Op 1 april 2010 – en dat was geen aprilgrap - schreef ik een blog over de Belgische pensioenen. Aanleiding daarvoor was het feit dat de toenmalige topman van de Rijksdienst voor Pensioenen, Gabriël Perl, met pensioen ging. Ik had nogal wat met zijn dienst te maken gehad en zijn naam regelmatig onder allerlei documenten te zien gekregen doordat ik 27 jaar in Nederland had gewerkt en nogal wat papier vuil te maken had vóór ik alles voor mijn eigen pensioen in orde kreeg. De reden waarom ik toen die blog schreef was, omdat Perl – een Waal, nota bene – bij zijn afscheid o.m. bevestigde wat ik toen hier reeds enkele jaren schreef, nl dat het fameuze zilverfonds van Vande Lala een lege doos was. Meer nog, hij zei erbij dat door de toevloed van gepensioneerden als gevolg van de uittreding van de zgn babyboomers ervoor zou zorgen dat de pensioenen binnen de federale begroting de grootste kostprijs zouden worden en dat het deficit dan pas zou exploderen.
We zijn nu vier jaar verder en feitelijk is er aan heel die pensioenproblematiek nog steeds weinig of niets gebeurd. De Belgische pensioenen zitten nog steeds onder zowel het Europese gemiddelde als de armoedegrens (van 1000 euro per maand). Een speciale expertencommissie, die daarover einde maart van dit jaar moest rapporteren, blijkt haar rapport nu plots niet vóór 25 mei klaar te krijgen en tilt daarmee het hele probleem over de verkiezingen. Bijna hilarisch wordt het als men weet dat o.m. gewezen minister en SP.a kopstuk Frank Vandenbroucke, die destijds zelf ook gewaarschuwd had dat de overheid haar verplichtingen niet zou kunnen waarmaken, ook in die fameuze commissie zit. Erger nog, volgens dezelfde Vandenbroucke kan die overheid de toekomst van ons pensioensysteem niet eens garanderen. E.e.a. maakt men reeds mee bij de begrotingen van steden en gemeenten, waarbij o.m. de Vlaamse OCMW’s tegen een schuld van 2 miljard euro aankijken juist door die oplopende pensioenlasten, waarvan iedereen had moeten weten dat ze eraan kwamen.
Raar dat men daarover weinig hoort tijdens de verkiezingscampagnes van de traditionele partijen en zeker niet bij de socialisten, die – tot bij het aantreden van de regering Di Rupo – achttien jaar lang bij Pensioenen de dienst hebben uitgemaakt. Op papier honderdduizenden nieuwe jobs beloven – waarvan dan waarschijnlijk nog het gros bij de overheid zelf – is een truuk van Luie Charel. De echte nieuwe jobs zullen van de ondernemingen moeten komen en zolang die niet beter door de staat gesteund worden zal daar allemaal niet veel in huis komen. Van ondernemingen die hier herstructureren of zelfs wegtrekken moet het heil niet verwacht worden. Met als bijkomend gevolg dat ook de meeste pensioenen laag zullen blijven, zeker voor die mensen die geen aanvullende pensioensverzekering kunnen nemen hebben.
Dat het publiek debat De Wever-Magnette veel aandacht zou krijgen, was bij voorbaat een certitude. Toch is er feitelijk niets verrassend uitgekomen en heeft het nog maar eens – voor zover dat nodig was – bevestigd dat we in dit land in feite in twee compleet verschillende werelden leven. Het is de normale Vlaamse reactie dat we uitkijken naar de economische modellen van Duitsland en de Scandinavische landen. In die noordelijke landen zijn de belastingen ook hoog, maar de burger krijgt er veel meer voor terug dan in dit landje van index, levenslange doppers en onoverzichtelijke wetten. Duitsland is de motor van de E.U. en wij hebben het geluk er een buurland van te zijn dat mee kan profiteren van de kruimels die van de Duitse tafel vallen. Dat Wallonië momenteel nog meedoet is, omdat het de Vlaamse overschotten ongegeneerd kan blijven afromen. Voor de rest kijkt datzelfde Wallonië alleen maar naar Frankrijk, ondanks diens tanende economie en steeds groter wordende belastingen, waaronder de omstreden vermogenstaks. Een systeem waarin een steeds kleinere groep werkenden steeds meer moet afdragen aan een steeds groter wordende groep niet-werkenden, om die tenslotte steeds minder te kunnen geven. Dat het in la douce France momenteel erg slecht gaat, blijkt de Waalse politici te ontgaan. Het zou voor hen wel eens een bitter ontwaken kunnen worden als straks zou blijken dat ook bij de Europese verkiezingen de Franse socialistische partij op zijn bek zou gaan. Nieuwe premier Manuel Valls mag dan een meer rechtse reflex hebben, de bewindsploeg die hij aanvoert is bijna dezelfde als die van ervoor en om daarmee binnen de twee maanden iets nieuws uit de hoed te toveren, lijkt me ook voor ‘Manuel from Barcelona’ een niet haalbare kaart.
Het wordt nu afwachten of de N-VA, als laatste van onze politieke partijen, volgende week met een gedetailleerder verhaal zal afkomen dan wat ze ons de laatste tijd heeft verteld. Ze heeft het geluk dat alle andere partijen hun plannen al op tafel hebben gelegd en daar nu moeilijk op terug zullen kunnen komen, al hebben de Vlaamse liberalen reeds te kennen gegeven dat ze de wet op de liquidatiebonus – die ze zelf mee hebben goedgekeurd – deels willen terugdraaien*. Straks kan la Rutten misschien nog maar eens haar excuses aanbieden aan haar al zo geplaagd kiescliënteel…
* Die ommekeer werd niet door Rutten of iemand anders van de gevestigde blauwe waarden aangekondigd, maar door Lode Vereeck en Daniëlle Van Weesenbeeck, twee nieuwelingen in de partij. Ondertussen heeft de wet over de liquidatiebonus de staat vorig jaar wel een dik half miljard euro meer opgebracht dat ze verwacht had. Gaan ze dat geld dan misschien teruggeven of gaan ze de wetgeving nóg wat ingewikkelder maken?
Het federale kernkabinet heeft besloten dat touroperators voortaan geen btw meer moeten betalen op reizen buiten de E.U. Er bestond al een Europese wet ter zake uit 2001, maar voor België was daarvoor een uitzondering gemaakt. De reden waarom die nu wordt geschrapt heeft alles te maken met het feit dat Jetair, een van de twee grootste touroperators van dit land, hier dreigde te vertrekken. De man die voor de doorbraak gezorgd heeft is Vande Lala. Als het goed is, zeggen we het ook, al moet daar in één adem aan worden toegevoegd dat het hoofdkwartier van deze touroperator zich toevallig in de stad van de ‘keizer’ bevindt. ‘Eigen volk eerst’ is dan opeens geen vuil woord meer. Wel even bij vertellen dat Jetair, samen met Thomas Cook de laatste vijf jaar wel circa 100 miljoen euro aan vennootschapsbelastingen hebben betaald. Geld dat de Belgische staatskas in de toekomst zal moeten missen.
Die laatste som zou wel eens een peulschil* kunnen blijken als men hoort wat in de Antwerpse diamantsector aan de gang is. Ook daar heeft men gedreigd België de rug toe te keren als men nog langer vennootschapsbelastingen zal moeten betalen. Nu moet men weten dat deze diamantairs nu al geen btw betalen, noch in- en uitvoerrechten. Ze willen dat hun sector gelijkgesteld wordt met die van het maritiem transport dat al sinds de jaren 80 van de vorige eeuw van een dergelijke kosten wordt vrijgesteld. In de plaats daarvan is er een omzetbelasting, die men in de diamantsector nu een ‘karaattaks’ wil noemen. Minister Geens, gesteund door de Antwerpse liberalen, wil aan hun verzuchtingen tegemoet komen, alhoewel dergelijke constructies het Belgisch belastingsbeleid, dat nu al zo ondoorzichtig is, nog moeilijker te controleren zullen zijn. Het wordt meer dan ooit ‘if you can’t convince them, confuse them’. Hoe dit land ooit zijn staatsschuld van méér dan 100% zal kunnen doen dalen, wordt iets voor later. Na ons de zondvloed.
* Het zou niet de eerste keer zijn. De Belgische fiscus incasseerde vorig jaar 9,64 miljoen euro aan de 100 grootste diamantairs, die een omzet draaiden van … 35,6 miljard! En, nog zo iets: Omega Diamonds trof een minnelijke schikking van 160 miljoen, terwijl de douane daarvoor een claim had van … 4,6 miljard!
Het is hoogseizoen voor politieke boekenschrijvers. Het laatste half jaar kwamen er op de markt boeken van Bert Anciaux, Steven Vanackere, Mie Vogels, Marc Descheemaecker, Remi Vermeiren en Peter Dedecker, en misschien vergeet ik er nog enkele. Het zal weinigen verwonderen dat ik de boeken van de eerste twee niet ga lezen, because verloren tijd. Mie Vogels heeft dan weer zowat kritiek op alles, ook op haar eigen partij en andere linkse organisaties. Daar komt ze wel rijkelijk laat mee voor de pinnen, nu ze uit de politiek stapt met een vertrekbonus van – als ik me niet vergis – een kleine 400.000 euro. Remi Vermeiren heeft zijn boek over België ook pas geschreven als hij met pensioen was, maar gaf ten minste grif toe dat hij zoiets niet eerder kon doen, want dat het dan waarschijnlijk zijn carrière zou geschaad hebben. Bij Vogels ligt dat anders, want in de politiek wordt verwacht dat je uw mening op tijd en stond zegt. Mie heeft steeds een grote mond gehad, maar blijkbaar dus nog niet groot genoeg. Voor Descheemaecker telt dat feitelijk niet, want die zit nog volop in het bedrijfsleven en dat laatste geldt zeker voor Peter Dedecker, die als jonge N-VA parlementariër zijn nek uitstak om een van de machtigste vakbondszuilen aan te pakken.
Momenteel ben ik het boek van Vermeiren (‘België de onmogelijke opdracht’) aan het lezen en het is echt een aanrader. De man geeft niet alleen een overzicht van alles wat er in dit land voor de Vlamingen al fout gelopen is, maar biedt tevens enkele remedies en antwoorden op vragen van Vlamingen die nog steeds twijfelen. Zo zijn er in de zgz ‘Foto van Vlaanderen’, de laatste peiling door de VRT (en daarom niet meteen te geloven), weer enkele mensen opgevoerd die denken dat bij een splitsing van België er in Vlaanderen geen goede gezondheidszorg meer zal zijn. Vermeiren zegt daarover, dat – alhoewel de huidige gezondheidszorg goed is – de administratieve kosten ervan dubbel zo hoog liggen als in de meeste andere landen. Mocht men die even efficiënt laten werken als in vergelijkbare landen met een gelijkaardig systeem, zou dat een besparing geven van 2% van het bbp, wat ongeveer de helft is van wat nu nodig is om de Belgische begroting weer in evenwicht te brengen…
Maar hét boek dat op 25 mei een verschil zou kunnen maken, is dat van N-VA’er Peter Dedecker (‘Een zuil van zelfbediening, ACW, Arco en Dexia’), waarin hij afrekent met alles wat er is fout gelopen in de nasleep van het Dexia debacle en waarbij hij verklaart dat het in de eerste plaats het ACV is dat zou moeten opdraaien voor de verliezen van de liefst 800.000 Arco-coöperanten, die riskeren samen zo’n anderhalf miljard euro kwijt te spelen, geld waarvoor ACV en Co de belastingbetaler willen laten opdraaien. Dat die zaak nog vóór de verkiezingen van 25 mei zou kunnen geregeld worden is een utopie. Er loopt immers een onderzoek van de Bijzondere Belasting Inspectie (BBI), maar ook door het Brusselse Parket, dit laatste na de klacht van Dedecker. Ook Karel Anthonissen, de tegendraadse directeur van de BBI van Gent – de man die regelmatig in de clinch ligt met Karel De Gucht – zegt dat het ACW belastingen heeft ontdoken door een vzw te verpakken als een vennootschap. Dat werd trouwens als min of meer toegegeven toen het ACW akkoord ging de fiscus 9,5 miljoen euro te betalen voor de periode 2010-2012 (het had nog veel meer kunnen zijn als men de jaren ervoor had meegerekend). Kern van heel die discussie blijft het feit dat Arco zich pas ná de schade bij de waarborgregeling heeft aangesloten en beroep doet op een verzekering waarvoor het nooit enige bijdrage heeft betaald. Dat is zo’n beetje als een brandverzekering afsluiten nadat je huis is afgebrand…
Om een lang verhaal kort te maken, het wordt uitkijken wat die 800.000 gaan doen op 25 mei. Het gaat hier om een massa (bijna letterlijk) goedgelovige mensen, die waarschijnlijk heel hun leven voor de ‘katholieken’ hebben gestemd en dat nu misschien voor de eerste keer niet meer zullen doen. Gaan ze nu voor het N-VA stemmen of helemaal niet? Dat wordt de hamvraag die voor CD&V erop of eronder zou kunnen betekenen.
Begin dit jaar liet de regering Di Rupo fier weten, dat de Belgische staatsschuld onder de 100% was gezakt. Feitelijk niets om uit te bazuinen, ware het niet dat ‘Europa’ er een erezaak van gemaakt had en het financieel armlastige België anders een fikse boete riskeerde. Om onder die 100% uit te raken moest de staat wel zijn belang in BNP Paribas Fortis verkopen met een winstmarge die volgens zowat alle economen veel te laag was. Later kwam daar nog bij dat België door die verkoop ook nog een riant dividend van dezelfde bank misliep. Buiten dat belang in de Franse bank verkocht de staat ook nog Royal Parks Investment, de zgz bad bank van Fortis en werd er een financiële constructie opgezet, waardoor de toekomstige inkomsten van het Berlaymont akkoord met de E.U. op voorhand werden doorverkocht (Nog zoiets dat door de E.U. betwist wordt). Samen met enkele andere ingrepen (overheidsdiensten moesten bv hun spaargelden beleggen in staatspapier), maakte dat, dat Koentje Geens begin 2014 fier kon verklaren dat de Belgische staatsschuld op 99,7% uitkwam, waardoor de staat aan de Europese boete ontsnapte.
Dat dachten de ketters, maar zij doolden. Het Belgisch Instituut voor de Nationale Rekeningen (NIR) laat nu nl weten dat de nationale schuldgraad einde 2013 toch op 101,4% is uitgekomen. Dat verschil lijkt belachelijk klein, maar we mogen niet vergeten dat de landen van de E.U. over enkele jaren nog een schuldgraad van hoogstens 60% mogen hebben (volgens het verdrag van Maastricht) en dan is het zaak dat die schulden zakken en niét stijgen.* Verder weten we dat, om de Europese akkoorden na te komen, de volgende federale regering vanaf nu elk jaar zo’n drie miljard extra zal moeten besparen en dat we op dit ogenblik al jaarlijks 12 miljard afbetalen alleen aan rentes. Wie zal dat betalen?
Zeker Wallonië niet, want die zit nu al in nauwe schoentjes omdat er daar (nog maar eens) met de cijfers van de begroting zou gefoefeld geweest zijn. Dat terwijl uitgerekend nu bekend geraakte dat de Vlaamse export, die al meer dan 80% van de Belgische uitmaakte, vorig jaar nog met één derde gestegen is. Het wordt nu bang afwachten wat de conclusies zullen zijn van Eurostat, die over de zaak in de tweede helft van deze maand zijn oordeel publiceert, maar het wordt hoe langer hoe duidelijker dat dit België voor Vlaanderen hoegenaamd geen meerwaarde meer heeft en dat men er best mee ophoudt. De Belgicistische doemdenkers (zoals Karel De Gucht) die regelmatig aan bod komen in de Vlaamse media en de mensen bang maken door te zeggen dat de V-partijen België willen opblazen, hebben gelijk. Alleen vertellen ze er niet bij dat zijzelf geen remedie hebben voor de Belgische kwaal die Vlaanderen stilaan aan het wurgen is.
* Hetzelfde verhaal als bij de loonkloof met onze buurlanden. Die zou moeten verminderen, maar het eerste jaar nadat dat beslist werd, steeg die verder…
Nee, dit is geen 1 april grap. Manuel Valls, tot nu toe minister van Binnenlandse Zaken, wordt de nieuwe eerste minister van Frankrijk. Net als de ondertussen wereldberoemde acteur uit Fawlty Towers, kan hij immers zeggen: ‘I’m Manuel from Barcelona’, maar dan waarschijnlijk in het Frans. De man is inderdaad geboren in de stad van Gaudi en was tot nu toe zowat het buitenbeentje in de regering van ‘monsieur normal’, zeg maar: de rechtsbuiten. Die regering heeft een schandelijke nederlaag geleden in de Franse gemeentelijke verkiezingen, waarin ze zelfs gepasseerd werd door de herboren partij van Marine Le Pen, het Front National, dat elf burgemeesterposten wegkaapte, bijna een drievoud van de hoogste score die de partij in dergelijke verkiezingen ooit behaalde.
Net zoals destijds Mitterand zal ook Hollande met een heel andere politiek moeten uitpakken om zijn laatste greintje geloof bij zijn landgenoten niet te verliezen. Dat wordt een heikele klus, gezien men ook in Frankrijk over minder dan twee maanden opnieuw naar de stembus moet, om dan te kiezen voor de Europese zitjes.
Het blijft van kwaad naar erger gaan voor de socio’s. Vorig jaar in Duitsland haalden ze daar de slechtste score ooit en konden ze daar op de valreep nog meedoen met de regering van Merkel III omdat de liberale partners van Merkel II de kiesdrempel net niet haalden. Sinds het Duitse Grondwettelijke Hof echter de kiesdrempel vernietigde voor de Europese verkiezingen, op grond van het feit dat de Europarlementsleden, in tegenstelling tot die in Duitsland, niet verantwoordelijk zijn voor de vorming van een regering, betekent dat niet alleen dat de Duitse liberalen hoe dan ook in dat Europese parlement zullen geraken, maar eveneens het AfD (Alternativ für Deutschland), dat bij de Duitse verkiezingen ook maar nipt de 5% drempel niet haalde (Het werd 4,7).
Het debacle van de Franse PS is ook slecht nieuws voor de partij van Di Pippo, wiens kiescliënteel meer het Franse nieuws volgt dan dat van het eigen land. Dat de Franse zusterpartij het wel gehaald heeft in Parijs, is een magere troost; zo'n beetje de uitzondering die de regel bevestigt, met dan als troostprijs dat er in Parijs voor de allereerste keer een vrouw aan de macht komt, maar ook zij van Spaanse afkomst. Où sont les neiges d'antan?
Het financieel-economisch dagblad ‘De Tijd’ heeft bij haar laatste weekeindeditie een aparte bijlage met daarin 10 suggesties voor de volgende federale regering. Hieronder een samenvatting van de titels, waarbij ik het woord ‘Belg’, dat er enkele keren in voorkomt, heb weggelaten, om het geheel minder storend te laten overkomen. Als puntje bij paaltje komt, zal het toch Vlaanderen zijn dat het zal moeten doen cq betalen.
- Zet iedereen aan het werk.
- Vereenvoudig de belastingen en verschuif ze.
- Verhoog de kwaliteit van het onderwijs voor iedereen, maar creëer meer elitestudenten.
- Saneer de begroting, bespaar 1.500 euro per inwoner.
- Kom op voor de zwaksten en trek 140.000 kinderen uit de armoede.
- Investeer in wegen en openbaar vervoer en zorg dat iedereen negen uur minder in de file staat.
- Maak een Google in dit land mogelijk en omarm uw ondernemers.
- Doe het met minder ziekenhuizen, maak de gezondheidszorg efficiënter.
- Stop de straffeloosheid, breng elke verdachte binnen de vier jaar voor de strafrechter.
- Haal 50.000 allochtonen uit de werkloosheid.*
* Dit laatste punt geldt niet voor Gent en de krant De Morgen, want die hebben dat woord geschrapt…
De stukken zijn geschreven door journalisten die stuk voor stuk hun vak beheersen, maar richten zich wel uitsluitend naar het federale niveau. Hoe goed ook bedoeld, ze gaan daarbij voorbij aan de verwijten die ikzelf al formuleerde in mijn blog van 20 maart jl (‘De becijferde campagnes’), waarin ik o.m. schreef, dat geen enkele partij de volstrekte meerderheid zal halen. Elke partij zal straks - als ze mee wil spelen – dan ook water in de wijn moeten doen en dus nooit haar beloftes kunnen nakomen. Daar de federale regering sowieso ook uit francofone partijen zal bestaan, mag men sommige wensen dan nu al vergeten. Deze suggesties maken alleen een kans om verwezenlijkt te worden op Vlaams niveau en/of als Vlaanderen op e.o.a. manier er alleen over kan beslissen. Met een Wallonië, zeker als het gedomineerd zou blijven door de PS, blijft dit een mission impossible.
