VIII/26
Vrijdag 12 september 2014
Het Rood Kruis en de Rode Halve Maan
We hadden juist afgesproken om in en rond het klooster uiterst voorzichtig te blijven en geen enkele onbekende binnen te laten, of er valt een groep van 35 mensen binnen. Geheel onverwacht. Vier hoofdverantwoordelijken van de Rode Halve Maan van hadden donderdag wel getelefoneerd om te overnachten van vrijdag op zaterdag. Pas donderdag avond zeer laat beslisten ze een driedaagse vorming te organiseren in het klooster voor een vrijwilligersploeg uit de streek. En dat kwamen ze dus vrijdag morgen vragen samen met heel de groep.
Het werd een fantastische vorming, humoristisch en bijzonder grondig. Het begon al met een ludieke voorstelling. Als mensen willen samenwerken moeten ze elkaar leren kennen. Zo werd gevraagd dat ieder zich voorstelde en de volgende moest telkens de namen herhalen van zijn voorgangers, wat geen probleem was voor de eerste maar wel voor de laatste. Dan kwam de geschiedenis aan bod. De Zwitser Henri Dunant sticht in 1863-4 een humanitaire, internationale en apolitieke beweging, het Rood Kruis met het gekende symbool (omgekeerd dan in de Zwitserse vlag) om gewonden in de oorlog te helpen en hiervoor krijgt hij ook in 1901 de Nobelprijs voor de Vrede. Meteen is er al een eenheid met de Rode halve Maan voor de Arabische landen, ook met hun zetel in Genève. En zo dragen de hoofdverantwoordelijken op hun rood vest het embleem van Syrian Arab Red Crescent. Op bepaalde dozen die wij als humanitaire hulp toekrijgen staan het Rood Kruis en de rode Halve Maan naast elkaar. Hierna kwam nog een lange les over de vraag hoe je je moet gedragen als je ge bv door een wachtpost wordt tegengehouden, waarbij je niet weet of het terroristen of regeringssoldaten zijn. Erg nuttige tips recht uit de ervaring.
’s Middags (het is al half vier in de namiddag!) trekken we allen naar de kleine binnentuin waar iedereen wordt getrakteerd op een warme falaffel met kip, ter plaatse klaar gemaakt, zoals op de kermis. En ieder kan zoveel falaffels eten als hij wil, samen met een bekertje koffie of frisdrank. (Wees gerust, voor de kinderen en de bejaarde werd enkele uren voorheen al iets voorzien). Ondertussen kan iedereen met iedereen kwebbelen. Over het algemeen gebeurt dit “natuurlijk gescheiden”. De mannen staan of zitten samen als in een plechtige raad en de vrouwen zoeken ook elkaar op. Het is echter niet zo strikt. De vier plaatsen in de stevige schommel worden door de kinderen en de vrouwen ingenomen.
Volgende onderwerpen werden deze dagen uitgewerkt. Wat is de nood van de mensen bij bepaalde rampen? Hoe krijg je een goed beeld van de behoeften? Wat zijn uw mogelijkheden om te helpen? Als je een voorraad hulpgoederen krijgt, hoe ga je die concreet opstapelen? Hoe zorg je er voor dat alles tot in de puntjes geregeld is vooraleer je aan de uitdeling zelf begint? Is de weg veilig? Heb ik alle nodige toelatingen bij? Hoe zet je een tentenkamp op voor mensen zonder onderdak? Is er een waterbron in de buurt? Is er een schuine grond zodat het vuile water wegloopt? Heeft iedere persoon 15 l. per dag? Vanwaar komt de wind zodat de vuilnisbelt op de goede plaats ligt. Er moeten “straten” voorzien worden zodat het vuilnis opgehaald kan worden. Dit alles werd telkens in groep uitgewerkt en iedere groep presenteerde met veel animo op een groot blad haar antwoord, terwijl de begeleider kritische vragen stelde. Een bijzonder levendig én leerrijk gebeuren. Het geheel werd geïllustreerd met ervaringen uit deze oorlog in Syrië. Er werden al 35 vrijwilligers van de Rode Halve Maan vermoord en meerdere wagens in beslag genomen. Ook werden filmpjes getoond van grote hulpacties in Afrika en Palestina. In 1991 zaten 30.000 vluchtelingen uit Irak vast in de woestijn, onder een brandende zon, omdat ze niet in Jordanië binnen mochten. Op 11 dagen tijd heeft het Rood Kruis – de Halve Rode Maan een tentenkamp voor hen opgezet, voorzien van water en elektriciteit. Water en sanitair zijn hierbij altijd de eerste grote noden.
Zondagavond werden afspraken gemaakt voor een examen dat later volgt. Iedereen was erg opgetogen over deze driedaagse sessie in een sfeer zoals we vroeger bij de beste retraites hebben meegemaakt. Hoofdzakelijk jonge mannen, enkele jonge vrouwen, van hoog ontwikkeld tot ongeletterd, moslims en enkele christenen, die samenwerken in de grootste vriendschap en edelmoedigheid om mensen in nood bij te staan. De mensen namen afscheid met een dankbaar hart en een brede glimlach. De verantwoordelijken wilden ‘s avonds nog bij ons blijven in een gezellig samenzijn en blijven overnachten. Deze dagen geven iets weer van de vitaliteit en de wil van het Syrische volk om hun land terug op te bouwen en hun eigen volk weer op de been te helpen. We hebben hen heel hartelijk bedankt en gefeliciteerd. Maar hun erkentelijkheid tegenover de gemeenschap was niet minder groot. Toen ze maandag in de voormiddag vertrokken namen we afscheid alsof het onze broers waren.
Heel die maandag hebben we ons als op een zondag gevoeld. We hebben trouwens in de eucharistie plechtig het feest gevierd van de geboorte van Maria. Een deel van de namiddag hebben we besteed aan een evaluatie: wat hebben we zelf geleerd uit deze praktische sessie en welke lessen kunnen we hieruit trekken voor het geval de toestand nog erger wordt en we ons echt moeten voorbereiden op nog groter lijden voor de bevolking? We waren het er allen over eens dat we deze dagen een nieuwe generatie van gemotiveerde jongeren hebben ontmoet die bereid zijn hun leven voor anderen in te zetten. Hierbij kijken ze niet naar de geloofsovertuiging of politieke standpunten. Zij helpen mensen in nood.
Intermezzo: dieptepsychologie die hoogte mist!
Deze vier “vormingswerkers”, die op elkaar inspeelden, enthousiasme, een positieve groepsgeest brachten en werkelijk nieuwe en nuttige dingen leerden, deden me denken aan de vloedgolf van “vormingswerkers” die de maatschappij en de Kerk na Vaticanum II heeft gekend (1965-1980). De inhoud was evenwel nagenoeg het tegenovergestelde. Deze mannen leerden zichzelf te vergeten om andere mensen in grote nood te helpen. De psychologie op het einde van vorige eeuw leerde met alle energie zichzelf te zoeken en eigen gevoel centraal te stellen. En daar zijn we nog lang niet van genezen, zoals blijkt uit het sterke getuigenis dat mijn halve eeuw jongere confrater hierbij voegt.
Het ging om een geheel nieuwe stroming. Alles kon, alles mocht, waarom niet? Carl Rogers (1902-1987) een Amerikaanse psycholoog had een humanistische “niet directieve” methode uitgevonden die grote invloed had op de opvoeding en de persoonlijke ontwikkeling. Grondwet was “het is verboden iets te verbieden”, de mens is helemaal goed en hij zal zijn weg zelf wel vinden. Hij moet gewoon zijn eigen gevoelens en verlangens leren kennen, aanvaarden en volgen. Dit werd in groepstherapie massaal beoefend. Andere hogepriesters van deze stroming waren toen de ‘bedrijfsleider’ van de “zelfontplooiing”, Abraham Maslov (+1970), de marxist Erich Fromm (+ 1980) en de pediater Benjamin Spock (1903-1998). Deze laatste werd beroemd met zijn toepassingen op de omgang met kinderen. Zijn boek over de goede houding van de moeders tegenover hun kleine kinderen (The Common Sense Book of Baby and Child Care, 1946) vloog de volgende decennia met liefst 30 miljoen exemplaren de wereld rond! Daarbij denk ik onwillekeurig aan mijn enthousiasme over de synode over de evangelisatie en de apostolische aansporing van Paus Paulus VI “Evangelii nuntiandi” (1975). Ik was er vol van, schreef er een uitleg over met een praktische handleiding, kard. G. Danneels voegde er een voorwoord bij en Tabor gaf het uit. En wat denk je? Ik kon het zelfs aan de straatstenen niet kwijt. En deze pediater verkoopt zijn psychologische blunders met drie maal meer exemplaren dan de hele Belgische bevolking! Het zij zo. En wat was eigenlijk de inhoud van zijn wereldberoemd boek? Laat me het aldus ludiek samenvatten. Als uw kind van de stoel op tafel kruipt en zijn voet in de soeppot zet, laat hem toch doen. Hij zal van zichzelf wel leren hoe het moet. Als jij daar problemen mee hebt, dan is dat jouw probleem, niet het zijne! Toegegeven, het is een erg bondige resume, maar wel duidelijk.
Deze humanistische psychologie heeft ongemerkt en geleidelijk het christelijk geloof en leven aangetast. Velen zagen overigens geen enkele tegenstelling tussen deze twee. Alles is door God goed geschapen, bemin en doe wat je wil, het strenge en moraliserende is door de Kerk uitgevonden, kwaad en zonde zijn eigenlijk moeilijkheden die je psychologisch moet oplossen, er is geen vaststaande waarheid of eeuwige norm... zo luidde de algemene redenering. De rijkdom en diepte van de menselijke en christelijke waarden, die de mens en de samenleving voorheen gevormd hadden, werden vergiftigd en de nieuwe levensstijl werd driftig overgenomen. Deze modetrend werd zo populair dat nagenoeg iedere organisatie, klooster of seminarie dergelijke humanistische psychologen ter hulp riep. De ene gemeenschap was daarin al “meer gevorderd” en “progressiever” dan de andere. Na een sessie “voelden” zovele mannen en vrouwen dat ze met de verkeerde vrouw of man getrouwd waren, religieuzen “voelden” dat ze in de verkeerde trein zaten, priesters “voelden” dat ze hun leven veel beter en anders konden inrichten. In plaats van kapittels organiseerden religieuze gemeenschappen dergelijke groepsdynamische sessies. En het resultaat is bekend. Op enkele decennia tijd waren de religieuze gemeenschappen met 2/3de geslonken, de seminaries liepen leeg en de stoelen in de kerken bleven onbezet. De meest gehoorde verantwoording voor deze drastische verandering van levensrichting was toen: “Ik wil mezelf zijn”.
Deze hooggeleerde veldwerkers hebben uiteindelijk zelf wel “gevoeld” dat er toch iets mis was met hun erg lucratief bedrijf. (Zie het verhelderende artikel van dr. William Coulson, Confession d’un psychothérapeute in Le Cep, nr 14, jan. 2001, 54-69 en het vervolg van een prof. psychologie: William Kirk Kilpatrick, Du christianisme à la psychologie in Le Cep, nr 15, april 2001, 44-55). En dr. Spock bekende aan het einde van zijn leven dat hij in feite generaties terroristen gekweekt had.
Neen, het christelijk geloof kan niet vervangen en zeker niet overtroffen worden door een succesvolle nieuwe trend. Jezus wees ons voor eens en voor altijd de juiste weg: verloochen uzelf, neem uw kruis op en volg Mij. Het klonk ook voor zijn toehoorders toen erg paradoxaal: wie zichzelf zoekt zal zichzelf verliezen, wie zich verliest zal zichzelf vinden. Dit is inderdaad niet geschikt als politiek programma voor de verkiezingen. De grootste christelijke psychologen uit de geschiedenis hebben het echter wel begrepen en zijn Hem gevolgd zoals de woestijnvaders, Franciscus van Assisi, St. Jan van het Kruis, pastoor van Ars en vele anderen. Zij ontdekten in hun leven de noodzaak van een geestelijke strijd tussen “de oude mens” en “de nieuwe mens”. Zij wisten de eerste te ontmaskeren en te verslaan om de tweede tot leven laten komen met Christus en zo in de diepste zin “zichzelf” te worden. Een simpele vraag. Zouden er tussen de menigte Franse psychiaters, “-peuten”, en “–logen” in de hele 18e en 19e eeuw deskundigen geweest zijn die het psychologisch inzicht en de bekwaam bereikt hadden van een ongeletterde pastoor van Ars (+ 1859), die alleen de evangelische wijsheid volgde? En Augustinus (+ 430) een van de grootste psychologen, was zich al bewust dat hij als kind slechte neigingen in zich droeg die moesten overwonnen worden. Mijn halve eeuw jongere medebroeders geeft hierna een spontaan persoonlijk getuigenis.
Zondagavond hebben we nog lang met de hoofdverantwoordelijken van de Rode Halve Maan kunnen praten. Een van hen, een kerel van 21 jaar, van huis uit moslim, zei openlijk dat hij God ontdekt heeft in het helpen van mensen. Zo dikwijls heeft hij al oog in oog met de dood gestaan en telkens werd hij beschermd. Herhaaldelijk werd hun auto beschoten zonder dat zij zelf geraakt werden. Eenmaal werd hun wagen door een bom getroffen en opgeblazen, maar zij waren er juist uit. Hij drukte ook zijn afkeer uit voor de huidige islamistische gruwelpraktijken en zei dat hij het christelijk geloof boven alle andere godsdiensten waardeerde, juist omdat de kern ervan de oprechte liefde en de hulp aan de anderen is. Hij wilde graag bij gelegenheid eens een week met ons komen meeleven, waarin we hem uiteraard aangemoedigd hebben, waarop hij repliceerde: dan wil een hele maand komen.
Viktor Frankl (+1997) had gelijk. Hij overleefde de concentratiekampen en stichtte de “logotherapie”, waardoor hij zijn patiënten niet de “zin van zijn therapie” wilde opdringen maar hen daadwerkelijk hielp om de “zin van hun leven” te ontdekken. Zelf vond hij dat een mens is zoals zijn oog, dat gemaakt is om anderen te zien. Een oog dat zichzelf ziet is ziek.
Een spontaan getuigenis
Gewoonlijk leest Pater Daniel mij de tekst voor die hij wil versturen in zijn wekelijkse brief. Deze keer voelde ik mijn bloed koken toen hij de ‘dieptepschylogie die hoogte mist’ aankaarte. Het gaat om een heresie[1] die in de Kerk is binnegesmokkeld rond 1960. Ik ben pas veel later geboren maar ik ben een kind dat slacthoffer is van die generatie die vooropstelt dat alles ‘bespreekbaar’ is. Toen ik Pater Daniel mijn eigen ervaring deelde over hoe diep ik gekwest werd door deze pschylogie, gaf hij mij de raad om er een korte getuigenis over te schrijven die zijn werkstuk zou aanvullen. Zo gezegd zo gedaan.
Allereerst wil ik mijn bewondering uitdrukken voor alle mensen die met een gemeend hart geschoold zijn of werken in de pschylogie. Maar voor mij heeft die beweging alleen maar schade berokkent aan mijn identiteit. Rond mijn twaalfde ben ik in een lange periode van verdriet terecht gekomen (familiale omstandigheden). Nergens vond ik antwoorden, nergens vond ik een zekere houvast. Ik doolde rond als in een lange donkere hal. Binnenin voelde ik mij o zo leeg. Op zoek naar verklaringen heb ik verschillende psychologen mij behandeld. Ik wist geen raad met hun ‘ontvankelijke’ houding. Het kan wel deugd doen om te praten (men een vreemde!), maar daar blijft het toch niet bij. Uiteindelijk heb je nood aan liefde en vaste structuren rondom je heen.
Dan maar een pschychiater opzoeken. De ‘wondermedicatie’ die zij mij voorschreven was ofwel zonder enig effect ofwel zo sterk dat ik ze niet zou willen geven aan mijn ergste vijand. Ik herriner mij dat ik, nadat ik een bepaalde medicatie had genomen ik op de tram in Gent als in een angstige droom was weggezakt. Onder invloed van diezelfde pillen probeerde ik mij te concentreren op de tv. Onmogelijk, omdatik 4 schermen zag. Ik heb die medicamenten maar snel opzij gelegd, wat geen waardering krijgt van de buitenwereld ‘omdat die mensen toch alles doen om je te genezen’.
Als dat nog niet erg genoeg was heb ik kunnen proeven van een twee maand durend verblijf in een psychiatrisch hospitaal (verplichte opname). Verschrikkelijk. De eerste drie weken in een gesloten afdeling waar je verplicht wordt medicatie te slikken die je van naam noch datum kent. Van persoonlijke begeleiding was er amper sprake. Compleet ontworteld zit je daar in dat lelijke vierhoekig gebouw met binnentuin, volgestopt met medicatie zonder een mens van vlees en bloed die je bijstaat: bestiaal. En pas maar op voor een scheve schaats of ze leggen je drie dagen lam met een zware spuit. Van een dagprogramma geen sprake; gelukkig kon de familie op bezoek komen.
Vervolgens naar een open afdeling waar je dag gevuld wordt door enveloppen plooien, groepssessies, tv-kijken, voetballen, in de cafetaria hangen en sigaretten roken. Om maar te zwijgen over de sociale sticker die je op je voorhoofd geplakt krijgt die enkel maar met zware tinner kan verwijderd worden (d.w.z. die pijnlijke periode uit je leven nooit vernoemen in een conversatie). Van een respectabele student wordt je op één dag gedegradeerd tot een 4e rangsparia – niet in het minst gedeeld door degenen die je daar ‘begeleiden’. Erg pijnlijk. Dank zij God ben ik er veilig en wel uitgekomen maar het is nog steeds met een heel groot verdriet en medeleven dat ik Jezus smeek die mensen te redden.
Het is pas wanneer ik Jezus, onze Heiland, heb leren kennen dat de puzzelstukken op hun plaats kwamen. Ik was als een halve blinde die in een donkere kamer de stukken probeerde te verzamelen. Het Evangelie zegt: “Ontwaak, jij die slaapt, sta op uit de doden; en Christus zal over u lichten” (Ef 5,14). Welk licht? “Ik ben het licht van de wereld [zegt Jezus]; die Mij volgt, zal niet in de duisternis wandelen, maar het licht van het leven hebben.” (Jh 8,12). Toen Jezus als een handige en volleerde spelonkwerker in mijn duisternis (mijn persoonlijke hel) begon af te dalen en hier en daar zijn Licht op mijn donkere plekken begon te schijnen, kreeg alles terug zin, alles één perscpectief, alles één doel: Hijzelf. Hij is onze redding.
Plots begon ik fundamentele waarden te begrijpen: een leven in eenheid met God, liefde voor de familie, liefde voor mijn vaderland, eer, trouw, werklust, waarheid ... De puzzel begon vorm te krijgen en Jezus is nog steeds bezig in mij die puzzel te vervolledigen, omdat het een levenswerk is om volledig mezelf te worden. Maar op ons ééntje kunnen we het niet, we hebben Hem nodig. Petrus zei het goed wanneer hij tegen Jezus zei: “Heer, naar wie zullen wij gaan? Jij hebt de woorden van het eeuwige leven”.(Jh 6,68).
Psychologiëen die alles (trouwen of niet trouwen, kinderen krijgen of niet, euthanasie - zelfs voor de allerkleinsten! - of niet, abortus of niet, homosexualiteit of niet, ...) ‘bespreekbaar’ maken zijn een kanker voor de menselijke ziel. Als men de wet van God buitengooit en die vervangt door de grillen van de menselijke rede zijn we gedoemd om te dolen zonder licht. ‘Ieder heeft gelijk’, ‘laat toch maar’, ‘ieder heeft nu eenmaal zijn waarheid’ – niets beters om stilletjes te sterven in onzekerheid en innerlijke kommer en kwel. De wet van God staat onwrikbaar vast sinds het begin der tijden – geen enkele pschychologie kan die vervangen.
Er is één waarheid, die is God en de Heer Jesus Christus, zijn Zoon, mens geworden om ons te redden. Het is dan ook met een grote smeekbede dat ik deze woorden wil beëindigen: “Laat u raken door het licht van de Hemel die zekerheid geeft in donkere dagen. Een licht dat ons vanaf nu al doet leven in het eeuwige leven. We zijn geroepen om zonen te worden van God en te leven in zijn aanschijn in de eeuwen der eeuwen. Zeg nu als u wil dit gebed: ‘Heer Jezus, ik geloof in U, kom mijn leven binnen en verander mij in uw beeld, maak mij heilig.’
De wereld in zijn huidige vorm gaat voorbij. Laten we onze ogen richten op het leven dat komt na dit aardse bestaan. Denk niet dat het ophoudt in het graf! De serieuze gedachte dat we ooit voor God zullen staan en verantwoording moeten afleggen voor onze daden, is een realiteit die elke dag dichterbij komt. Waarom geen absolute zekerheid kiezen en geloven in Hem die gestorven is voor onze zonden? Hij die uit de doden is opgestaan om ons uit de klauwen van de dood te grijpen door ons te redden van onze zonden. Het Evangelie zegt immers: “De salaris van de zonde is de dood maar het geschenk van God is het eeuwige leven door Jezus Christus onze Heer”(Rm 6,23).
Fr. Jean-Bauduin
Weest waakzaam!
De wereldsituatie blijft in dezelfde zin evolueren, het wordt alleen maar erger. Het westen is op een onverantwoorde wijze oorlog aan het voeren tegen Rusland en China om toch maar de wereldheerschappij te behouden. Onze EU en NAVO doen duchtig mee om daarvoor een deel van de wereld in een chaos te storten, in plaats van de soevereiniteit, de menselijke en christelijke waarden en de welvaart van eigen bevolking na te streven, zoals Rusland tracht te doen. Dat alle partijen ophouden met oorlog voeren en rond de tafel gaan zitten. Neen, ze vechten alsof ze de Sovjetunie van Stalin nog moeten klein krijgen. Onbegrijpelijk en onaanvaardbaar. Maar eerst moet Syrië kapot. Hiervoor is nu alles in gereedheid gebracht. Het bedrog is hierbij het voornaamste wapen: om “de bevolking te beschermen”, om “het land te bevrijden, zoals ze Libië “bevrijd” hebben, dat wil zeggen uitgemoord en totaal verwoest. Zelfs de patriarchen zijn deze dagen in Washington samen geroepen om hen duidelijk te maken hoezeer het westen bekommerd is om de bescherming van de christenen. Hoe zal het westen en zijn bondgenoten de christenen beschermen? Door he aan te sporen massaal naar het Westen te vluchten en door ondertussen Syrië en Irak in stukken te breken en definitief te vernietigen, zoals reeds lang beslist is. Mensen uit het Westen wordt toch wakker! Het Westen is echt het Noorden kwijt!
Is het zo erg? Wij denken van wel. Daarom hebben we deze week tweemaal een extra avond van aanbidding gehouden. Eenmaal hebben we daarvoor samen de byzantijnse “Paraclisis” gezonden ter ere van O.L.Vrouw en daarna vrije aanbidding voorzien. We bidden opdat de machten van de duisternis gebroken worden, Maria de hiel van de slang verplettert en het Rijk Gods in Christus gevestigd wordt en wij ondertussen waakzaam en trouw blijven.
* * * * * * *
Graag bevelen we het familiefeest aan, volgende zondag in Scherpenheuvel:
www.feestvandegezinnen.be
Alsook de manifestatie tegen de islamitische staat
27 september, Mechelen, Veemarkt, 15.00 u
www.stopchristenvervolging.be; www.facebook.com/events/713497225352242/
[1]“In de vroeg Kerk kreeg het Griekse haeresis een voslage negtieve betekins. Het woord betekende oorspronkelijk ‘keuze’, ‘geestelijke voorkeur’ en de verschillende filosofische scholen van toen dongen naar de erkenning als ‘heresie’, ter bevestiging van hun aparte positie op het forum van de ideeën. Maar in de christelijke gemeenschap was men niet in zijn schik met welke leerstellige apartheid ook en daarom kreeg haeresis in de kerkelijke woordenschat de betekins van een vals leerstelsel, dat door disidente groepen wordt gepropageerd en de verkruimeling van de gemeenschap in zijn ransel heeft.” P. TROUILLEZ, Van Petrus tot Consantijn, de eerste Christenen, Davidsfonds/Leuven 2002, p 115.
12-09-2014 om 19:43
geschreven door Gust Adriaensen
|
De Vlaamse regering heeft beslist zich terug te trekken uit de coöperatie Jobpunt Vlaanderen, de ze zelf oprichtte. De organisatie zou een te socialistische signatuur hebben.
Deze maatregel past, zoals Marc Reynebeau in De Standaard schrijft, bij de opties van de nieuwe 'Zweedse' coalities, de Vlaamse en de in aanbouw zijnde federale regering:
1. het aantal kabinetsleden opnieuw uitbreiden, terwijl het aantal ambtenaren sterk zal inkrimpen.
2. de functie van de Bouwmeester opdoeken.
3. hakken in de steunpunten die het beleid wetenschappelijk bijsturen.
4. het ideetje om federale topambtenaren zonder meer politiek te benoemen- en dat terwijl de Vlaamse regering van haar ambtenaren eist dat hun dienstverlening niet alleen neutraal is, maar ook 'als neutraal' ervaren wordt.
Conclusies liggen voor de hand, aldus Reynebeau: de politieke benoemingen zijn terug, overheidsfuncties worden geprivatiseerd, eventueel bouwpromotoren geplezierd.
Kortom, waartegen in het bijzonder N-VA in het verleden altijd gefulmineerd heeft, haalt ze, nu de partij de macht heeft, door de grote poort binnen.
Dat is nog eens een verandering, zeg!