In Private Gallery 237, Waversesteenweg 237 in 1050 Brussel - Tot en met 31 juli 2016, elke donderdag en vrijdag van 15.00 tot 20.00 uur

Een oude dame, een zacht gezicht getekend door de tijd, gevat in een wollen sjaal ; een parelende traan op de wang ; traan van vreugde, verdriet, koude ... of van een tijd die voorgoed voorbij is. Een blik die u achtervolgt, een expressie die u nooit meer vergeet. Een man die in het water staat, enkel zijn hoofd en schouders zijn zichtbaar, met tegenover hem een vaag landschap, heel wazig, misschien net zoals zijn warrige gedachten. Achter hem is de achtergrond duidelijk; we weten waar hij vandaan komt, maar niet waar hij naartoe gaat …

Een muur, wit, met ramen waarvan de luiken gesloten zijn, typisch voor Colombia. Het raam is duidelijk, daarrond wordt alles wazig, een voorbijganger is slechts een streep, telefoonkabels worden grafische lijnen, de muur lijkt oneindig. Een jongeman die verloren gaat in de kringelende rook van een waterpijp, omringd door zijn vrienden in een zaal die hoofdzakelijk blauw gekleurd is; een in zichzelf gekeerde blik, de rest is wazig door de rook, maar ook dankzij de techniek die Benoît Theunissen gebruikt, een fotograaf die nog tot 31 juli tentoonstelt in de Brusselse Private Gallery.

Benoît Theunissen : focus op portret

Direct na zijn studies aan het INSAS in 1981, gaat Benoît Theunissen aan de slag in de filmwereld. Hij begint helemaal onderaan de ladder, eerst als key grip-medewerker en nadien als hoofd van de key grip. Dat laatste doet hij trouwens nog steeds. Omdat technieken nu eenmaal verder evolueren, en omdat hij mee wou evolueren, volgde Benoît zo’n vijftien jaar geleden een opleiding tot steadicam-cameraman. « Onmiddellijk daarna werkte ik vooral met de steadicam maar ook als gewone cameraman, terwijl ik mijn job als hoofd van de key grip behield voor de grotere producties. »

De kwaliteit van zijn werk met de steadicam wordt al snel opgemerkt en hij wordt gevraagd voor meer prestigieuze projecten, zoals Astérix & Obélix bij de Britten, films van Jean-Paul Rappeneau (Belles familles), Julie Delpy (Lolo), enzovoort. « Door de steadicam evolueerde ik als cameraman, wat toch een creatiever beroep is dan uitsluitend met de key grip bezig te zijn, wat me niettemin een basis gaf, samen met tal van contacten in de filmwereld en een uitstekende kennis van hoe het er precies aan toegaat tijdens filmopnames.»

In meer dertig jaar maakte hij kennis met diverse filmmakers – Amerikanen, Fransen, Belgen en andere nationaliteiten – waaronder André Delvaux, Brian De Palma, Radu Mihaileanu, James Gray en Wim Wenders. « Elk hadden ze specifieke eisen op gebied van beeldvorming, hetzij op technisch of artistiek vlak. En met de functies die ik uitoefende, zorgde dat voor een stevige basis met technische vaardigheden die ik vandaag kan toepassen in mijn fotografisch werk.»

Techniek gekoppeld aan emotie : De foto’s van Benoît Theunissen vertellen in meerdere opzichten een cinematografisch verhaal : « Ik maak gebruik van cinematografische formaten, geen fotografische. Alle foto’s worden opnieuw gekaderd, al naargelang de onderwerpen, in 1.85 (klassiek filmformaat, rechthoekig) maar ook in Cinemascope-formaat (2.39) en zelfs in 3.17, nog grotere en bredere foto’s dus. In fotografie kan ik heel persoonlijk werken, zonder dat ik van een regisseur of directeur van de fotografie afhang. Vijf jaar geleden stelde ik mijn foto’s voor het eerst tentoon. De eerste keer organiseerde ik mijn eigen expositie, uitsluitend voor vakmensen uit de filmwereld. Ik wou hen mijn werk leren kennen. »

Drie thema’s: People, Urban en Nature

Sedertdien vindt Benoît het belangrijk richting het grote publiek te communiceren met zijn foto’s, naast zijn technische job in de filmwereld. De huidige expositie toont drie soorten foto’s : « People » portretten, « Urban » landschappen en « Nature » landschappen.

Voor People, een reeks die meer dan de helft vertegenwoordigt in de galerij en waar ook een boek over verscheen, gaat het om portretten waar de fotograaf een vrij intieme band mee opbouwde. Hij legt uit hoe die vertrouwensband ontstaat: « Ik maak foto’s van personen die ik toevallig op straat tegenkom. Het zijn personen die me op dat moment opvallen, in het milieu waarin ik ze ontmoet. Dat milieu kan vanalles zijn. Ik stap dus op die persoon af en vraag of ik hem of haar mag fotograferen. Wanneer die persoon toestemt kan dat een hele korte samenwerking zijn van pakweg tien minuten maar ook langer is mogelijk, tot een paar uur zelfs. Ik maak foto’s tot wanneer ik er minstens één heb die me bevalt. Natuurlijk hangt alles samen met de persoon in kwestie en de omgeving waarin die zich bevindt. »

Het werk van Benoît bestaat eruit die persoon op z’n gemak te stellen en een klimaat te creëren waarin die dezelfde houding aanneemt van toen deze persoon hem opviel. « Niets is bewerkt of gekunsteld, vandaar het belang van de uitstraling van iemand. Mijn werk als fotograaf is personages op de voorgrond plaatsen. Daarom sta ik ook heel dicht bij hen, een afstand creëren is er niet bij, figuurlijk en letterlijk. Ik sta soms amper op één of anderhalve meter afstand. Dit versterkt tegelijk de relatie tussen het onderwerp en mezelf. Ik ga op zoek naar het mooie van een persoon, mooier dan de foto. Ik zoek naar de aantrekkingskracht van iemand. En daarvoor gebruik ik een techniek die zich focust op de randen van het onderwerp, waardoor tegelijk het midden duidelijker op de voorgrond komt te staan. Voor een portret zijn dat de ogen, heel zuiver, met een kleine glinstering, mooi fonkelend. De achtergrond zelf is wazig en wordt op zijn beurt puur grafisch.»

Een wazigheid die overigens heel doordacht gecreëerd wordt. Daarnaast forceert Benoît niets. « Ik fabriceer niets en lok ook niets uit. Het is de persoon die op de foto naar voren moet komen, niet omgekeerd. » Vandaar de indruk dat zijn personages bepaalde dingen losmaken: vrolijkheid, verdriet, melancholie, arrogantie, fierheid, enz. « Wanneer ik dat resultaat bereik, ben ik heel tevreden. Want dat is precies waarnaar ik op zoek ga.»

Voor de « Nature » en « Urban » landschappen gebruikt Benoît identiek dezelfde techniek, een techniek die bijgesteld werd door opticiens om perspectieven opnieuw in balans te brengen. Ook in de architectuurfotografie wordt deze techniek veel gebruikt. « Door niet in het midden te focussen met dit systeem, kan ik wazige zones creëren waar ik die wil en eerder suggereren dan opdringen. Ik corrigeer ook heel weinig: op gebied van omkadering, crop ik de foto tot 1.85 of tot Cinescope-formaat.»

En last but not least speelt ook het materiaalgebruik een belangrijke rol om het zachte van zijn foto’s te accentueren, en het harde te vermijden dat digitale foto’s vaak bezitten. « Het probleem van de digitale fotografie is dat veel foto’s vaak heel klinisch zijn, koud bijna. » Om dat probleem op te lossen gebruikt Benoît tekenpapier; papier van Canson van 310 gram, om juist te zijn.

De foto’s die tentoongesteld worden, werden een beetje overal ter wereld genomen. Dit wanneer er tijd vrij was tussen filmopnames of tijdens persoonlijke reizen richting Bulgarije, Tunesië, Libië, Colombia, België, Frankrijk, Ierland, Marokko, Thailand, de Verenigde Staten ...

Een blik opvangen en vasthouden, die vastpinnen zonder de ziel te raken. Het werk van Benoît Theunissen leidt ons richting een beroemde zin van Rimbaud: « Je est un autre. » Een fotograaf om te volgen ... www.theunissen-benoit.com