Terwijl op de weg te zien is hoe spectaculair dat Mazda zijn gamma heeft vernieuwd, wordt in Hiroshima een thriller-scenario op techsch- en designgebied voorbereid. In 1920 liet Jujiro Matsuda de Toyo Cork Kogyo geboren worden. Een kurkfabriek. Maar net als in de USA en Europa drong de auto zich op. In de toen al bruisende stad Hiroshima was Matsuda gekweld om naar de autofabricage over te stappen. In 1931 was het zover. Hij koppelde de eerste twee letters van zijn naam aan die van de Aziatische God van de Wijsheid, Intelligentie en Harmonie.

Mazda was een feit. Dus gerekend vanaf die kurkproductie zal Mazda in 2020 honderd jaar bestaan. De eerste driewieler, de "60", was een begin en driewielers waren er al overal in de wereld. Na de verschrikking van de eerste atoombom op Hiroshima op 6 augustus 1945, begon de stad aan de heropbouw. Sneller dan verwacht, groeide er weer gras, toonden de mensen opnieuw die zondige Japanse levensvreugde en herpakte de industrie zich. Mazda begon sterke auo's te maken. Met technisch vernuft, met allure ook.

Zoals de erfenis van Felix Wankel. De motor had een driehoekige rotor die in een statorhuis draaide. In de zijden van de driehoek waren de verbrandingskamers uitgewerkt. Zuigers, drijfstangen, kleppen, krukassen en nokkenassen kwamen te vervallen. Dus in het totaal minder bewegende delen en bij hoge toeren een krachtbeest. Maar hoewel Felix Wankel in een NSU Prinz-Wankel slaagde, ooit een RO 80 met een rotatiemotor de hemel op aarde beloofde. Het lukte Wankel niet echt om zijn geniale motor aan de grote autoconstructeurs te slijten. De afdichting tussen de snel draaiende rotor (driehoek) en stator bleef héél lang een probleem. Met voor de leek het waarneembare verschijnsel van een hoog brandstofverbruik.

Mazda nam de Wankelmotor over. President Kenichi Yamamoto wilde de motor doorontwikkelen. Het werd zijn levenswerk. Zijn obsessie. Toen ik hem vroeg welke manier hij vond om aan zijn obsessioneel werk eens een korte ontspanningspauze in te lassen, lachte hij breder dan de klassieke Japanse glimstreep. Met elks een wonderbaarlijke Japanse oester in onze hand, neigde hij naar me toe en zei gedempt "Dan sluit ik mijn bureau af en speel een uur keiharde popmuziek... Daarna kan ik weer denken." Kenichi Yamamoto heeft zijn geloof in de rotary engine nooit verloochend.

Hij werd beloond met een zege van de Mazda RX7 in de 24 Uren van Francorchamps in 1981. Aan het stuur zat onze landgenoot Pierre Dieudonné en de Brit Tom Walkinshaw. In 1991 won een Mazda 787 met een rotary-engine de 24 Uren van Le Mans. Behind the wheel: Bertrand Gachot, Volker Weidler en Johnny Herbert. Tot vandaag is Mazda de eerste en enige Japanse auto die in het Mekka van de Autosport heeft gewonnen. Nissan probeerde al, Toyota deed de jongste jaren zijn best met een Hybrid tegen de ook tweeslachtige Audi's en dit jaar die labo-Porsche 919 Hybrid die won en de Duitser Nico Hulkenberg een boost gaf in de Formule 1. In 2016 proberen Nissan en Toyota opnieuw, maar de Rotary-Engine van Mazda is tot nu toe uniek.

In serieverkoop kan de Rotary Engine niet direct een succes worden genoemd. De afdichting tussen rotor en stator verbeterde, maar het brandstofverbruik in g/kw/h bleef toch hoog. Toen waterstof in zwang kwam, liet men de RX-8 op waterstof lopen. Een succes, zoals ook Mercedes en BMW bleken te slaan in het gebruik van de "onuitputtelijke" duurzame bron. Hoewel die heilzaamheid moest doorzien worden op welke manier die waterstof werd gewonnen. Zoals ook de manier waarop elektriciteit wordt geproduceerd bepaalt of ze duurzaam is gewonnen of van een vervuilende kolencentrale afkomstig is.

Met de RX "Vision" belooft Mazda tegen 2020 met een ongeziene versie van de Rotary-engine de wereld te verbazen. Mazda heeft altijd gedurfd, ze zochten moeilijke terreinen op in de autobouw, zoals de SkyActiv, de Kodo-gedachte en lichtbouw. Eerstdaags brengen we op Walter's Auto Cahiers een doorlichting van de nieuwste Mazda "2", wezenlijk een technisch thrillerverhaal. Mazda heeft daarmee zijn eigenheid weten te bewaren in een automarkt waarin eenheidsworst het gemakkelijkste en meest voorkomende model is. De RX-Version zal de challenge-spirit van Mazda in stand houden.

Mazda uit Hiroshima, "mon amour". Overgoten van levenslust, door een sterk, intelligent volk. De levenslust herwon het van de verbranden (lichtflits), de doden (schokgolf), de achteraf mismaakt geboren kinderen (radio-actieve fall-out. In die tijd was Japan een koppige tegenstander die zich niet wilde overgeven. De ravage was groot, ook al omdat het bijna allemaal om papieren en kartonnen woningen ging. Alleen het skelet van het ziekenhuis aan de rivier die door de stad stroomt bleef recht.

De vernietigende bom ontplofte precies 130 meter daarboven, waardoor ze zich van het gebouw wegsplitste naar alle richtingen. Ook Mazda overleefde dit allemaal. Het merk timmert nu aan een nooit eerder gezien technische hoogstand tegen zijn honderd jarig bestaan. Merkwaardig genoeg is de iconische MX-5 in dat proces altijd een cruciaal "collectors-item" gebleven. De nieuwste is technisch spectaculairder en emotioneler dan ooit. Hij geeft de sportwagendimensie geheel terug aan zijn bezitter. Mazda, over meerdere weken uitgesmeerd op Walter's Auto Cahiers. Met technisch pikante aspecten.(Walter Rombauts/Foto's:Mazda en wr)