MEMORIES: GILBERT STAEPELAERE WON VIER KEER IN IEPER
Het is zomaar een losse anekdote. Bladje voor bladje wordt een archief van 50 jaar autp- en autosportgeschiedenis ter hand genomen. Vandaag kwam ik Gilbert Staepelaere tegen. Hij liet me eraan herinneren dat hij vier keer de Rally van Ieper heeft gewonnen. De eerste keer was dat in 1969 in een Ford Cortina met André Aerts. In 1970, ook met Aerts, was dat in een Ford Escort. Gilbert Staepelaere was de man die de Escort groot maakte. Ford is hem daarvoor eeuwige dankbaarheid verschuldigd maar heeft dat niet gedaan. Ford België, waar Gilbert werkte, heeft hem eerder onheus behandeld. Of toch niet zoals het hem toekwam. Tot daar. In 1972 won het duo nog eens en in 1974 won hij met "Jimmy" (Jean-Pierre Cuvelier) een vierde keer. Wellicht werd dat zijn bloemrijkste overwinning in Ieper.(Walter Rombauts/Foto: Gazet van Antwerpen)
PEUGEOT WON 500 MIJLEN VAN INDIANAPOLIS IN 1913 MET REVOLUTIONNAIRE MOTOR
Nadat Peugeot met het Type 1 zijn eerste en laatste stoomaangedreven Peugeot had opgegeven in 1889, begon voor het merk in de aanloop naar de volgende eeuw een fascinerende geschiedenis met vele hoogtepunten. Zoals het winnen van de 500 Mijlen van Indianapolis in 1913. De Fransman Jules Goux (°1885 en +1965 in Valentigney) maakte temidden van de vooral Amerikaanse bolides een weergaloze publiciteit voor het in 1810 opgerichte "Peugeot Frères et Co". Jules Goux was ingenieur bij Peugeot en ontwikkelde de eerste Peugeotmotor met bovenliggende nokkenas.
Die had als enorm voordeel dat de lange stoterstangen kwamen te vervallen. Dus minder wrijvingsverliezen, preciezere opening- en sluiting (soms overlapping) van de in- en uitlaatkleppen en daarmee ineens een betere cilindervulling. Met intensere verbranding van lucht-benzinemengsel en dus een hogere neerwaartse werkdruk op de zuiger. Deze Peugeot-motor was een eerste grootse en wereldwijd geziene omwenteling in de geschiedenis van de Indy 500 die in 1911 zijn geschiedenis begon. Een landgenoot van Jules Goux, René Thomas (°7 maart 1886 en + 23 september 1975) won in 1914 met een Delage. Mercedes was in die periode ook aanwezig, maar de ster schitterde daar niet.
Een vertellinkje, een fabeltje, een anekdote, wil gezegd hebben dat Jules Goux en zijn boordmecanicien Emil Begin, tijdens de pitstops champagne tegen deshydratering dronken. Zes flessen wil de overlevering van 102 jaar geleden. "Dan moet Jules dronken over de zegemeet zijn gereden...? Is het waar. Niemand die kan getuigen leeft nog. Het is overlevering en ieder klein detail wordt bij het volgende verhaal nog eens opgeblazen.
Maar misschien is het wel waar. Ik heb met eigen ogen in mijn autoleven gezien hoe de Zweed Stig Blomqvist (Saab) voor de start van de toenmalige echte Boucles de Spa van monument Alphonse Delettre, een fles aquavit zien leegdrinken. Ook tijdens de beroemde Rally's van Ieper heb ik kampioenen met wat "Paters van Westvleteren" - daar vlakbij o.a. de Kemmelberg - zien genieten en dan de start nemen van een nieuwe "boucle"...en winnen. Wie zal het zeggen. Maar Jules Goux was een groot autocoureur, onbetwistbaar.
Als coureur debuteerde Jules Goux in 1905 en in 1908 en 1909 won hij de GP van Sitges in Spanje. Peugeot vroeg hem fabrieksrijder te worden. Zo geschiedde en hij zette een orgelpunt neer in de "Cup de la Sarthe" in Le Mans, elf jaar voordat de "l'Automobile Club de l'Ouest" met de 24 Uren van Le Mans de grootste auto-industriële confrontatie tussen autoconstructeurs creëerde. Jules Goux reed na WOI nog drie keer in Indianapolis en eindigde binnen de eerste drie. Steeds met Peugeot. In al zijn volgende deelnames kreeg hij met mechanische pech af te rekenen. Hij won ook de eerste GP van Italië in Brescia en eindigde in een Bugatti zijn coureursloopbaan.
Dit alles om eigenlijk te vertellen dat Peugeot stormen heeft doorstaan, er zogoed als ongehavend is doorgekomen, tenzij je de inmenging van 7% van GM sinds 2011 - na de bankencrash in 2008 - als klein litteken wil beschouwen. Vandaag vecht Peugeot nog steeds mee op het hoogste vlak van autotechnologie. Vooral inzake motoren. De productie- en personeelskosten worden echter steeds zwaarder...terwijl de winstmarges soms heel nipt zijn... Robotten rukken op om die kosten te dempen. CEO van Fiat, Sergio Marchionne die het noodlijdende Chrysler inlijfde, heeft jaren geleden al gezegd dat er in de wereld maar plaats zal zijn voor een zestal autoconstructeurs. Wie "maar" zes miljoen auto's per jaar fabriceert moet met een sterkere partner vrijen.
Zijn Fiat-President John Elkann -rechtstreeks afstammeling van de familie Agnelli - heeft nu al voor de derde maal het machtige General Motors (derde autoconstructeur ter wereld vandaag) ten huwelijk gevraagd. Maar Mary Barra, President van GM, is voorlopig niet te verleiden. "Dan worden we de grootste autoproducent ter wereld", fluisterde de charmante duivel Sergio Marchionne haar in het oor. Fiat-GM zou dan over VW en Toyota wippen die nu één en twee zijn... Maar is die Sergio nog zo imponerend, Mary ziet de 34 miljard euro schuld die hij in zijn Fiatdoos achter zich aansleept, niet als een schoonheidsvlek, maar wel als een wrat. Die schuld is in de jongste vijf jaar opgelopen, zijnde een negatieve "sprong" van 62%.
Sergio Marchionne, die vorig jaar Ferrari-president Luca di Montezemolo ontsloeg, pikte de 18 miljard euro die "Luca", rechtsreeks door Enzo Ferrari destijds aangeduid als President, netto had verdiend aan het fetisjistmerk netjes in. Hij kapte ze in de Fiatput. En kreeg flinke bonus. Hoeveel doet niet terzake, want dat neigt naar jaloersheid, de meest kwalijke, ziekmakende zonde die in de wereld tiert. Allé, John Elkann ving voor de derde keer bot bij Mary Barri. Maar geeft niet op. Maar omdat het lang duurt eer een industriële vrijer wordt gevonden, wordt nu ook PSA Peugeot-Citroën in het vizier genomen. Dit kroonjuweel dat het langst van allen in privé-familiebezit bleef, is verleidelijk. Peugeot won ook de 24 Uren van Le Mans 1993 met de "905". Na een terugkeer om Audi te verslaan moesten ze afzien van deelname. Dit onder druk van de wereldwijde crisis sinds ; die eigenlijk nu, acht jaar later..., in nog ergere mate opnieuw begint
Peugeot moet terugkeren, naar huis, in La Sarthe. Waar wereld-autogeschiedenis is gereden en geschreven. Doen zoals hun pionier-coureur Jules Goux deed. Van Amerika terug naar La Douce France, om er in 1926 de GP van Frankrijk in Miramas te winnen. Naast de GP van Europa in Spanje dat jaar. Moest hij reïncarneren hij haalde "zijn" merk uit de woestijnrally's die tijd- en geldverlies zijn en geen sikkepit bijdragen aan "image-building". Hij zou de "Leeuw van Sochaux" weer naar Le Mans halen. Het Mekka van de autosport met als omkransing het "World Endurance Championship" (WEC) waarin ze zich konden meten en...winnen van Porsche, Audi of Toyota. Zoiets onthoudt het publiek. Zitten daarin niet de potentiële autokopers, samen "het volume" vormend waarop een fabriek kan dijen en robotten buiten houden. Enfin, dat was iets over Jules Goux, een wereldwijde pionier van Peugeot. (Walter Rombauts/Foto's Peugeot, Fiat en GM en wr)
