|
N.a.v. de gebeurtenissen in de States, de hele verkiezingscampagne tot en met de bestorming van het Capitol in Washington, blijven de vragen of de zgz democratische kiessystemen in onze westerse landen niet aan een hervorming toe zijn.
Eind september van vorig jaar stelde Bart De Wever nog voor om ons evenredig kiessysteem te vervangen door het meerderheidssysteem dat men kent in de Angelsaksische landen. In mijn blog van 30.09.2020 (‘Nieuw kiessysteem?’) schreef ik al dat, na wat er allemaal het laatste jaar gebeurd was in de U.K. en de States, het daar zeker niet beter gaat. De laatste gebeurtenissen in de USA kunnen dat alleen maar beamen. Het Angelsaksische meerderheidssysteem, dat reeds enkele eeuwen oud is, heeft bewezen niet meer te werken. In zo’n systeem heeft men in principe maar twee partijen. Dat zoiets tot polarisering leidt, hebben we de laatste maanden in Amerika meegemaakt. De partij die wint in een bepaald kiesdistrict, zal daar alle zetels krijgen en zo een zgz homogene regering vormen. Dat alles zonder rekening te moeten houden met de tegenpartij zelfs als die 49,9% van de stemmen zou halen. Het leidt ertoe dat er voor elk probleem maar twee opties zijn – een zwart-wit verhaal - waardoor de radicalisering van het land toeneemt, iets dat we nu in de States meemaken.
In een evenredig systeem, zoals bij ons, worden in een kiesdistrict de zetels verdeeld in verhouding tot het aantal stemmen dat meerdere partijen kunnen halen. Dat lijkt rechtvaardiger, maar leidt niet zelden tot chaos, waarbij men een veelvoud aan partijen nodig heeft om nog een regering te kunnen vormen, wat meestal niét leidt tot een homogene regering. Daar komt nog bij dat sinds de opkomst van de (a)sociale media de traditionele partijen hun greep op de kiezers verloren hebben en er een veelvoud aan partijen is ontstaan. Die media zijn ondertussen dan nog een eigen leven gaan leiden en beslissen zo maar wie ze wel en niet nog aan het woord zullen laten. Een gevaarlijk precedent, zoals ik al schreef in mijn blog van 12 dezer (‘Barbertje moet hangen’).
Zoals ik ook reeds schreef in mijn blog van einde september 2020, zou het beter zijn ons evenredig systeem wel aan te houden, maar de kiesdrempel te verhogen van 5 naar 10%. Op die manier zou het eenvoudiger worden om met minder partijen een meer stabiele regering te vormen, terwijl er toch een bredere waaier aan partijen zou kunnen zijn. In een meerderheidssysteem riskeert – zoals gezegd – een partij die 49,9% van de stemmen haalt, niet meer mee te kunnen spelen. In een evenredigheidssysteem met de kiesdrempel op 10% volstaat die 10% (of meer) om dat wél nog te kunnen doen. Men zou dan ook geen zeven partijen meer nodig hebben om een volwaardige regering te vormen en geen premierschap moeten misbruiken als lokaas om een partij bij een nieuwe regering te betrekken, zoals nu bij ons gebeurd is.
Als er in dit land dan toch een Grondwetsherziening zou komen, iets waar de meeste partijen voor gewonnen zijn – zelfs in Wallonië – dat ze het dan eens grondig aanpakken en een eind maken aan dit België dat zijn tijd heeft gehad en waarvan zowat iedereen vindt dat het niet meer werkt.
|
