En lut, in ons dialect bijna uitsluitend in combinatie met groot, lang gebruikt, duidt een voor haar leeftijd groot meisje of opvallend grote jonge vrouw aan. In vele andere dialecten heeft lut een eerder negatieve betekenis: argeloze, sullige vrouw. Het woord komt van het klanknabootsende lutten dat zuigen, lurken betekentwaarmee de begrippen getalm, traagheid verbonden worden. Ne kuûten is een dwaze, onbesuisde (jonge) man, een losbol. Aan de oorsprong ligt ku , van het Franse cul, dat achterste, aars betekent.
Velawenigbetekent pienter, slim (in praktische zaken). Waarschijnlijk komt het woord van het Middelnederlandse vileynigh dat weliswaar een negatieve betekenis heeft: gemeen, doortrapt. Een lawenig iemand is een persoon die alles maar op zijn beloop laat, niet stipt , nalatig is, weinig energiek optreedt. Het woord gaat terug op het Latijnse lenis (zacht). Lot is daarmee verwant. Het accent ligt nog sterker op het nalatige, het chaotische, het onachtzame, het zorgeloze.Lot is een afleiding van loteren dat loszitten betekent. Astránt komt van het Franse assurant (zelfverzekerd) en betekent vrijpostig, brutaal.
Een weerspannige koe wordt en hùt genoemd. Het gaat terug op het Middelnederlandse hort, hurt (stoot, botsing, aanval, plotselinge korte beweging).En mâjntige kój(mansekoe, mauskoe) is dan weer een koe die niet drachtig werd en voor het vlees werd verkocht als de melkproductie stopte (als ze droog stond)..
In vele dialecten wordt het woord beuling gebruikt om bloedworst aan te duiden. In het Reties is dat ne pèjs . Pens vindt zijn oorsprong in het Latijnsepantex (buik, darmen) en het Franse panse (buik).Bùlk (beuling) duidt in ons dialect het vulsel van de bloedworst aan. Beuling komt via het Middelnederlandse bolinc, bodelinc (ingewanden, worst) uit het Latijnse botulus (darm) Voor dat vulsel wordt ook wel kwèt (brij) gebruikt. Het houdt waarschijnlijk verband met kwetsen (Middelnederlands en Duits quetschen) in de betekenis van platdrukken, kneuzen.
Van het varken komt niet alleen pens maar ook spek. Spijtig genoeg werd dat spek wel eens gès of gèèstig.(ranzig) Deze woorden gaan terug op de Middelnederlandse garstich, gerstich garst.
Een handvat, hengsel, oor in het bijzonder van een emmer, ketel is nen hajzelring. Het eerste deel (h)eis,( h)eize, (h)einze, komt van het Latijnse ansa (handvat, oor) . Een vogelval bestaande uit een houten kader bespannen met (kippen)gaas en een steunstok die door middel van een touw kan weggetrokken worden zodat de val neerklapt , is en trékbèd. Het tweede deel berd komt van het Middelnederlandse bert (plank, tafel) en is een nevenvorm van bord. En ámmezuûr is een vervorming van het Franse embouchure en betekent zowel mondstuk van een muziekinstrument als vaardigheid om daarop te blazen.
Den didder hémmen , didderen betekent de bibber, angst hebben, bibberen. Raweren (rijeren) drukt sterker ongeveer hetzelfde uit: beven, sidderen. Het woord is afgeleid van het Middelnederlandse rijde, ridde wat koorts betekent. Stèchelen komt van het Duitse stechen (steken) en betekent kibbelen, twisten, elkaar steken onder water geven. Het algemeen Nederlandse woord moeien betekent o.a. betrekken, mengen (in). Deze betekenis krijgt een specifieke toepassing in gôn mójen : het betrekken van de buurt in een overlijden doordat een buurtbewoner het sterfgeval bij de buren meldt. Bekwi?elen (bekwikkelen, weer bekomen) is een afleiding van het Middelnederlandse bekwikken, verquicken. Evenals kwekenhebben we te maken met afleidingen van kwik, kwiek (levendig).
Wellicht vindt de geachte lezer dat ik genoeg heb zitte of ligge mèmmen (zaniken, zeuren, treuzelen)over allerlei woorden , hun mogelijke betekenis en oorsprong. Voor deze uitgave stop ik er dus mee niet vooraleer duidelijk gemaakt te hebben dat mèmmen een afleiding is van mèm, een woord dat uit de kindertaal afkomstig is , mogelijk als heel vroeg door zuigelingen voortgebrachte klankgroep. Naast (vrouwen)borst, tepel kan het in andere dialecten ook (zogende) moeder betekenen.
13-04-2009 om 10:30
geschreven door Gust Adriaensen
11-04-2009
De Heer is waarlijk opgestaan!
Onder die titel schrijft Andries Knevel, presentator bij de (Nederlandse) EO en auteur van het boek 'Is het waar,' vandaag een erg lezenswaardig en toegankelijk stuk in 'De Volkskrant' (extra.volkskrant.nl/opinie)
Knevel zet in een journalistieke taal een hele reeks argumenten en feiten op een rijtje en komt op basis daarvan tot de conclusie dat ook de opstanding van Jezus Christus historisch vaststaat: 'De Heer is waarlijk opgestaan!'
Ook al hoeft of kan 'geloof' niet 'bewezen' (te) worden door wat voor ons 'vaststaande of constateerbare' feiten zijn, het is toch goed dat ook aandacht gegeven wordt aan de historiciteit van Jezus Christus, inbegrepen zijn verrijzenis.
Want het belang van die verrijzenis kan moeilijk onderschat worden. Zij behoort tot de essentie van de christelijke religie en geeft ons een perspectief over de dood heen. Neem het opstandingsgeloof weg en de christelijke godsdienst wordt grotendeels herleid tot een, overigens erg hoogstaande, morele handleiding.
Zalig Pasen!
11-04-2009 om 19:06
geschreven door Gust Adriaensen
09-04-2009
Bisschop Muskens
De gewezen bisschop van Breda, de als erg progressief beschouwde Muskens, zei in een tv-interview met Rik Torfs ('Nooit gedacht') dat een uiterst grove belediging in het openbaar, zoals een jaar geleden door auteur Erwin Mortier ten aanzien van kardinaal Danneels werd uitgesproken bij de herdenking van Claus' euthanasie, in Nederland niet geaccepteerd zou worden.
Een uitspraak om in Vlaanderen serieus over na te denken.
09-04-2009 om 10:01
geschreven door Gust Adriaensen
05-04-2009
De condoomfetisjisten
In 'De Volkskrant' van 1 april schreef aartsbisschop Eijk van Nederland een uiterst rationeel opgebouwd stuk betreffende de door sommige media opgeblazen pauselijke condoomrel. Maar klaarblijkelijk brengt de rede, een aantal antikatholieken, antipapisten en condoomfetisjisten nog sterker aan het schuimbekken.
Eijk zet het allemaal nog eens glashelder op een rijtje. Het is duidelijk dat de woorden van de paus uit hun context werden gerukt. Iedereen is het er over eens dat condoomgebruik geen absolute garantie biedt in het voorkomen van HIV-besmetting. Elke aandachtige en eerlijke lezer moet erkennen dat de kern van wat de paus zegt de katholieke opvatting over relatie en seksualiteitsbeleving is en de concrete consequenties die daaruit voortvloeien.
Wat in de mediastorm zo stuitend overkomt, is dat de paus, als hoofd van de katholieke kerk, het recht ontzegd wordt te getuigen van wat die kerk nog altijd beschouwt als belangrijke opvattingen over huwelijk en seksualiteit.
Ik heb er geen moeite mee dat heel wat mensen het niet eens zijn met die opvattingen en een heel andere levenswijze hebben dan wat de katholieke kerk voorstaat. En het zou boeiend en leerrijk zijn, mochten ze hun opvattingen en levenswijze op een positieve manier onder woorden brengen. Maar dat doen de meesten niet. Ze slaan ongeremd aan het schelden op iemand die een andere overtuiging dan zijzelf durft te hebben.
En tot slot: de heer Eijk heeft ook overschot van gelijk wanneer hij stelt dat in belangrijke delen van de wereld, en zeker in Afrika, de katholieke kerk en instellingen, een moeilijk te onderschatten rol spelen in de strijd tegen de HIV-besmetting en in de behandeling van aidspatiënten.
05-04-2009 om 00:13
geschreven door Gust Adriaensen
02-04-2009
Het Retiese dialect 30
Vrij recent in gebruik gekomen woorden zijn en marcélleke voor een lang geribbeld mannenlijfje en e janneke voor een debardeur, trui zonder mouwen en kraag. En schùt (schort) heeft bij ons de betekenis onderkleed maar ook rok. Het woord komt van scheren, dus eigenlijk kort gesneden stuk kleding. E slôpelaif (slaaplijf) is een borstrok, een kledingstuk dat boven het hemd gedragen werd. Een drukknoop wordt aangeduid door ne knipper. Knopen die niet hoefden aangenaaid te worden , klinknageltjes werden erg plastisch loiwaiveknoppen (luiwijvenknopen) genoemd.
E mùlle?en (molleke) is een troetelnaam voor een mollig, snoezig kindje. Het woord is verwant met mollig en Latijn mollis (zacht). Iemand , in het bijzonder een kind dat overvloedig en gulzig drinkt werd een klótsbérrie genoemd.En loi doewes is een luie vrouw. Doos is een scheldwoord dat in allerlei combinaties voor vrouw wordt gebruikt. En kween is verwant met het Engelse queen en wordt in het dialect gebruikt om een oude vrouw, een vrouw die geen kinderen (meer) kan krijgen aan te duiden. Ook een dier dat geslachtskenmerken van beide geslachten bezit, wordt kween genoemd. Bij de hoenders is naast kween ook het woord poephôn in gebruik. En stult duidt een eigenzinnig, ongezellig persoon of dier aan, iemand die niet in het rijtje loopt. Het woord gaat terug op het Latijnse stultus dat dom betekent.
Voedsel dat je een pafferig, opgezwollen, opgeblazen gevoel geeft, daar ben je van verbóft. Het woord komt van het Franse bouffer (zwellen, zich opblazen, schransen). Er zijn ook gerechten die struffen, men heeft er vlug genoeg van. . Het Middelnederlandse struffen betekende tegenhouden, zich verzetten. Soep kan zówen lék de foeter (zeer hevig koken). Foeteren betekent o.a. vloeken, razen. En voedsel naar binnen werken kan uitgedrukt worden door in zene geert slôgen . Mogelijk verwijst geert naar de oudste betekenis van het woord geerde, nl. schoot. Iemand die water drinkt op een feest of in een café kan wel eens de misprijzende reactie te horen krijgen: da ge zoewiet drinkt , van wôter krégt ne vùs nog gén ploimen (van water krijgt een kikvors nog geen pluimen). Goed bestek heeft bij het eten wel enig belang. Het is niet zo aangenaam wanneer bv. e més zoe bót is da ge ne vùs ermeej over de grâcht kunt zétten.
De relativiteit van uiterlijke schoonheid wordt onverbiddelijk en brutaal uitgedrukt in van booven prónt van ónder strónt. Iemand die iets onaangenaams of lastigs ondervindt, moeite heeft met , zie zene père (Frans père , vader). Een flinke verkoudheid, griep opdoen is en gój klèts ópduun, ópschâren. Klets is de stam van kletsen (slaan). Bij het plots toeslaan van verkoudheid of griep werd gedacht aan een slaande demon. Op de (overbodige) vraag : Hédden valling ? , werd soms schertsend geantwoord: Nieje en rolling.. Valling (verkoudheid) is een afleiding van vallen en is een relict van de oude vochtenleer volgens
welke er bij ziekten koude of kwade vochten in het betrokken lichaamsdeel zonken of vielen. Rolling is een schertsende woordspeling (vallen - rollen) als reactie op een overbodige vraag. Als je , om het even waar, verkeerd, achterstevoren staat, stôde meej et gat nor den eitower (met het gat naar het altaar staan). Wanneer iets buiten verwachting goed verloopt, of bv. tijdens een uitstap alles ( en zeker het weer) meezit, wordt mild-ironisch gezegd: God is meej zen slooren. Sloor heeft in deze zegswijze eerder de betekenis van beklagenswaardige, goede vrouw dan van sullige of slordige vrouw.
02-04-2009 om 08:22
geschreven door Gust Adriaensen
27-03-2009
Sint-Jobretabel Schoonbroek
Schoonbroek, het fraaie dorp van Job, een man van God.
De voorspoed gepenseeld, in hout gebeiteld lijden.
Dispuut van vrienden, alleen om te verleiden. De vragen tevergeefs, 't verstand verklaart geen pijnen.
En toch.
De diepe smart verdrongen, de wanhoop overwonnen.
Want,
Job, de Godgetrouwe, weet:
Jahweh laat me nooit alleen.
27-03-2009 om 22:57
geschreven door Gust Adriaensen
26-03-2009
Abortushausse
Is het niet schokkend en in hoge mate verontrustend dat de media uren en bladzijden besteden aan de euthanasiewens van een hoogbejaarde vrouw (ondertussen wil ze voorlopig niet meer dood) of een condoomuitspraak van de paus, terwijl het steeds maar stijgende aantal abortussen behandeld wordt als een fait-divers en de publieke opinie zo goed als volkomen onverschillig laat?
Over 2007 bedroeg het aantal geregistreerde abortussen: 18.705 (ACHTTIENDUIZEND ZEVENHONDERD EN VIJF)
26-03-2009 om 21:16
geschreven door Gust Adriaensen
24-03-2009
Wie bepaalt de grenzen?
Wie bepaalt de grenzen?
Ik kan me niet van de indruk ontdoen dat de media-aandacht voor de 93-jarige Antwerpse vrouw die de wens uitgedrukt heeft geëuthanaseerd te worden, vooral dient om een volgende fase in de versoepeling en verruiming van de euthanasiewetgeving voor te bereiden.
Een jaar geleden diende Claus' dood en vooral de heisa errond een vergelijkbaar opzet. Voor kort waren kinderen en jongeren aan de orde. Nu de bejaarden die medisch gesproken eigenlijk niet echt ziek zijn, maar de last van de ouderdom niet meer kunnen of willen dragen.
Het probleem van de levensmoeheid bij vele 80-plussers heeft altijd bestaan, is algemeen gekend en is niet zo abnormaal in onze laatste levensfase. Momenteel zijn er, vergelijkbaar met deze vrouw, duizenden in Vlaanderen, miljoenen in West-Europa en de VS. Het wettelijk mogelijk maken dat op deze mensen, op hun vraag, euthanasie toegepast kan worden, zal logischerwijze leiden tot een golf van euthanasieverzoeken.
Ongetwijfeld zullen er al vlug weer andere 'maatschappelijke debatten' gecreëerd worden, om verdere versoepelingen en verfijningen, zoals dat dan heet, in de euthanasiewetgeving, te bepleiten. Want de vragen zijn onafwendbaar. Waarom niet iedereen met suïcidale neigingen of psychische problemen, de wettelijke mogelijkheid tot levensbeëindiging bieden? Wat mag/moet de 'graad' van psychische, sociale, fysische handicap zijn om aanspraak te kunnen maken op een wettelijk uitgevoerde levensbeëindiging? Moet nog rekening gehouden worden met leeftijdsgrenzen? Kan 'ondraaglijk lijden' eigenlijk wel gedefinieerd en ingevuld worden? enz., enz.
Ik kan me moeilijk voorstellen dat bv. dr. Distelmans er zich niet van bewust is dat onze samenleving zich wat leven en dood betreft, op een steeds maar erger hellend vlak voortbeweegt. Hij weet dat. En het is overduidelijk dat ook hij geen zicht meer heeft op scherpe grenzen. Waar stopt het? Wil of durft hij nog wel grenzen trekken?
Het hek is van de dam. En zeker in West-Europa is er een destructiedynamiek, zowel wat het levensbegin als het levenseinde betreft, op gang gekomen die blijkbaar moeilijk te stoppen is. De druk om steeds maar meer 'mensencategorieën' onder de (te verruimen) abortus- of euthanasiewetgeving te doen vallen, wordt verantwoord geacht omdat 'echte bekommernis om de mensen' de drijfveer zou zijn, omdat 'nodeloos' (wat de precieze inhoud van 'nodeloos' ook moge zijn) lijden vermeden moet worden. Maar zou ook niet sterk kunnen meespelen, dat wij, als individu's, dat onze samenleving, zo weinig mogelijk last willen hebben van oude, fysisch en psychisch gehandicapte medemensen?
Het eindpunt van die op gang gebrachte dynamiek is de totale zelfbeschikking waarmee vaak wat graag geschermd wordt. Voor al degenen die nog niet of niet meer in staat zijn 'zelf te beschikken' , zijn het evenwel de nabestaanden en de professionals die beslissen over leven en dood.
Totale zelfbeschikking? Zogenaamd. Want het is de samenleving die via wetten en uitvoerders ervan, de ultieme verantwoordelijkheid op zich neemt.
24-03-2009 om 12:24
geschreven door Gust Adriaensen
23-03-2009
Twee ex-premiers
De voorbije dagen maakten twee ex-premiers, Verhofstadt en Leterme, hun mediarentree, zoals dat heet.
Dat het, los van hun politieke overtuiging of maatschappijvisie, om twee erg verschillende persoonlijkheden gaat, werd in tv- en kranteninterviews nog eens sterk in de verf gezet.
Verhofstadt: een politiek dier, ongetwijfeld met nog altijd grote politieke ambitie maar hij acht het interessanter die voorlopig wat te verdoezelen. Een gladde jongen ook. In zijn openbare optreden een diplomaat. Op echte flaters is hij in het openbaar zelden of nooit betrapt. Misschien in de beslotenheid van de 16, van zijn kabinet, van de ministerraad, een bullebak. Wie weet. Maar voor het oog van de wereld een man met flair, met een brede cultuur, in het bijzonder ook met belangstelling voor de literatuur, wijnkenner én wijnboer(tje). Een man ook met zin voor humor en toch ook wel een tikkeltje zelfironie. Zoals hij daar in 'De laatste show' op de sofa met Frieda Van Wijck zat: ontspannen, complexloos, un homme du monde. Eigenlijk doet Verhofstadt me sterk aan Kris Peeters denken.
Helemaal anders toont Leterme zich aan de buitenwereld. En die houding roept ook in zijn eigen partij meer en meer reacties en twijfels op omtrent de politieke toekomst van de ex-premier. Leterme voelt zich nog altijd verongelijkt. Hij trapt naar alle kanten. Zijn falen is de schuld van anderen. Kris Peeters bakt ook niks van de staatshervorming. Hij heeft wat mensen tegen zich. Sommige mensen gunnen hem een aantal dingen niet. In het Brussels Hof van Beroep zijn er onder Londers en Delvoie manifest fouten gemaakt, enz. Nijdig, verkrampt. Opgesloten, ook intellectueel, zo lijkt het, in de kleine wereld van zijn Ieperse egelstelling, waar hij zijn eigen grote gelijk koestert.
Het effect dat beide heren evenwel met hun rentree op het publieke forum, in hun eigen partij veroorzaken, is tot op zekere hoogte identiek. Onzekerheid bij de partijleiding over het resterende electorale gewicht van de ex-premiers. Tegenwerking en nijd bij ambitieuze partijgenoten die mogelijk hun verdere opgang vooralsnog geblokkeerd zien door de twee 'anciens'.
23-03-2009 om 13:43
geschreven door Gust Adriaensen
19-03-2009
De lange tenen van de Joodse gemeenschap
Michaël Freilich, hoofdredacteur van 'Joods Actueel' is geschokt omdat in de evangelielezing van vorige zondag, het zinnetje '...zoals de huichelaars doen in de synagoge' voorkomt en hij vraagt de VRT, dergelijke dingen bij de radio- en tv-misvieringen, te vermijden.
De tenen van de Joodse gemeenschap worden langer en langer. Freilich wil wel degelijk, ook al ontkent hij dat, het evangelie censureren. En er is vooral iets mis met het historische inzicht van de heer Freilich zelf en vooral ook met zijn mensenkennis.
Ongetwijfeld zaten er huichelaars in de synagoge. Nu nog altijd. Zoals er doorheen de eeuwen in alle mogelijke tempels van alle mogelijke religies, huichelaars aanwezig waren of zullen zijn.
Wat Jezus als jood in zijn eigen geloofsgemeenschap zag en benoemde, nl. schijnheiligheid, wenst Freilich niet te horen. Of nog erger: hij wil de wereld kond doen dat er bij joden niet zo iets als huichelarij bestaat.
Dat bij dergelijke pietluttige maar kwaadaardig bedoelde relletjes, ene Dirk Verhofstadt, lid van de liberale denktank 'Liberales', als 'autochtone supporter' wordt opgevoerd, verrast niet meer. Deze 'academicus' prostitueert zich vol overgave wanneer hij ook maar een sprankeltje kans ziet om aan christenenbashing te doen. Deze atheïst probeert inderdaad zijn overtuiging inhoud en vorm te geven door op een agressieve en populistische manier tegen alle mogelijke religies tekeer te gaan.
Hier is het woord 'huichelaar' zeker op zijn plaats.
19-03-2009 om 13:31
geschreven door Gust Adriaensen
18-03-2009
Onderdak voor sans papiers
De Katholieke Universiteit van Leuven biedt vanaf vandaag in een van haar gebouwen onderdak aan een 40-tal sans papiers. Proficiat!
18-03-2009 om 22:40
geschreven door Gust Adriaensen
16-03-2009
Steun voor de kardinaal
Steun voor de kardinaal en het aartsbisdom
Yves Desmet van 'De Morgen' is al meer dan eens de journalist geweest die de mond vol heeft van vrije meningsuiting maar die aan anderen ontzegt en die de desinformatie niet schuwt.
Ook nu weer met de rel die de auteur Erwin Mortier zelf heeft geënsceneerd. Desmet wijdt er zelfs een commentaarstuk aan. Hij blijft beweren dat het aartsbisdom een veto uitsprak tegen de deelname van Mortier aan de zogenaamde 'kanselredes', hoewel het aartsbisdom kategoriek beweert van niet.
Het is evenwel verheugend vast te stellen dat heel wat lezers de tendentieuze aanpak van Desmet niet nemen en scherpe kritiek insturen. Een
Een bloemlezing:
Ik vind dat kardinaal Danneels alle recht had die huilebalk, Erwin Mortier, als een ongewenste gast te beschouwen. Het mag dan het goed recht van Claus geweest zijn, voortijdig een einde aan zijn leven te maken, dat neemt niet weg dat hij mogelijk een stuk zinvol leven heeft opgegeven, en daar gaat het om. Dat moet je aan mensen niet opdringen. Atheïsten zijn vandaag geworden wat ze de geestelijken altijd hebben verweten
Als iemand de pretentie zou hebben om in mijn huis te komen zeggen wat ik moet doen...smijt ik hem ook buiten. Danneels heeft hier juist gehandeld.
Ik vind het maar logisch, als je toegang tot een kerk vraagt voor een festival, dat dit op voorwaarden van de kerk gebeurt.
In de zomer wordt een lijst sprekers voor de kanselredes opgesteld, waarbij Mortier niet geselecteerd wordt. Dit weekend verkoopt De Morgen bij zijn krant een boek van diezelfde Mortier. Enkele dagen daarvoor brengt De Morgen het "nieuws" dat Mortier zou gecensureerd zijn door Danneels, wat die ten stelligste ontkent. Mortier trekt alle registers open en legt een vette link met de "Claus-controverse". YDS, wees eerlijk en zeg hoeveel boeken je meer hebt verkocht door dit zelfgecreëerde incident.
Culturele centra, scholen... allemaal gebouwd met gemeenschapsmiddelen. Maar het zijn nog altijd de beheerders of directies van die instellingen die de programmatie van sprekers en activiteiten bepalen. Als je geen bijzondere behandeling van de Kerk wil, dan moet je die Kerk dezelfde rechten gunnen als de doorsnee schooldirecteur of cultuurfunctionaris.
Het waarheidsgehalte van het item over jongeheer (sic) Mortier is bedenkelijk, maar het klinkt lekker voor papenvreters die bovendien de mond vol hebben over "vrije meningsuiting" zolang het maar "hun" vrijheid is.
Foei foei, dat trucje was echt onder het niveau van Yves Desmet. Het aardsbisdom moet, mag en wil "de culturele programmering van een stedelijk project" inderdaad niet bepalen. Maar het mag en moet wel bepalen wie in zijn godshuizen van de kansel kan spreken. Even goed en even legitiem als jullie mogen bepalen wie er in "De Morgen" mag schrijven en wie niet.
De lezers van 'De Morgen' blijken kritischer en genuanceerder te zijn dan topjournalist Desmet.
16-03-2009 om 21:05
geschreven door Gust Adriaensen
15-03-2009
Zuster Jeanne Devos
ZUSTER JEANNE DEVOS TE GAST BIJ BRAAMBOS
zuster Jeanne Devos Bron: Braambos
In de Braambosuitzending van zondag 15 maart, om 9.00 uur op Een en omstreeks 23.00 uur op Canvas, kan U in de actualiteitenrubriek Close-up kijken naar een gesprek met zuster Jeanne Devos.
India ontwikkelde zich de afgelopen decennia tot een economische en politieke wereldmacht. Die evolutie ging gepaard met enorme contrasten tussen rijk en arm. De recentelijk met Oscars bekroonde film Slumdog Millionaire illustreert dat op treffende wijze.
Braambos praat over dat land van contrasten met zuster Jeanne Devos. De aandacht van het rijke Noorden voor India blijft voor haar een must.
15-03-2009 om 11:43
geschreven door Gust Adriaensen
Zestig jaar 'Geschiedenis van Retie'
Zestig jaar geleden, in 1949, publiceerde Edward Sneyers (1881-1957) zijn 'Bijdrage tot de Geschiedenis van Retie'.
Sneyers had tijdens zijn onderwijzers- en inspecteursloopbaan naam verworven als didacticus en pedagoog maar had toen ook al grote belangstelling voor de plaatselijke en regionale geschiedenis.
Die interesse kon hij na zijn pensionering en als archivaris ten volle uitleven. Talrijke heemkundige bijdragen in diverse tijdschriften waren het resultaat. De bekroning van zijn noeste onderzoekswerk was de onvolprezen 'Geschiedenis van Retie'.
Het werk werd in 1952 door de 'Provinciale Commissie voor geschiedkundige en folkloristische opzoekingen' bekroond, omdat 'Bijdrage tot de Geschiedenis van Retie' kon gelden 'als een model van de lokale geschiedenis in de Kempen'.
Emiel van Hemeldonck schreef bij de 2de uitgave in 1972: Een dorpsgeschiedenis is nooit volledig. Steeds worden nieuwe ontdekkingen gedaan, vroeger onvermoede bronnen aangeboord. Maar wie later een nieuwe geschiedenis van Retie zal willen schrijven, zal de pioniersarbeid van Edward Sneyers niet achteloos naast zich kunnen neerleggen. Wetenschappelijke echtheid, historische speurzin en glanzende taalvaardigheid, hebben deze 'Bijdrage tot de Geschiedenis van Retie' tot een werk, dat nog vele jaren zal trotseren, verheven.'
Zo is het inderdaad nog altijd. Sneyers' werk is en blijft het referentieboek voor al wie geboeid wordt door de plaatselijke geschiedenis.
15-03-2009 om 07:51
geschreven door Gust Adriaensen
14-03-2009
Relschopper Mortier en nepgeus Somers
Auteur Erwin Mortier (hoeveel lezers heeft hij?), staat graag in de belangstelling, die hijzelf creëert. Zijn naam is in wat ruimere kring bekend geworden, niet door zijn literair talent maar door zijn grove scheldpartij gericht tegen kardinaal Danneels.
Een jaar geleden, tijdens de afscheidsviering van Claus, schoffeerde hij in het openbaar op de meest platvloerse wijze kardinaal Danneels, omdat die bedenkingen uitgesproken had bij de mediaheisa rond Claus' euthanasie.
Nu stuurt Mortier het bericht de wereld in dat kardinaal Danneels hem gewraakt zou hebben voor de literaire kanselredes, (een onderdeel van het Mechels cultuurfestival), omwille van zijn uitspraken vorig jaar.
Telkens doet Mortier daarbij bewust de waarheid geweld aan. Bij de rel vorig jaar legde hij de kardinaal woorden en bedoelingen in de mond, die Danneels niet gezegd of bedoeld had. Nu voert hij de kardinaal op als de grote censor, terwijl Danneels zelfs helemaal niet betrokken is geweest bij de beslissing om Mortier niet als kanselredenaar te programmeren.
Conclusie: Erwin Mortier is een ijdel, nijdig en, zo blijkt, leugenachtig intrigantje, dat de mond vol heeft van vrije meningsuiting, maar die vrijheid scheldend en tierend aan anderen ontzegt.
En dan Somers, ooit uit de VU-stal naar de liberale schaapskooi verhuisd. Nooit betrapt op echt moedige en/of verhelderende standpunten in het maatschappelijke debat. Jarenlang aan het handje van Verhofstadt gelopen. Wel, of waarschijnlijk dankzij die 'kwaliteiten', burgemeester van Mechelen en voorzitter van de VLD geworden.
Deze Somers schaart zich, duidelijk zonder de zaak serieus te onderzoeken, direct aan de zijde van grote muil Mortier. En komt met een schitterend en schokkend voorstel (denkt hijzelf): in plaats van de kanselredes, hagenpreken, godbetert, in de beste geuzentraditie. Stel je voor: geus Somers versus primaat Danneels, het Mechels stadhuis tegen het aartsbisschoppelijk paleis.
Mortier, Somers: nep, nep, nep. En intellectueel ondermaats. En ridicuul. Een gênante vertoning voor alle nadenkende en hoogstaande vrijzinnigen.
Een voorstelletje tot slot. Mortier moet eens proberen Somers te schofferen zoals hij dat met Danneels deed. Wedden dat Erwin niet zou voorkomen op de lijst der hagenpredikers en nooit nog de kans zou krijgen om stadsdichter te worden, zolang Bart burgemeester mag spelen?
14-03-2009 om 18:43
geschreven door Gust Adriaensen
Een kwarekkenhaiku
De zanglijster zingt
de botten uit de twijgen
in de Kwarekken.
14-03-2009 om 00:00
geschreven door Gust Adriaensen
12-03-2009
Massamoord
Wanneer er een massamoord gebeurt, zoals nu weer in de buurt van Stuttgart, zijn de opgevoerde specialisten, zoals bv. Vermassen, het altijd eens over de oorzaken. En ze verwijzen daarbij graag naar vroeger toen die oorzaken niet of nauwelijks te vinden waren in de samenleving.
Jonge mensen, uitsluitend mannen, die gepest worden, geïsoleerd raken, verslaafd aan geweldspelletjes, in een steeds maar sterker worden individualistisch en virtueel wereldje terechtkomen... totdat de bom barst.
Die verklaringen zullen wel kloppen. En dat het 'vroeger' anders was, ook.
Wat mij wel verwondert en ook ergert, is, dat deze en andere opiniemakers, die in het vroegere samenlevingsmodel duidelijk een oplossing zien voor de extreemste agressie-uitbarstingen, niet voluit gaan om deze oplossingen , te promoten en te verspreiden, ook op het politieke vlak.
Hoe ga je 'isolement', 'individualisering', 'frustratie', 'normvervaging','minderwaardigheidsgevoelens', enz. tegen?
Versterk de familie -en gemeenschapsband. Pak het extreme materialisme en de productie- en consumptiedruk aan. Verminder de prestatiedwang op school en in het beroepsleven. Leg het criminele , mensonwaardige, bestiale geweld in vele videospelletjes aan banden. Lach het grote belang van religies en kerken niet voortdurend weg.
Als de Vermassens, de De Ruyvers a zeggen in het bepalen van de oorzaken, zouden ze ook zo logisch en moedig moeten zijn, om heel duidelijk en voortdurend b te zeggen. Die b vinden ze in de vorige paragraaf.
Maar eerlijk gezegd, heb ik ze dat tot nu toe zelden of nooit horen doen.
12-03-2009 om 12:30
geschreven door Gust Adriaensen
10-03-2009
We wisten van niets
De hoofdrolspelers in het parlementaire onderzoek naar mogelijke beïnvloeding van het gerecht in de Fortisaffaire, Leterme, Reynders, Van Deurzen, mogen duizend keer beweren dat ze van niets wisten, welke kat gelooft die mensen nog?
Vast staat in ieder geval dat er vanuit de verschillende kabinetten contacten met de rechterlijke macht geweest zijn. Dat kabinetschefs mekaar tegenspreken maar de commissie vooraf al beslist heeft om getuigen niet met mekaar te confronteren, is ook veelzeggend. Stel je voor dat Leterme en Reynders, die eveneens tegengestelde versies opdissen, in het openbaar met mekaar de confrontatie moesten aangaan.
Die beslissing van de parlementaire commissie om de getuigen angstvallig uit mekaars buurt te houden, roept ook weer de vraag op: wie gelooft nog dat de commissie echt klaarheid wil scheppen?
Als bijzonder navrant toetje, komen de politieke machtsspelletjes en afrekeningen meer en meer aan de oppervlakte. En sommige kranten en tv-journalisten helpen daar lekker aan mee.
Leterme heeft nooit op echt veel sympathie bij de media kunnen rekenen, maar wanneer hij zich tegen Reynders keert, oogst dat veel bijval. Want Reynders is al lang de gebeten hond in Vlaanderen. En het was te verwachten dat Onkelinckx de kans niet zou laten liggen om zich aan de zijde van Leterme te scharen en haar grootste politieke concurrent in Wallonië, Reynders, verdacht te maken. Wedden dat Onkelinckx' uitspraken op subtiele of minder subtiele goedkeuring bij de Vlaamse opiniemakers zullen kunnen rekenen. Het is toch allemaal zo voorspelbaar en doorzichtig.
Kortom, zowel die parlementaire onderzoekscommissie als de opgeroepen politieke en rechterlijke topgetuigen, spelen , onder ede nota bene. echt komedie. In een beschamende vaudeville.
Overigens is het opvallend dat een ander parlementair onderzoek, nl. naar de manier waarop de kopstukken van Fortis hebben gehandeld, veel minder media-aandacht krijgt.
Dat een van de financieel machtigste figuren van België, Lippens, allerlei trucs moet uithalen om uit het zicht van de journalisten te blijven, is niet alleen ontluisterend voor hemzelf, maar is ook een uitermate gênante vertoning die het imago van de Belgische bancaire superklasse, in de wereld geen goed zal doen.
By the way, nog iets vernomen over het onderzoek naar de mogelijke voorkennis van minister De Gucht omtrent het Fortisdebacle ?
10-03-2009 om 19:29
geschreven door Gust Adriaensen
05-03-2009
PVV-propaganda
Wilders de boot in
Was me dat een ridicuul propagandaspotje van de PVV, dat enkele dagen geleden in de 'Zendtijd voor politieke partijen' op het scherm kwam.
Je zag wat waarschijnlijk een oer-Hollands decor moest voorstellen: een windmolen op de oever van een waterplas of een luie rivier (alleen tulpen en klompen heb ik niet direct opgemerkt) en op het water een roeiboot die zijn beste jaren gehad heeft.
En in het scheepje een donkerharige vrouw in discreet en voornaam zwart gekleed. Naast haar en artistiek in contrast, een man met een hoogblonde, gebleekte kuif, netjes in het donkere pak, das om de nek. Bleek die man warempel de Nederlandse held Wilders te zijn. Stel je voor, in die outfit in een kneuterig Hollands boerenlandschap.
Het koppel hield duidelijk voor de eerste keer roeispanen in de handen of had moeite, wat ik kan begrijpen, met de combinatie roeien en het uitslaan van PVV-propagandataal.
Dergelijk filmpje zou in Vlaanderen een gigantische en langdurige lachbui veroorzaken. Zelfs het Vlaams Belang waagt zich niet aan zulk infantiel en stupide promotiespotje.
05-03-2009 om 18:32
geschreven door Gust Adriaensen
02-03-2009
Kamperen voor de schoolpoort
Het fenomeen 'kamperen voor de schoolpoort' om voor je kind zeker een inschrijving vast te krijgen, bestaat in een aantal steden al enkele jaren en breidt zich nog uit.
Het geeft aan dat er een en ander serieus mis is met ons zo geroemde onderwijs. Het bewijst namelijk dat vooral in stedelijke gebieden er grote kwalitatieve en/of sociale verschillen zijn in het onderwijsaanbod. Of dat de perceptie bij de ouders alleszins zo is. En dat er waarschijnlijk ook wel scholen zijn die deze perceptie wat graag voeden en in stand willen houden.
Dat de zgn. kwaliteitsverschillen te maken hebben met de kwaliteit van de onderwijsverstrekkers, is moeilijk aan te nemen. Ook al gaat het onderwijzen en opvoeden de ene beter af dan de andere, een leraarscorps van een school bestaat nooit alleen maar uit de minst begaafden.
Nee. Het is onderhand overduidelijk dat het bizarre verschijnsel van kamperende ouders voor de schoolpoort, in de eerste plaats te maken heeft met sociale status, klassenbewustzijn en (verdoken) raciale aversie.
Je zal in Antwerpen, Brussel, Gent, Leuven, enz. geen kampeerders vinden voor scholen in achterstands- en migrantenwijken (meestal vallen die overigens samen).
Ook al zijn er regels om te komen tot een gezonde sociale en raciale mix van de schoolbevolking, de minister slaagt er niet in om ze in alle scholen van de stedelijke agglomeraties toegepast te krijgen. Omdat de directies niet willen, ook al gaat het vooral om katholieke scholen, en omdat de ouders niet willen.
Want, is de redenering, als een groot deel van de leerlingen uit sociaal zwakkere en migrantenmilieus komt, daalt de kwaliteit van het onderwijs en van de opvoeding. Dus, mijn kind mag zeker niet bij dat zootje terechtkomen. En kampeer ik desnoods dagenlang voor de poort van een 'goede', d.w.z. een 'witte' school.
En ondertussen maar voortdurend, ook door bepaalde politieke partijen, horen afgeven op vooral de allochtonen die weigeren zich te integreren. Ze worden integendeel al van in de school door de Vlaamse 'goegemeente' gesegregeerd.
02-03-2009 om 18:25
geschreven door Gust Adriaensen
Zestig jaar geleden, in 1949, publiceerde Edward Sneyers (1881-1957) zijn 'Bijdrage tot de Geschiedenis van Retie'.
