Het Cyrillisch schrift is een variant van het Griekse, dat door de zendelingen Cyrillus en Methodius werd meegebracht bij de kerstening van de Slavische volkeren. Het werd en wordt voornamelijk gebruikt in Rusland en zijn (ex)satellietstaten. Enkele Midden- en Oost-Europese landen waar men een Slavische taal spreekt, zijn al eerder overgeschakeld naar het Latijns schrift, zoals bv Tsjechië, Slowakije en Polen. Nu komt er daar straks nog eentje bij, nl Kazachstan, een voormalige Sovjetrepubliek. Het opmerkelijke van deze gebeurtenis is, dat Kazachstan dat al voor de tweede keer doet. In 1929 was het land al eens overgeschakeld op het Latijns schrift, maar in 1940, toen het deel uit ging maken van het Sovjet rijk, nam het het Cyrillisch schrift aan. Nu dus weer naar af. ‘Kazakdraaien’, maar dan echt!
De redenen waarom Kazachstan dit doet zijn velerlei. Om te beginnen heeft het Cyrillisch schrift 45 tekens t.o.v. de 25 van het Latijn. Zeker in de steeds modernere technologie waarin de wereld nu verkeert, maakt dat een heel verschil; denk alleen nog maar aan de smartphones. Verder zal het voor heel wat Kazakken gemakkelijker worden om Westerse talen te leren, in de eerste plaats het Engels. Het Kazachs is daarenboven verwant met het Turks, het Azerbeidzjaans en het Oezbeeks, allemaal talen van buurvolkeren van Aziatische origine die al langer zijn overgeschakeld op het Latijns schrift. Dat ‘sultan’ Erdogan dreigt terug over te schakelen op het oude Ottomaans schrift is een van zijn vele loze bedreigingen. Het was Kemal Ataturk, de stichter van het moderne Turkije, die voor de omslag zorgde en als voorbeeld het Duits nam*.
Tenslotte is er, zoals steeds, ook politiek mee gemoeid. Dat was zo in 1940 en dat is nu niet anders. Door weer over te schakelen op het Latijns schrift wordt het land iets minder afhankelijk van Rusland en hoopt het op meer Westerse investeringen en technologie.
Voor wat een taal allemaal goed kan zijn…
* In Noorwegen, dat enkele eeuwen bezet werd door Zweden en vooral Denemarken, heeft men op een gegeven ogenblik de eigen taal, die officieel Deens was, maar anders werd uitgesproken dan ze geschreven werd, ook aangepast en dit gebeurde ook met de Duitse taal als voorbeeld. Dat kon niet verhinderen dat er nog steeds twee officiële talen zijn in het land van Grieg en Amundsen.
|