Heel wat kijklustigen aan het Antwerpse Willemdok, vier historische schepen in visserij-uitrusting, vergezeld door een vloot van 26 andere historische schepen, meerden aan om hun mosselvangst op traditionele wijze te lossen, gevolgd door een mosseldegustatie van topchef Jo Bussels (Radis Noir & Love Fish). Het evenement vormde het sluitstuk van de Nationale Mosselweek, waarbij topchefs in heel Vlaanderen hun creatieve mosselrecepten deelden met het publiek. Schepen van toerisme Koen Kennis en Christiaan De Block, COO van het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen, waren mee aan boord.

Elk jaar in september organiseert het Nederlandse Mosselbureau een ‘Nationale Mosselweek’. De mosselweek die vanmiddag in Antwerpen feestelijk werd afgesloten, was letterlijk en figuurlijk een historische editie: maar liefst dertig schepen, waaronder vier authentieke houten zeilschepen van meer dan honderd jaar oud, losten er hun lading Zeeuwse mosselen vlak bij het MAS. Christine Fijnhaut van het Mosselbureau: “Belgen zijn al eeuwenlang verzot op mosselen, en daar zijn wij als mosselsector enorm fier op, zoals we vandaag laten zien. Tegelijk willen we hen nog meer de culinaire mogelijkheden van mosselen laten ontdekken. Zoals de chefs hebben getoond, moet je het niet te ver gaan zoeken. Je kan met mosselen in allerlei soorten gerechten alle kanten uit, in soep, als voor- of hoofdgerecht, gekookt, gewokt of gebakken: makkelijk, gezond én superlekker.”

Om die boodschap kracht bij te zetten, toerde een hele week een mosseltruck door Vlaanderen, waarbij bekende chefs het publiek trakteerden op niet-alledaagse bereidingswijzen. De afgelopen dagen was het smullen in achtereenvolgens Hasselt, Leuven, Kortrijk, Gent en Antwerpen. Na de chefs Giovani Oosters, Peter Van der Staey, Gregory Schatteman en Jan Verhelst, was Jo Bussels aan de beurt om voor de traditionele mosselen ‘een nieuw jasje’ te bedenken. Jo Bussels: “Zeeuwse mosselen zijn een heel mooi natuurproduct met heel veel mogelijkheden. Ik vind het plezierig om mensen te verrassen met originele smaakcombinaties maar toch eenvoudige bereidingen. Zoals vandaag met mijn recept van Zeeuwse mosselen met groene appel en gerookte paling.” Ook Ann Van Elsen heeft duidelijk de smaak te pakken: “Ik kijk altijd reikhalzend uit naar de start van het mosselseizoen maar ik eet ze eigenlijk het hele jaar door. Vaak maak ik ze zelf klaar omdat het zo makkelijk en snel is. Traditioneel meestal maar nu ik het creatieve gerechtje van chef Jo Bussels heb geproefd, ga ik ze toch ook vaker eens op een andere manier bereiden.”

Dankzij het moderne gekoelde wegtransport kunnen we vandaag het hele jaar van mosselen genieten, maar dat was uiteraard niet altijd zo. Het aanwezige publiek in Antwerpen kon, naast duimen en vingers aflikken van Jo Bussels’ creatie, een rondleiding krijgen op een van de vier authentieke, houten zeilschepen die in het begin van de 20ste eeuw werden ingezet om de Zeeuwse mosselvangst naar Antwerpen te transporteren. De Zeeuwse mosselvangst gaat zelfs al terug tot in de 16de eeuw, en tot aan de industriële revolutie zeilden de Zeeuwse mosselkwekers met hun prachtige ‘hoogaarzen’ en ‘boeieraken’ naar Antwerpen. De kade aan het Steen was toen de vismarkt van Antwerpen. Bij de rechttrekking van de Scheldekaaien eind 19de eeuw verhuisden boten en markt naar de -nu gedempte- Zuiderdokken. Vanaf het midden van de 20ste eeuw was de rol van de mosselhengst als transportmiddel uitgespeeld, door de komst van de vrachtwagen.

Sinds 1968 is Yerseke het officiële mosselcentrum en de centrale spil in de Nederlandse mosselvangst en –verwerking. Er zijn ongeveer tachtig mosselkwekers die met hun mosselkotters hun percelen bevissen. Ze zijn afkomstig uit Yerseke, Bruinisse, Zierikzee, Tholen en Hontenisse. Alle mosselen -ook de importmosselen- belanden uiteindelijk in Yerseke waar de enige mosselveiling ter wereld is gevestigd.