In het kader van de bonussen en andere graaicadeaus zijn we weer iets nieuws te weten gekomen. Ministers die niet herbenoemd worden in de eigen regering of in een andere die dit land ‘rijk’ is, krijgen daarvoor een soort afkickbeloning, waarbij ze twee medewerkers in dienst kunnen nemen voor een periode van vijf jaar en zo hun ‘statusverlies’ kunnen compenseren. Met de huidige stoelendans in de verschillende regeringen blijkt deze zaak een dure aangelegenheid te gaan worden. Tot nu toe gaat het al om tien ministers in de verschillende deelregeringen, maar met de federale erbij kan dat aantal misschien zelfs verdubbelen. Als men weet dat het afkickbedrag tot 100.000 euro per jaar kan gaan, praten we hier over vele miljoenen.
De wet daaromtrent werd gestemd in 2001 onder Verhofstadt I, toen men dacht dat de bomen nog tot in de hemel groeiden. Eén van de vele slechte wetten die er vooral vanaf toen gemaakt zijn. Zo werd er bv geen onderscheid gemaakt tussen iemand die al járen minister was en iemand die bv een invalsbeurt maakte, zoals dat nu weer het geval is en die hooguit enkele maanden de plaats van een minister inneemt. Een recent voorbeeld daarvan is Cathérine Fonck (cdH), die sinds amper twee weken de plaats van Wathelet Jr inneemt, omdat die laatste omhoog is gevallen tot minister van Binnenlandse Zaken, nadat madame Milnjet het daar was afgestapt, richting Waalse deelregering. Die Cathérine Fonck zal normaal gesproken hoogstens een paar maanden staatssecretaris zijn en ‘riskeert’ daarvoor de komende vijf jaar zo’n half miljoen euro te krijgen. Het is niet dat ze dat geld op zak kan steken, ze moet het uitgeven aan twee al dan niet nieuwe medewerkers, maar de staat moet het wel missen.
Het kan nog erger, want ministers die niet meer aan de bak komen, maar een andere functie dan minister hebben kunnen bemachtigen, profiteren toch van Verhofstadt’s genereuze wet. Zo o.m. ook niemand minder dan Europees commissaris Karel De Gucht en Europees ‘president’ Van Rompuy. Allemaal mensen waarvan we weten dat ze dat geld broodnodig hebben om de eindjes aan elkaar te kunnen knopen… Geert Burger heeft al gezegd dat hij, voor wat Vlaanderen betreft, de zaak ter bespreking wil voorleggen. Dat is al een eerste stap, die perfect zou passen in de aangekondigde Vlaamse besparingsstrategie. Nu nog hopen dat er iets van komt én dat het Vlaamse voorbeeld dan navolging krijgt in de andere vijf regeringen. God, wat leven we toch in een rijk land!
Men zou het haast vergeten, maar er zijn in deze vakantieperiode nog altijd twee politici aan het werk en wel het duo Kris Peeters/Charles Michel, de formateurs van een mogelijke nieuwe federale regering. Beide heren gaan zondag bij Flup op visite en, met wat geluk, horen we daarna wat ze al dan niet bereikt hebben. Ze zullen in elk geval problemen genoeg zijn tegengekomen.
Zo is er dat met het bedrag van het extra geld dat in de komende twee tot drie jaar zal moeten gevonden worden om de Belgische begroting volgens de Europese richtlijnen te houden. Men heeft het over bedragen tussen de 13 en de 17 miljard euro, geen klein verschil, waarbij het dikwijls moeilijk is uit te maken hoe ze er toe komen. Misschien is die 17 er nog wel het dichtste bij, want dat getal komt van de Nationale Bank (NBB).
Een tweede probleem is, dat de heropleving van de Belgische economie nog niet voor morgen lijkt. Volgens het monitoringcomité van Financiën is die economie in het tweede kwartaal maar gestegen met 0,1%, terwijl er op 0,3% gehoopt werd. Dat schamele verschil van 0,2% maakt wel een totaalsom van 600 miljoen euro die extra zal moeten gevonden worden als de toestand niet zou verbeteren.
Ondertussen is de situatie van de vliegtuigroutes rond Brussel weer eens veranderd. Deze keer per rechterlijke beslissing na klachten van het Brusselse Gewest, een aantal gemeenten en actiecomités. Ik vraag me af, wie er straks nog aan uit kan met al die verschillende en steeds wisselende vluchtschema’s en hoop alleen maar dat er eerst geen ongelukken moeten gebeuren. Een voordeel, mochten de formateurs daarmee te maken krijgen, is dat ze van het gerecht er drie maand de tijd voor krijgen.
Tenslotte zou dit land weer recht hebben op een Eurocommissaris. Een probleem dat men blijkbaar niet goed weet (of durft) op te lossen. Gaat de regering in lopende zaken iemand voorstellen of mogen/moeten de formateurs dat doen? De partij die haar man/vrouw straks Eurocommissaris ziet worden, zal dat nl moeten betalen bij de vorming van de nieuwe federale regering, mocht die er al komen. Bij de blauwe familie blijkt men ondertussen zelfs twee kandidaten te hebben: Reynders – die men liever niet ziet terugkeren in een nieuwe federale regering – en De Gucht, die wel de ervaring en het lef heeft, maar voor een partij uitkomt die niet (meer) tot de verbeelding spreekt. Toch zou Laatstgenoemde in pole position liggen voor wat de opvolging van Cathy Ashton, huidig soort minister van Buitenlandse Zaken in de E.U. De reden daarvoor is dat ‘president’ Van Rompuy waarschijnlijk zal worden opgevolgd door een vrouw (de huidige Deense premier Helle Thorning-Schmidt) en op Buitenlandse Zaken dan een man zou moeten zitten. De Belgische politiek, die de kandidaat moet voordragen, zou daarmee wachten tot eind dezer maand, waarschijnlijk in de hoop dat er daartegen een nieuwe federale regering zal zijn. Dit alles heeft niets met de ‘postjes’ te maken en wie dat niet gelooft, zal men wel iets anders wijs maken…
Volgens Comeos, Unizo en het NSV, alle drie overkoepelende organisaties voor zelfstandigen en handelaars, zijn de zomerkoopjes geen succes geworden. Zij leggen de schuld daarvoor bij het kwakkelweer van de maand juli. Daar kan iets van zijn, maar het is een warme lente geweest en reeds in mijn blog van 13 juni (‘De sper ideoterie’) schreef ik al dat de mensen niet zouden wachten tot juli om zomerartikelen te kopen die ze in juni nodig hadden, enkel en alleen omdat ze in juli wat goedkoper zouden zijn. Met de eveneens idiote regels van koppel- en zgz ‘fluisterverkoop’, ondergraven de middenstanders trouwens hun eigen systeem, dat enig is in Europa en zeker niet meer van deze tijd. De kledingketen ZEB, die de regels al enkele jaren openlijk overtreedt, heeft daarvoor reeds zeven gerechtelijke aanklachten gekregen, maar nog steeds geen enkele veroordeling. Doet zo’n beetje denken aan die ook al Belgische verordening die zegt dat ge moét gaan stemmen, maar waarvan iedereen weet dat ge er niet meer voor gestraft wordt. Only in Belgium!
In mijn artikel van 13 juni schreef ik nog dat zeker mensen uit de grensstreek, zoals dat hier bij mij het geval is, desnoods de grens oversteken en daar het hele jaar door van kortingen kunnen genieten als ze het slim spelen. Daartegen zou kunnen worden aangebracht dat dit niet geldt voor mensen die verder het binnenland in wonen, maar zelfs dát klopt niet. Er wordt tegenwoordig nl steeds meer gekocht via het Internet. De bedrijven die daar opereren geven normaal het hele jaar door kortingen. Sinds 2012 is er zo bv Zalando, een Duitse webshop voor schoenen, kleding en accessoires, allemaal zaken waarvoor men niet langer hoeft te wachten op de koopjes en de sperperiode, die ze voorafgaat. Als onze handelaars concurrentieel willen blijven, zullen ook zij moeten renoveren en diverse initiatieven nemen, anders gaan zij die strijd nooit winnen.
Niet alleen de Vlaamse, ook de Waalse regering gaat besparen. Ze gaan daar de volgende twee jaar slechts één vertrekkende ambtenaar op vijf vervangen. ‘Eerst zien’, zei de blinde. En als dat ook effectief zou gebeuren, zou het een schril contrast zijn met het aantal ministerposten dat in het Zuiden wordt ingevuld: 13. Vlaanderen, met een bevolking die 20% groter is, doet men het met 9 excellenties. E.e.a. blijkt te maken te hebben met het feit dat heel wat kopstukken uit de regering Di Rupo het zekere voor het onzekere hebben genomen en nu minister worden in de regionale deelregering(en): Flahaut, Milquet, Magnette. Deze laatste, die Waals minister-president wordt, blijft wel burgemeester van Charleroi. Iets wat ik Bart De Wever in Vlaanderen niet zie nadoen, zonder de gebruikelijke kritiek te krijgen. Di Rupo is nu reeds opnieuw voorzitter van de PS en tante Laurette, die voor het eerst in 25 jaar geen enkele ministerpost zou bezetten, wordt meer dan waarschijnlijk PS voorzitster van het Brusselse gewest, naar het schijnt de tweede belangrijkste job binnen de partij. Ze zou daarmee Flup Moustache opvolgen, die beschouwd werd als dé partijideoloog.
Vergeten we tenslotte niet dat Vlaanderen aanstuurt op een sluitend budget en Wallonië dat pas ‘denkt’ te zullen hebben in 2018, wat ik evenmin geloof. Tegen die tijd zullen ze wel een andere uitleg hebben waarom het (weer) niet lukte en zal Vlaanderen nog maar eens gevraagd worden bij te passen, o.a. omdat ze geld over zou hebben. Eén van de redenen waarom Vlaanderen, volgens mij, dan ook beter (al was het maar tijdelijk) in het rood zou gaan, maar wie ben ik?
En nu we toch aan het vergelijken zijn: er wordt nogal moeilijk gedaan over het feit dat reizen met De Lijn in Vlaanderen voortaan niet meer gratis zal zijn voor 65 plussers. Dat werd in Brussel en Wallonië vorig jaar reeds afgevoerd. Ze kunnen daar een jaarabonnement krijgen aan 60 euro voor de MIVB (Brussel) en 40 euro voor de TEC (Wallonië). Bij de NMBS, dat toch elk jaar 3 miljard(!) staatssteun krijgt, moeten de senioren trouwens nu ook betalen (wel mits een korting).
En wat de wilde verhalen over de hogere inschrijfkosten voor hogescholen en universiteiten betreft, daarvoor is er nu ruimte genoeg tijdens deze komkommertijd. Het zou inderdaad kunnen dat sommigen daarvoor straks het extra geld niet (meer) zullen hebben, because opgemaakt aan Tomorrowland, Rock Werchter en aan al die andere geneugten van een lange vakantie…
Dat de nieuwe Vlaamse deelregering er kwam zonder de socialisten was al bij al geen verrassing, zelfs niet na 25 jaar aanwezigheid van de SP.a in die regering. Dat er tenslotte een regering kwam met Open VLD was dat wel. Gwendolientje mocht dan al een tijdje gesteld hebben dat het voor haar partij alles of niets werd (erbij op zowel federaal als regionaal vlak of nergens), niemand geloofde daar nog in, zijzelf blijkbaar inbegrepen. Toen het immers beslist werd door de N-VA en CD&V was het bij de liberalen alle hens aan dek, zeg maar paniek, omdat ze in feite maar 48 uur kregen om toe te happen. Het resultaat was ernaar.
Om te beginnen was er geen tijd meer om het regeringakkoord tussen Vlaamsnationalisten en Christendemocraten nog te wijzigen en moesten de liberalen het slikken zoals het was zonder te kunnen heronderhandelen. Daar kwam bij dat één van de twee nieuwe liberale ministers uit Brussel moest komen. Dat schijnt zo in de wet te staan. Enkele kandidaten, die zich geroepen voelden, wilden meteen een domiciliëring in Brussel aanvragen, maar dat bleek niet te lukken op zo’n korte tijd. Noël Slangen onderbrak er zelfs zijn cruise op de Middellandse Zee voor en vloog vanuit Turkije terug naar Zaventem. Het mocht niet baten en datzelfde gold voor Bart Tommelein, Bart Somers en – gelukkig maar - vooral voor Jean-Jacques De Gucht, zoon van. Het werd tenslotte Sven Gatz, iemand die de politiek drie jaar geleden vaarwel had gezegd en nu weer werd opgevist. De 'comeback ket', zeg maar. De man had niet eens meegedaan aan de verkiezingen, maar dat geldt ook voor Slangen, die – in tegenstelling tot Gatz - zelfs nooit enige parlementaire ervaring heeft gehad.
Nu maar hopen dat Gatz het er goed vanaf brengt als Brusselaar van dienst. Hij heeft al één voordeel: slechter dan de vorige Brusselaar, Pascal Smet, zal hij het waarschijnlijk niet doen. Die gaat nu de Brusselse gewestregering teisteren voor de termijn van één legislatuur, vóór hij met zijn Braziliaanse partner een Bed&Breakfast gaat openen in diens thuisland…
Voor de tweede blauwe vacature was er minder twijfel. Het is Annemie Turtelboom geworden, econoom van studierichting, met de nodige regeringservaring (vooral door haar post op Migratie, waar zij voor Patje Dewael de kastanjes uit het vuur mocht halen). Toch zal ze het niet gemakkelijk hebben in een echte besparingsregering, waar heel wat discussies over de centen zullen zijn en waar het gevaar groot is dat de ‘zwarte madam’ er straks geregeld de ‘zwarte piet’ doorgespeeld zal krijgen.
Tenslotte nog dit: Turtelboom komt uit de CD&V, Gatz uit de Volksunie. Veel echte bekwame liberalen die wat voorstellen schijnen er niet veel meer rond te lopen. Een paar blauwe miepies die dachten een kans te hebben, werden terecht over het hoofd gezien. Sinds duracellkonijn Smets heeft men daarmee op Vlaams gebied al genoeg meegemaakt
Nogal wat Vlaamsnationalisten hebben bedenkingen bij het feit dat de N-VA, die zich ook Vlaamsnationalistisch noemt, in het nieuwe Vlaamse regeerprogramma, waar de partij nu de lakens uitdeelt, niets heeft staan dat ook maar iets te maken lijkt te hebben met het communautaire. Nu is het zo – zoals ik zelf ook al eens ergens schreef – dat in dit land alles wel min of meer communautair is, maar niets is toch maar weinig. Er zijn er zelfs die zich afvragen, hoeveel overtuigde Vlamingen er de volgende verkiezing nog voor de N-VA zullen blijven stemmen als die situatie zo zou blijven. Als dat pas over vijf jaar is, is dat echter nog ver weg en in de Belgische politiek een eeuwigheid.
Het probleem is dat men vóór de verkiezingen van 25 mei stiekem hoopte dat de zgn V-partijen de volstrekte meerderheid zouden halen. Was dat gebeurd, dan was er meteen ook de vraag geweest van één miljoen: gaat de N-VA nu eindelijk eens samenwerken met het VB, als ze met zijn tweeën de volstrekte meerderheid in het Vlaamse parlement zouden halen? Ik heb ooit ergens eens geschreven, dat, mocht de N-VA het dan niét doen, ze de geschiedenis in zou gaan als de Volksunie bis.
Zover is het echter niet gekomen. De N-VA haalde een riante verkiezingsoverwinning, maar kon die niet verzilveren, omdat ze ten koste ging van een even groot verlies voor het VB en het verdwijnen onder de kiesdrempel van LDD. De partij werd niét incontournable en mocht zelfs blij zijn nog mee te mogen spelen. Theoretisch hadden de traditionele partijen de N-VA zelfs niet eens nodig om welke regering ook te vormen en hadden ze de mogelijkheid een tripartite te maken. Dat was dus een compleet nieuwe situatie, waardoor de partij van De Wever slechts één luik van haar programma zou kunnen trachten te verwezenlijken, nl het sociaal-economische. Het communautaire luik gaat de diepvries in, in het slechtste geval tot 2019. Mocht dat laatste gebeuren dan zie ik de partij inderdaad een deel van haar huidige Vlaams cliënteel verliezen. Momenteel is er echter geen alternatief. Het is t.i.n.a.: ‘there is no alternative’, voorlopig althans.
Voor de overtuigde Vlamingen wordt het weer een tijd van nagelbijten, alhoewel er zich gegarandeerd wel situaties genoeg zullen voordoen waarbij het communautaire duiveltje wel uit zijn doosje zal springen. Voor wat het federale niveau betreft, moet men zich niet te veel illusies maken. Men zal al blij zijn de club, die men hoopt bij elkaar te krijgen, ook bij elkaar te kunnen houden. Op Vlaams niveau is er nu toch de troostprijs dat een Vlaamsnationale partij er de grootste is en dat voor de allereerste keer een Vlaamsnationalist Vlaamse minister-president kan worden. Na Antwerpen is dat de tweede prijs die de partij binnen haalt. Voor de derde, op het federale niveau, zal het nog wel even wachten worden en zou het kunnen zijn dat het daar nooit iets zal worden. Tenzij dat niveau, om welke reden ook, zou verdwijnen en Vlaanderens zelfstandigheid een feit zou kunnen worden. Dat is echter voorlopig nog dromen.
Tenslotte zijn er dit najaar nog twee gebeurtenissen die we helemaal niet in handen hebben, maar die voor ons van belang zouden kunnen zijn, nl de referenda in Schotland en Catalonië. Mocht één ervan al maar lukken, zou er alvast een precedent zijn en wordt het uitkijken hoe Europa daarop gaat reageren. Europa, het derde niveau waarmee rekening zal moeten worden gehouden, ook door Vlaanderen mocht het ooit zover komen.
Na de vorming van de Vlaamse deelregering en het feit dat heel die club met vakantie gaat, zal het daarover wel wat rustiger worden en is het nu uitkijken of het wat gaat worden met diezelfde zgz Zweedse coalitie op federaal niveau. Als die er komt, met aan Waalse kant slechts één partij die dan nog maar 20% van de francofonen vertegenwoordigt, zal het voor Kris Peeters geen ‘walk through the park’ worden. In een onbewaakt ogenblik, toen hij niet wist dat VTM hem volgde, heeft Peeters ooit tegen een groep studenten gezegd dat Belgisch premier worden voor hem een degradatie zou betekenen…
In feite is het nog steeds de PS die in dit land de politiek dicteert. Het waren de Waalse socialisten die de tripartite opbliezen door het akkoord met cdH voor het vormen van nieuwe deelregeringen in Wallonië, Brussel en voor de Franse gemeenschap. In totaal leverde dat die twee partijen liefst 23 kabinetten op met ministers en staatsecretarissen en daar was het blijkbaar om te doen. Voor de rest hoeven zij de N-VA niet meer te verwijten dat die partij aan de zijlijn bleef staan, want zij doen nu net hetzelfde. De vraag is maar hoe dat straks gaat uitpakken in de federale politiek en in hoeverre die nog in het parlement zal gevoerd worden en niet op straat. Met de hete adem van de PTB (de Waalse PvdA) in de nek zal het voor de PS en zeker voor de rode Waalse vakbond moeilijk worden om niét op straat te komen. Opmerkelijk daarbij is dat Thierry Bodson, de secretaris-generaal van de rode Waalse vakbond nu al zegt niet uit te sluiten dat er een zevende staatshervorming moet komen. Waarbij kan herinnerd worden aan vroegere Vlaamse politieke uitspraken waarbij gesteld werd dat het eerder de Walen zullen zijn die een einde aan dit België zullen maken.
Als de Zweedse coalitie (voor PD en cdH: de ‘kamikaze’ coalitie, een uitspraak van Benoît Lutgen*) er komt, gaan we in elk geval een spannende tijd tegemoet, waarin België eindelijk wel eens op zijn grondvesten zou kunnen daveren.
* De soms hatelijke uitspraken van Benoît Lutgen (cdH) worden trouwens ook in Wallonië niet overal erg gesmaakt, zelfs niet door zijn eigen broer Jean-Pierre, zakenman en CEO van het succesrijke Ice Watch. Ook de Waalse ondernemers duimen voor de Zweedse coalitie, omdat ze daarmee hopen dat er ook in Wallonië eindelijk eens iets gaat gedaan worden aan hún problemen: de kosten van de vergrijzing, de loonkloof, het flexibeler maken van de arbeidsmarkt en het efficiënter maken van de overheid. Allemaal zaken waarop men niet moet rekenen bij een PS-cdH bestuur.
