp wanneer je je daarvan even losmaakt in tijd en ruimte.
Volop genoten van de pracht der Spaanse historische steden en het natuurschoon der bergketens.
06-10-2008 om 19:11
geschreven door Gust Adriaensen
19-09-2008
Het Retiese dialect 14
-Voogels die 's mèrges vruug zingen, wonnen ooverdag dùr de kat gepakt: niet al te vlug of te vroeg uitbundig doen of opgewektzijn, je weet niet wat de rest van de dag nog kan brengen. -Ne kùlder oover 't land, rêgen in de hand: als wulpen laag vliegen, komt er regen of regent het. -Da stô zoe druujeg als 't gat van ne koekoek: zeer droog. -Ge wilt de kój (koe) mél?en vùrda ze gekalfdheej: reeds voordelen halen uit iemand of iets voordat de mogelijkheid er is. -Ge kunt noewet wee?en da en kój nen hôs pakt, al ist mèr meej spùrrie wawen: het eerste deel is een algemeen gezegde en betekent: je weet nooit hoe het onmogelijkenog mogelijk wordt; het tweede deel is een plaatselijke toevoeging: spurrie is een muurachtig gewas dat als veevoeder diende; hazen zaten doorgaans niet in een spurrieveld en spurrie werd gemaaid. -Hajgen (hijgen) lèk en spùrriekój: koeien die met spurrie gevoed werden, konden last van gasophoping in de pens krijgen; zij zwollen op en dat beïnvloedde de longfunctie.
19-09-2008 om 14:16
geschreven door Gust Adriaensen
18-09-2008
Het Retiese dialect 13
-Ge kékt zjust lèk en hin óp ne piêr: Verwonderd turen, staren. -Gaj meugt bôs zèn oover de hinnen as den hôn nie tojs is: Vooral gezegd tot kinderen, die het leiderschap in het spel opeisen. -Wower ge schâwert, muute pi?en: Kippen scharrelen en pikken op dezelfde plaats. Werk geeft recht op eten.Gezegd door boer of boerin tot helpers (bv. bij de oogst) die een uitnodiging om mee te eten afsloegen. -Da schiet hiêr ojt lèk hower óp nen hónd: (On)kruid dat welig tiert. -We hójen miejer sjaans dan nen hónd diejen verzoop: Geluk hebben in bedreigende omstandigheden. -Zjust van pas lèk den hónd zenen sjtèt (staart): Iets komt van pas of past perfect. -Alle hoonsgezawe?en (hondengezeik): Zo dikwijls als een hond urineert: zeer vaak. -Da's den hoonswég (hondsweg): Iets wat uitgeleend maar niet teruggebracht werd.
18-09-2008 om 18:26
geschreven door Gust Adriaensen
17-09-2008
Surrealistische en kafkaiaanse Haute Finance
Kun je er als gewone spaarder, die zijn centen naar de grootbanken Fortis, Dexia en KBC draagt, nog een touw aan vastknopen?
De beurswaarde van dat trio bedroeg begin dit jaar nog zo'n 94 miljard euro. Nu is ze herleid tot 48 miljard euro. Fortis verloor 4 miljard, Dexia en KBC elk 2 miljard.
Begint het je al te duizelen? Misschien terug wat vaste grond onder de voeten geven met enkele bekende aandeelhoudersnamen.
Voor Fortis is dat moeilijk, want die werkt vooral met Chinese en Nederlandse maatschappijen. Maar Dexia en KBC zijn voor een belangrijk stuk de erfgenamen van de arbeidersspaarbank BAC en de bank van de gemeenten Het Gemeentekrediet, respectievelijk de boerenspaarbank Raiffeisenkas, later Cera. Die zijn ontstaan uit de christelijk-sociale bezieling en floreerden tot voor een aantal decennia, dankzij de onderbetaalde inzet van vele plaatselijke 'kassiers'. Deze fase uit de financiële geschiedenis is zo goed als helemaal weggewist uit het collectieve geheugen.
Het gevolg van die deelroots van Dexia en KBC is dat het ACW en de gemeenten nog altijd belangrijke aandeelhouders van Dexia zijn, terwijl de Boerenbond en de coöperanten van Cera bij KBC onderdak vinden.
Terwijl berichten over miljardenwinst of verlies van de grootbanken ons geregeld overspoelen, brengen de centen van de 'gewone spaarder', nauwelijks iets op of is de rente zelfs lager dan het inflatieniveau en worden we bij het huidige miljardenverlies van de bekende banken, telkens weer gerustgesteld dat onze spaarcentjes veilig (?) zijn.
Kortom, ook het financiële gedoe ontsnapt meer en meer aan het voorstellingsvermogen van het gemiddelde menselijke wezen. Het is een virtuele wereld geworden waarop je geen vat meer hebt. Je bent er maatschappelijk toe gedwongen geworden je geld toe te vertrouwen aan bankinstellingen maar het is ook mogelijk geworden dat je centen, zonder dat je het echt beseft of er iets tegen kunt ondernemen, verdampen.
Eigenlijk, ook in de financiële sector: een beangstigende Brave New World.
17-09-2008 om 10:08
geschreven door Gust Adriaensen
In Booischot nam gisteren de voormalige BRT-directeur-generaal Cas Goossens een interview af van zuster Jeanne Devos. Zij zet zich sedert vele jaren in voor de huisarbeidsters, aanvankelijk voor die van Bombay en later van heel India. Die worden vaak behandeld als echte slavinnen. Jeanne Devos en haar steeds sterker wordende organisatie vechten voor een structurele verbetering van het lot van die vrouwen. De boerendochter uit het Vlaams-Brabantse Kortenaken is zeker in India uitgegroeid tot een gerespecteerde en vereerde, in sommige kringen ook gehate, voorvechtster van vrouwenrechten.
De regering heeft alle moeite en vele nachten beraad nodig om zogezegd 'een begroting in evenwicht' -weliswaar met miljoenen die nog niet zijn toegezegd- op te stellen.
