Elke Belg heeft een identiteitskaart. Naast onze naam staan daarop twee belangrijke gegevens: de plaats en de datum van onze geboorte. Dat zijn onze ankerpunten in de tijd en in de ruimte. Die kan ik nooit meer wijzigen, laat staan uitwissen. Zo is het ook voor Jezus. We weten exact waar en wanneer hij geboren is. Wanneer? Tijdens de volkstelling onder landvoogd Quirinius. Waar? In Bethlehem. Lucas schrijft: ‘De volkstelling had voor het eerst plaats toen Quirinius landvoogd van Syrië was. Allen gingen op reis, ieder naar zijn eigen stad, om zich te laten inschrijven. Ook Jozef trok op en omdat hij behoorde tot het huis en het geslacht van David, ging hij van Galilea uit de stad Nazareth naar Judea, naar de stad van David, Bethlehem geheten, om zich daar te laten inschrijven, samen met Maria, zijn aanstaande vrouw, die zwanger was. Terwijl ze daar waren, brak de dag van haar bevalling aan, en ze bracht een zoon ter wereld, haar eerstgeborene’ (Lc 2, 4-6).
Vandaag brengen deze plaatsnamen ons opnieuw naar oorlogsgebied: naar Israël en de Palestijnse gebieden. Hoewel Nazareth aanvankelijk lag in het landsdeel dat bedoeld was voor de Palestijnen, veroverde het Israëlische leger de stad in 1948 en kwam Nazareth in Israël te liggen. Het is vandaag de enige hoofdzakelijk Palestijnse agglomeratie in Israël. Bethlehem is een Palestijnse stad op de Westelijke Jordaanoever en behoort tot de Palestijnse Autoriteit. In het noorden en westen heeft Israël rond Bethlehem een grensbarrière gebouwd, in het zuiden is de stad omringd door nederzettingen.
Op kerstdag zongen de engelen van vrede, maar hun lied was van korte duur. Het viel stil, juist daar waar Gods vrede een nieuwe tijd had moeten inluiden. Beelden van brutaal geweld in Israël en Gaza beheersen de laatste maanden van 2023. Eerst de gewelddadige verrassingsaanval van Hamas in Israël. Nadien de gewelddadige intocht van het Israëlische leger in Gaza. Met duizenden dodelijke slachtoffers als gevolg, verwoeste straten en steden, kapotgebombardeerde scholen en ziekenhuizen, eindeloze rijen vluchtelingen en hopeloze mensen die met open armen naar de hemel schreeuwen om hulp die maar niet komt.
Neen, dat kan niet. Niemand kan zich in deze oorlog op godswoorden beroepen zonder God zelf geweld aan te doen. Waarvoor bidden wij dan in deze adventstijd? Dat Israël en de Palestijnse gebieden tegen Kerstmis de naam van ‘heilig land’ opnieuw waardig zouden zijn. Dat het vooruitzicht van het geboortefeest van Jezus bij de enen en de anderen de bereidheid zou versterken om de wapens neer te leggen, om alle doden eerbaar te begraven, om alle gewonde kinderen te verzorgen, om alle uitgeputte burgers veiligheid, voedsel en een onderdak te bieden.
Niemand kan als morele overwinnaar uit dit oorlogsgeweld komen. Gods menslievendheid moet nu geschieden. De klok tikt. Was Jezus met de verkeerde identiteitskaart geboren? Neen. Langs Jozef behoorde hij tot het huis en geslacht van David. Hij was drager van zowel het eigenste verleden als de eigenste toekomst van Gods volk. In Hem maakte God een nieuw begin mogelijk voor zowel het Joodse volk als voor alle andere volkeren. Dat nieuwe begin: dat willen we op Kerstmis zien gebeuren. Al is het nog maar klein en broos. Zoals Jezus zelf ter wereld kwam.
+ Johan Bonny Bisschop van Antwerpen
|
