Vandaag nog eens iets over cultuur, met een vleugje politieke achtergrond. Zoals de trouwe lezers ondertussen wel weten, heb ik een abonnement op de opera in de cinema bij Kinepolis in Antwerpen. Zaterdagavond zag (en hoorde) ik daar de opera Manon Lescaut van Giacomo Puccini vanuit de Metropolitan van New-York. Het is een verhaal naar het boek van een Franse priester, geschreven in de 19de eeuw, over een jonge vrouw die door haar familie naar een klooster wordt gestuurd, maar tenslotte terecht komt in een Parijs luxewereldje, waar ze de minnares van een oude snoeper wordt, maar haar hart verliest aan een jonge kerel. Het eindigt erbij dat die laatste relatie ontdekt wordt, zij beschuldigd en veroordeeld wordt voor diefstal van juwelen en op een boot wordt gezet richting kolonie – in dit geval Louisiana, toen nog Frans – waar ze tenslotte in een woestijn sterft van ontbering.
Tot daar dus niets mis, ware het niet dat de producer, een zekere Sir Richard Eyre, het verhaal verplaatste naar een ander tijdperk. Nu gebeurt dit laatste wel meer in de opera, maar in dit geval gaat het van een verhaal uit de 18de eeuw, dat wordt overgeplaatst naar het Parijs onder Duitse bezetting tijdens de Tweede Wereldoorlog …
Wat trouwens die Duitsers in dit verhaal kwamen doen mag Sir Richard weten, maar een Franse veroordeelde vanuit Frankrijk met een Duits schip naar een in 1940/45 niet meer bestaande Franse kolonie sturen, is m.i. een beetje des Guten zuviel. Dat een producer met zo’n krankzinnig idee afkomt is één zaak (ieder diertje zijn pleziertje), maar dat een intendant van een wereldvermaard operahuis zoals de New-Yorkse Metropolitan daarin trapt is op zijn minst hallucinant te noemen. Dat daarbij in de laatste akte de vrouw niet eens omkomt in een woestijn, zoals in het oorspronkelijk verhaal, maar in een zgz verwoest gebouw (de resten van het decor uit de vorige akte) en dat allemaal in een Amerika dat tijdens de Tweede Wereldoorlog zelf geen bombardementen te verduren kreeg, is feitelijk nog een fait divers met het de nek omdraaien van de geschiedenis.
Het was trouwens niet de eerste keer dat het Duitse leger van ‘der Adolf’ misbruikt werd in een opera. Tijdens een opvoering van ‘die Götterdämmerung’, de apotheose van Wagner’s Ring, had ik dat ook al eens meegemaakt en dat ging toen over een verhaal uit de vroege Middeleeuwen. Blijkbaar lopen er in de operawereld nog meer fantasten rond die het trauma van die Tweede Wereldoorlog niet verwerkt krijgen...
|